Mobil telefon haqida qiziqarli faktlar

Hozirgi kunda dunyoda 3.5 mlrd dan ko‘p mobil telefoni mavjud ekan. Har yili taxminan 150 mln mobil telefon yaroqsiz deb tashlab yuborilar ekan.

Telefon qanday ixtiro qilingan

1870-yillarda Elisha Grey va Aleksandr Grem Bell o’zlari mustaqil ravishda nutqni uzatadigan qurilmalarni ishlab chiqdilar. Ikkala shaxs ham ushbu prototip telefonlar uchun o’zlarining dizaynlarini bir-birlaridan bir necha soat ichida patent idorasiga etkazishdi. Bell birinchi navbatda telefonini patentladi va keyinchalik Grey bilan bo’lgan huquqiy bahsda g’olib chiqdi.

Bugungi kunda Bellning ismi telefon bilan sinonim, Grey esa deyarli unutilgan. Ammo telefonni kim ixtiro qilgani haqidagi hikoya bu ikki kishidan tashqariga chiqadi.

Bellning tarjimai holi

Aleksandr Grem Bell 1847 yil 3-martda Shotlandiyaning Edinburg shahrida tug’ilgan. U boshidanoq tovushni o’rganishga sho’ng’idi. Uning otasi, amakisi va bobosi karlarni ko’chirish va nutq terapiyasi bo’yicha vakolatli organlar bo’lgan. Bell kollejni tugatgandan so’ng oilaning izidan borishi tushunilgan edi.Biroq Bellning yana ikkita ukasi sil kasalligidan vafot etganidan so’ng, Bell va uning ota-onasi 1870 yilda Kanadaga ko’chib o’tishga qaror qilishdi.

Qisqa muddatli Ontarioda yashaganidan so’ng, Belllar Bostonga ko’chib o’tdilar va u erda kar bolalarga gapirishga o’rgatishga ixtisoslashgan nutq-terapiya amaliyotlarini yo’lga qo’yishdi. Aleksandr Grem Bellning shogirdlaridan biri yosh Xelen Keller edi, ular uchrashganlarida nafaqat ko’r va karlar, balki gapira olmaydilar.

Garchi karlar bilan ishlash Bellning asosiy daromad manbai bo’lib qolsa-da, u o’zining ovozli tadqiqotini davom ettirdi. Bellning tinimsiz ilmiy qiziqishi fotofon ixtiro qilinishiga, Tomas Edisonning fonografida sezilarli tijorat yaxshilanishiga va Raytlar birodarlari Kitti Xokda samolyotini uchirgandan olti yil o’tgach, o’zining uchish apparati yaratilishiga olib keldi. Prezident Jeyms Garfild 1881 yilda qotilning o’qidan o’layotganda, Bell shoshilinch ravishda o’ldiradigan balchiqni topishga urinishda muvaffaqiyatsizlikka uchragan holda metall detektorini ixtiro qildi.

Telegrafdan telefongacha

Telegraf va telefon ikkalasi ham simli elektr tizimlardir va Aleksandr Grem Bellning telefon bilan muvaffaqiyati telegrafni takomillashtirishga bo’lgan urinishlarining bevosita natijasi bo’ldi. U elektr signallari bilan tajriba o’tkazishni boshlaganida, telegraf taxminan 30 yil davomida o’rnatilgan aloqa vositasi bo’lgan. Juda muvaffaqiyatli tizim bo’lsa-da, telegraf asosan bir vaqtning o’zida bitta xabarni qabul qilish va yuborish bilan cheklangan.

Bell ovozning mohiyatini juda yaxshi bilishi va musiqani tushunishi bir vaqtning o’zida bir nechta simlarni bir sim orqali uzatish imkoniyatlarini ko’rib chiqishga imkon berdi. Garchi “ko’p telegraf” g’oyasi bir muncha vaqtdan beri mavjud bo’lgan bo’lsa-da, ammo bu taxminlar edi, chunki hech kim Bellga qadar biron bir narsani to’qib chiqara olmadi. Uning “garmonik telegrafi” printsipiga asoslanib, agar bir xil nota yoki signal balandligi bilan farq qilsa, bir xil sim bo’ylab bir vaqtning o’zida bir nechta notalarni yuborish mumkin edi.

Elektr bilan suhbatlashing

1874 yil oktyabrga kelib Bellning tadqiqotlari kelajakdagi qaynotasi, Bostonning advokati Gardiner Grin Xabardga bir nechta telegraf imkoniyati to’g’risida ma’lumot bera oladigan darajada rivojlandi. Keyinchalik Western Union Telegraph Company tomonidan amalga oshirilgan mutlaq nazoratdan norozi bo’lgan Xabbard bir zumda bunday monopoliyani buzish imkoniyatini ko’rdi va Bellga kerakli moliyaviy yordamni taqdim etdi.

Bell ko’p telegrafdagi ishini davom ettirdi, lekin Xabardga u va u xizmatlarini taklif qilgan yosh elektrchi Tomas Uotson bilan birgalikda nutqni elektr energiyasi bilan uzatadigan qurilmani ishlab chiqarayotganini aytmadi. Uotson Hubbard va boshqa tarafdorlarning qat’iy talabiga binoan harmonik telegrafda ishlagan bo’lsa, Bell 1875 yil mart oyida Bellning telefon uchun g’oyalarini tinglagan va rag’batlantiruvchi so’zlarni taklif qilgan Smitson institutining hurmatli direktori Jozef Genri bilan yashirincha uchrashdi. Anrining ijobiy fikri bilan Bell va Uotson o’z ishlarini davom ettirdilar.

1875 yil iyuniga kelib nutqni elektr energiyasi bilan uzatadigan moslama yaratish maqsadi amalga oshmoqchi edi. Ular turli xil ohanglar simdagi elektr tokining kuchini o’zgartirishi mumkinligini isbotladilar. Shuning uchun muvaffaqiyatga erishish uchun ularga faqat elektron toklarni o’zgartirish qobiliyatiga ega bo’lgan membranali ishlaydigan transmitter va ushbu o’zgarishlarni eshitiladigan chastotalarda ko’paytiradigan qabul qiluvchini qurish kerak edi.

“Janob Uotson, bu erga keling”

1875 yil 2-iyunda harmonik telegraf bilan tajriba o’tkazishda erkaklar tovush tasodifan sim orqali uzatilishi mumkinligini aniqladilar. Uotson transmitter atrofida o’ralgan qamishni bo’shatmoqchi bo’lganida, uni tasodifan yulib oldi. Ushbu imo-ishora natijasida hosil bo’lgan tebranish sim bo’ylab Bell ishlayotgan boshqa xonadagi ikkinchi qurilmaga o’tdi.

Bell eshitgan “twang” u va Uotsonning ishlarini tezlashtirish uchun zarur bo’lgan barcha ilhom manbai edi. Ular keyingi yilgacha ishlashni davom ettirdilar. Bell jurnalidagi tanqidiy lahzalarni eslab o’tdi: “Keyin men M [og’izga] quyidagi jumlani baqirdim:” Janob Uotson, bu erga keling, men sizni ko’rmoqchiman “. Mening quvonchimga ko’ra, u kelib, mening so’zlarimni eshitganini va tushunganligini e’lon qildi. “

Birinchi telefon qo’ng’irog’i hozirgina amalga oshirildi.

Telefon tarmog’i tug’ildi

Bell 1876 yil 7 martda o’z qurilmasini patentladi va qurilma tezda tarqalishni boshladi. 1877 yilga kelib, Bostondan Masservusets shtatidagi Somervilgacha birinchi muntazam telefon liniyasining qurilishi tugallandi. 1880 yil oxiriga kelib Qo’shma Shtatlarda 49000 dan ortiq telefon mavjud edi.Keyingi yili Boston va Providens (Rod-Aylend) o’rtasida telefon aloqasi o’rnatildi. Nyu-York va Chikago o’rtasida xizmat 1892 yilda, Nyu-York va Boston o’rtasida 1894 yilda boshlangan. Transkontinental xizmat 1915 yilda boshlangan.

Bell 1877 yilda o’zining Bell Telephone Company kompaniyasiga asos solgan. Tezlik bilan rivojlanib borgan sari Bell raqiblarini tezda sotib oldi. Bir qator birlashuvlardan so’ng, bugungi AT & T-kompaniyasining kashshofi bo’lgan Amerika Telefonlari va Telegraf Kompaniyasi 1880 yilda tashkil topgan. Bell telefon tizimi ortidagi intellektual mulk va patentlarni boshqarganligi sababli, AT&T yosh sanoat ustidan amalda monopoliyaga ega edi. AQSh Adliya vazirligi bilan kelishuv AT&T-ni shtat bozorlari ustidan nazoratini tugatishga majbur qilgan 1984 yilgacha AQSh telefon bozori ustidan o’z nazoratini saqlab qoladi.

Almashinuvlar va aylanma terish

Birinchi muntazam telefon stantsiyasi 1878 yilda Nyu-Xeyvenda (Konnektikut) tashkil topgan. Dastlabki telefonlar abonentlarga juft bo’lib ijaraga berilgan. Abonent boshqasiga ulanish uchun o’z liniyasini o’rnatishi kerak edi. 1889 yilda Kanzas Siti podshohi Almon B. Stroger o’rni va slayderlar yordamida bitta chiziqni 100 satrning har biriga ulab turadigan kalitni ixtiro qildi. Stroger tugmasi, ma’lum bo’lganidek, 100 yildan keyin ham ba’zi telefon ofislarida ishlatilgan.

Strogerga 1891 yil 11 martda birinchi avtomatik telefon stantsiyasiga patent berildi. Stroger tugmachasidan foydalangan holda birinchi almashinuv 1892 yilda, Indiana shtatidagi La Port shahrida ochilgan. Dastlab, abonentlar o’zlarining telefonlarida tugmachani bosish orqali kerakli miqdordagi impulslarni ishlab chiqarish uchun tugmachaga ega edilar. Keyin Strojersning sherigi 1896 yilda tugmachani almashtirib, burilish tugmachasini ixtiro qildi. 1943 yilda Filadelfiya ikkilamchi xizmatdan (rotatsion va tugma) voz kechgan so’nggi yirik maydon bo’ldi.

To’lov telefonlari

1889 yilda tanga bilan ishlaydigan telefonni Konnektikut shtatidagi Xartford shahridan Uilyam Grey patentladi. Greyning taksofoni birinchi bo’lib Xartford bankida o’rnatildi va ishlatildi. Bugungi kunda pullik telefonlardan farqli o’laroq, Grey telefoni foydalanuvchilari qo’ng’iroqni tugatgandan so’ng pul to’lashdi.

Telefon tizimi Bell tizimi bilan birga ko’paygan. 1905 yilda birinchi telefon kabinalari o’rnatilgunga qadar taxminan 2,2 million telefon mavjud edi; 1980 yilga kelib ularning soni 175 milliondan oshgan edi, ammo mobil texnologiyalar paydo bo’lishi bilan jamoatchilikning telefon telefonlariga bo’lgan talabi tez pasayib ketdi va bugungi kunda Qo’shma Shtatlarda ularning soni 500 mingga etmayapti.

Sensorli telefonlar

Western Electric, AT & T kompaniyasining ishlab chiqarish filiali tadqiqotchilari 1940-yillarning boshidan boshlab telefon aloqalarini boshlash uchun impulslardan ko’ra ohanglardan foydalanishni tajriba qilishgan, ammo 1963 yilgacha faqat nutq bilan bir xil chastotani ishlatadigan ikki tonnali ko’p chastotali signalizatsiya tijorat maqsadlarida foydalanilgan. yashovchan. AT&T uni Touch-Tone terish sifatida taqdim etdi va tezda telefon texnologiyasining navbatdagi standartiga aylandi. 1990 yilga kelib, tugmachali telefonlar Amerika uylarida aylanuvchi raqamli modellarga qaraganda ancha keng tarqalgan.

Simsiz telefonlar

1970-yillarda birinchi simsiz telefonlar ishlab chiqarila boshlandi. 1986 yilda Federal aloqa komissiyasi simsiz telefonlar uchun 47 dan 49 MGts chastota diapazonini taqdim etdi. Kengaytirilgan chastota diapazoni berish simsiz telefonlarga kamroq shovqinlarni va ishlash uchun kam quvvatni talab qildi. 1990 yilda FCC simsiz telefonlar uchun 900 MGts chastota diapazonini taqdim etdi.

1994 yilda raqamli simsiz telefonlar, so’ngra 1995 yilda raqamli yoyilgan spektr (DSS) paydo bo’ldi. Ikkala rivojlanish ham simsiz telefonlar xavfsizligini oshirish va telefon suhbati raqamli ravishda tarqalishiga imkon berish orqali istalmagan tinglashni kamaytirishga qaratilgan. 1998 yilda FCC simsiz telefonlar uchun 2,4 gigagertsli chastota diapazonini taqdim etdi; yuqoriga ko’tarilish diapazoni endi 5,8 gigagertsni tashkil etadi.

Uyali telefonlar

Dastlabki uyali telefonlar transport vositalari uchun mo’ljallangan radio boshqariladigan qurilmalar edi. Ular qimmat va noqulay edi va ularning doirasi juda cheklangan edi. Dastlab AT & T tomonidan 1946 yilda ishga tushirilgan tarmoq asta-sekin kengayib, yanada takomillashib boradi, ammo u hech qachon keng qo’llanilmagan. 1980 yilga kelib uning o’rnini birinchi uyali aloqa tarmoqlari egalladi.

Bugungi kunda ishlatiladigan uyali telefon tarmog’iga aylanishi to’g’risida tadqiqotlar 1947 yilda AT&T tadqiqot qanoti Bell Labs-da boshlangan. Kerakli radiochastotalar hali sotuvga chiqarilmagan bo’lsa-da, telefonlarni “hujayralar” yoki transmitterlar tarmog’i orqali simsiz ulash kontseptsiyasi hayotiy ma’noga ega edi. Motorola 1973 yilda birinchi uyali telefonni taqdim etdi.

Telefon kitoblari

Birinchi telefon kitobi 1878 yil fevral oyida Nyu-Xeyven tuman telefon kompaniyasi tomonidan Nyu-Xeyvenda, Konnektikutda nashr etilgan. U bitta sahifadan iborat bo’lib, 50 nomni o’z ichiga olgan; hech qanday raqamlar ko’rsatilmagan, chunki operator sizni bog’laydi. Sahifa to’rt qismga bo’lingan: turar joy, professional, muhim xizmatlar va turli xil.

1886 yilda Ruben X. Donnelli taqdim etilgan mahsulotlar va xizmatlar turlari bo’yicha turkumga kiradigan firma nomlari va telefon raqamlarini o’z ichiga olgan birinchi Yellow Pages firma katalogini ishlab chiqardi. 1980-yillarga kelib telefon tizimidagi kitoblar, Bell tizimi yoki xususiy nashriyotlar tomonidan beriladimi, deyarli har bir uyda va korxonada mavjud edi. Ammo Internet va mobil telefonlar paydo bo’lishi bilan telefon kitoblari deyarli eskirgan bo’lib qoldi.

9-1-1

1968 yilgacha favqulodda vaziyatlarda birinchi yordam beruvchilarga murojaat qilish uchun maxsus telefon raqami yo’q edi. Kongressning tekshiruvidan so’ng bu o’zgarib, butun mamlakat bo’ylab bunday tizimni o’rnatishga chaqirdi. Federal aloqa komissiyasi va AT&T tez orada Indiana shtatida favqulodda vaziyatlar tarmog’ini 9-1-1 raqamlaridan foydalangan holda (soddaligi va eslab qolish osonligi uchun tanlangan) ishga tushirishlarini e’lon qilishdi.

Qo’ng’iroq qiluvchi identifikatori

Bir necha tadqiqotchilar kiruvchi qo’ng’iroqlar sonini aniqlash uchun moslamalar yaratdilar, jumladan, 1960-yillarning oxiridan boshlab Braziliya, Yaponiya va Gretsiyadagi olimlar. AQShda AT&T birinchi marta savdo markasi bo’lgan TouchStar qo’ng’iroqni identifikatsiya qilish xizmatini 1984 yilda Florida shtatining Orlando shahrida taqdim etdi. Keyingi bir necha yil ichida mintaqaviy Bell Systems kompaniyasi Shimoliy Sharqiy va Janubi-Sharqda qo’ng’iroq qiluvchi identifikatori xizmatlarini joriy etadi. Xizmat dastlab qimmat narxga qo’shilgan xizmat sifatida sotilgan bo’lsa-da, bugungi kunda qo’ng’iroq qiluvchi identifikatori har bir mobil telefonda topilgan va deyarli har qanday shahar telefonida mavjud bo’lgan standart funktsiya.

Qo’shimcha manbalar

• Kasson, Gerbert N. Telefon tarixi. Chikago: A.C. McClurg & Co., 1910 yil.

1. “1870-1940 yillar – telefon.” Internetni tasavvur qilish: tarix va bashorat. Elon universiteti aloqa maktabi.
2. Kieler, Eshli. “To’lov telefonlari to’g’risida biz bilib olgan 5 narsa va ular nima uchun mavjudligini davom ettirish.”Iste’molchi, 2016 yil 26-aprel.

Mobil telefon haqida qiziqarli faktlar

Hozirgi kunda mobil telefon hayotimizga juda katta tezlik bilan kirib keldi. Har bir xonadonda bu telefon turidan keng foydalanilmoqda. Shuning uchun bu maqolada mobil telefonga oid qiziqarli faktlar bilan sizlarni tanishtirib o‘taman.

Nima deb o‘ylaysiz mobil telefonondan birinchi bo‘lib kim qo‘ng‘iroq qilgan? Albatta birinchi ishlab chiqargan korxona hodimi. Kimga qo‘ng‘iroqni amalga oshirgan?

Dastlab Motorola korxonasi hodimi Martin Kuper 1973 yil Nyu-York ko‘chalaridan birida turib o‘z “konkurenti” (AT&T korxonasi hodimi JOEL Angel)ga mobil telefondan qo‘ng‘iroq qilgan va asabiga tegmoqchi bo‘lgan.

Dastlabki mobil telefon (Martin Kuper qo‘ng‘iroq qilgan telefon) Motorola DynaTAC markali telefon bo‘lgan va u o‘sha paytda 3995 dollar narxda sotilgan.

Dastlabki smartfon 1993 yilda yaratilgan. Bu qurilma 899 dollarga baholangan va u 500 gr og‘irlikka ega bo‘lgan. Uning nomi Simon.

Hozirgi kunda dunyoda 3.5 mlrd dan ko‘p mobil telefoni mavjud ekan. Har yili taxminan 150 mln mobil telefon yaroqsiz deb tashlab yuborilar ekan.

Abonentlar orasidagi eng uzoq masofa 1969 yil 21 iyulda qayd etilgan, O‘shanda Richard Nikson “Apollo 11” ekipajiga qo‘ng‘iroq qilgan, o‘shanda Apollo oyga yetib olgan edi.

Dastlab Estoniya davlatida mobil telefon orqali saylovda ishtrok etishga ruxsat berilgan.

Bilasizmi hatto Antarktida ham o‘z telefon kodiga ega ekan. Demak yozib oling +682..

Koreya davlati sms’dan foydalanish bo‘yicha oldinda yurar ekan. Har kuni taxminan har bir koreya fuqarosi 78 ta sms xabar jo‘natar ekan.

Britaniya olimlarini aytishicha 78% mobil tellefon foydalanuvchilari, o‘z telefon yorug‘ligidan, fonar sifatida foydalanishar ekan.

Dastlabki kamerali mobil telefon fratsiyalik ishbilarmon Filip Kan tomonidan yaratilgan.

1997 yil 11 iyunda dastlabki mobil telefondan rasmga olingan.

2002 yilda olimlar mobil telefonda gaplashib avtomobil haydayotgan insonning harakati, spirtli ichimlik ichib haydayotgan haydovchi xarakatiga nisbatan 3 baravar sekinligini ta’kidlashdi.

Nemis muxandisi Fridxelm Xillebrandt sms simvollar sonini 160 tagacha qisqartirib berdi. U bu qarorini 160 ta simvol bilan istalgan fikrni tushuntirish mumkinligini tasdiqladi.

2012 yil 1.7 mlrd mobil telefon apparatlari sotildi va ularning 850 mln qismi, mashxur brendlar Sumsung, Apple va Nokia’larga tegishli.

2011 yil mobil operatordan foydalanilgani uchun eng katta hisob Selina Aaronsga yuborildi. Bu inson 2 hafta davomida Kanadada dam oladi va unga rouming uchun 201 ming dollar hisob yuboriladi. Keyinchalik bu hisob 2500 dollarga tushiriladi.

Statistika ma’lumotlariga qaraganda mobil telefondan ko‘pincha soat bilish uchun foydalanishar ekan.

Mobil telefon asosan insonning cho‘ntagida yurgani uchun, inson biror harakat qilganda avtomat nomer terilib ketish hodisasi tez-tez uchrab turadi. Bunday holat ko‘pincha dastlabki mobil telefonlarda ko‘p uchrar edi, chunki u telefonlarning blokirovkasida muammolar bor edi. Velikobritaniyada 999 nomerli favqulodda yordam ko‘satuvchi xizmatga 2000 yillarda kuniga hattoki 11000 ta telefon qo‘ng‘iroqlari aynan shu sababli terilib yuborilgan. Chunki bu xizmatlarga mobil telefon hattoki blokirovkada bo‘lsa ham nomer terilar edi. Keyinchalik blokirovka holatda istalgan nomerga terish mumkin emas qilib qo‘yildi.

Dunyodagi eng qimmat mobil telefon iPhone 4 “Diamond Rose” deb nomlanadi. Uning narxi 5 million funtga teng ekan. Uning yaratuvchisi britaniyalik zargar Styuart Xyuzdir. Bu telefonda 500 ta umumiy og‘irligi 100 karat atrofida brilliant joylashtirilgan. Yarmi tishlangan olma 53 ta brilliantdan tayyorlangan va Home tugmasi 7.4 karatli brilliantdan tashkil topgan.