Sobir Yunusov (1907-1995)
Sobir Yunusov — O‘zbekistonda alkaloidlar kimyosi maktabining asoschisi. Uning rahbarligida 4 mingdan ortiq o‘simlik tadqiq qilinib, ularning yarmidan ko‘prog‘ida alkaloidlar mavjudligi aniqlandi, 1000 dan ortiq alkaloidlar ajratib olindi, tsitizan, galantamin, papaverin, protopin kabi muhim alkaloidlarning 100 dan ortiq manbai topildi. Tibbiyot uchun amaliy ahamiyatga ega 20 ga yaqin birikma amaliyotga tavsiya etildi.
Собир Юнусов (1907-1995)
Юнусов Собир Юнусович (1907.18.3, Тошкент, 1995.29.11) кимёгар олим. Ўзбекистон Фанлар академияси академиги (1952). СССР Фанлар академияси мухбир аъзоси (1958), Ўзбекистонда хизмат кўрсатган фан ва техника арбоби (1959), кимё фанлари доктори (1949), профессор (1952). Меҳнат Қаҳрамони (1969).
Ўрта Осиё университетини тугатган (1935). Уруш қатнашчиси (1941—43). Ўзбекистон Фанлар академияси Кимё институти алкалоидлар кимёси лаб. мудири (1943—87), айни вақтда институт директори (1949—52), Ўзбекистон Фанлар академияси вицепрезиденти (1952—62). Ўзбекистон Фанлар Академияси Ўсимлик моддалари кимёси институти ташкилотчиси ва директори (1958—83), илмий консультант (1983—86), фахрий директори (1987-95), Ўзбекистон Фанлар академияси кимё-технология бўлими раиси (1986—87) бўлиб ишлаган.
Илмий ишлари тетрагидроизохинолин ва фенантридин алкалоидларини тадқиқ қилиш, янги алкалоидлар тузилишини аниқлаш, улардан амалиётда фойдаланиш, ўсимликларда алкалоидлар ҳосил бўлиш механизмини, уларнинг ўсиш майдонларига қараб йиғилиши ва тўпланиши динамикасини ўрганишга оид.
Собир Юнусов — Ўзбекистонда алкалоидлар кимёси мактабининг асосчиси. Унинг раҳбарлигида 4 мингдан ортиқ ўсимлик тадқиқ қилиниб, уларнинг ярмидан кўпроғида алкалоидлар мавжудлиги аниқланди, 1000 дан ортиқ алкалоидлар ажратиб олинди, цитизан, галантамин, папаверин, протопин каби муҳим алкалоидларнинг 100 дан ортиқ манбаи топилди. Тиббиёт учун амалий аҳамиятга эга 20 га яқин бирикма амалиётга тавсия этилди.
Беруний номидаги Ўзбекистон Давлат мукофоти лауреати (1967). Вафотидан сўнг «Буюк хизматлари учун» ордени билан мукофотланган (2002). Ўзбекистон Фанлар академияси Ўсимлик моддалари кимёси институтига унинг номи берилган.
Sobir Yunusov (1907-1995)
Yunusov Sobir Yunusovich (1907.18.3, Toshkent, 1995.29.11) kimyogar olim. O‘zbekiston Fanlar akademiyasi akademigi (1952). SSSR Fanlar akademiyasi muxbir a’zosi (1958), O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan va texnika arbobi (1959), kimyo fanlari doktori (1949), professor (1952). Mehnat Qahramoni (1969).
O‘rta Osiyo universitetini tugatgan (1935). Urush qatnashchisi (1941—43). O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Kimyo instituti alkaloidlar kimyosi lab. mudiri (1943—87), ayni vaqtda institut direktori (1949—52), O‘zbekiston Fanlar akademiyasi vitseprezidenti (1952—62). O‘zbekiston Fanlar Akademiyasi O‘simlik moddalari kimyosi instituti tashkilotchisi va direktori (1958—83), ilmiy konsultant (1983—86), faxriy direktori (1987-95), O‘zbekiston Fanlar akademiyasi kimyo-texnologiya bo‘limi raisi (1986—87) bo‘lib ishlagan.
Ilmiy ishlari tetragidroizoxinolin va fenantridin alkaloidlarini tadqiq qilish, yangi alkaloidlar tuzilishini aniqlash, ulardan amaliyotda foydalanish, o‘simliklarda alkaloidlar hosil bo‘lish mexanizmini, ularning o‘sish maydonlariga qarab yig‘ilishi va to‘planishi dinamikasini o‘rganishga oid.
Sobir Yunusov — O‘zbekistonda alkaloidlar kimyosi maktabining asoschisi. Uning rahbarligida 4 mingdan ortiq o‘simlik tadqiq qilinib, ularning yarmidan ko‘prog‘ida alkaloidlar mavjudligi aniqlandi, 1000 dan ortiq alkaloidlar ajratib olindi, tsitizan, galantamin, papaverin, protopin kabi muhim alkaloidlarning 100 dan ortiq manbai topildi. Tibbiyot uchun amaliy ahamiyatga ega 20 ga yaqin birikma amaliyotga tavsiya etildi.
Beruniy nomidagi O‘zbekiston Davlat mukofoti laureati (1967). Vafotidan so‘ng «Buyuk xizmatlari uchun» ordeni bilan mukofotlangan (2002). O‘zbekiston Fanlar akademiyasi O‘simlik moddalari kimyosi institutiga uning nomi berilgan.
Lotin alifbosida maqola: Sobir Yunusov (1907-1995) haqida to’liq ma’lumot kategoriyasi: Adabiyot fikringiz bo’lsa izohda qoldiring va do’stlaringiz bilan ulashing biz bundan minatdor bo’lamiz bizni kuzatishni davom eting (u kim, bu nima, qanaqa ?, tushunchasi, degan savolarga javob topishingiz mumkin)
25-05-2022, 12:27 92
Категории
Популярные тексты
Музыка очень многообразна в своих направлениях и жанрах, пожалуй, это единственный вид искусства столь многогранный. Музыка способна успокоить и зарядить энергией. Лирическая музыка расслабляет, ритмичная возбуждает это всем хорошо известно. Эти свойства музыки известны и используются нами еще с древних времен. Безусловно, первый вид искусства был музыкальным. Возможно, это была колыбельная песня или боевой марш. Редко встретишь человека, который был бы равнодушен к музыке. В настоящее время музыка перестала быть только искусством. Для многих музыка это стиль жизни, для других это имидж, для кого-то это порция адреналина или лекарство от депрессии. Первыми музыкальными дисками или скорее их прародителями можно считать музыкальные автоматы-проигрыватели с набором грампластинок. Назывались эти автоматы Juke Box, и они были популярны в Америке в 20-30 годах. Количество грампластинок обычно достигало сотни, но они вмещали только одну музыкальную композицию. Эти автоматы были очень популярны, и именно они дали толчок к развитию граммофонной промышленности и появлению первых студий звукозаписи. Особенно стоит отметить 60-е годы. Это время считают музыкальной революцией, именно в это время музыка покидает тесные бары и музыкальные клубы и выходит на улицу. Ее можно было услышать в парках, во дворах и на стадионах. Этому во многом способствовали современные технологии. В большом количестве появляются музыкальные радиостанции, на волнах которых постоянно проигрываются музыкальные диски. Чуть позже появляются первые компакт диски, которые по достоинству были оценены звукозаписывающими компаниями как удачная замена виниловым музыкальным дискам. Вся продукция нашего магазина лицензирована и имеет сертификаты качества. Прямые поставки от производителей позволяют нам торговать по разумным ценам. Мы постоянно проводим сезонные распродажи и всевозможные акции, информацию о которых мы высылаем всем зарегистрированным пользователям.
Почта для предложений: admin@uztext.com
Права на тексты песен и переводы принадлежат их авторам.
Все тексты и переводы представлены для ознакомления.
Alkaloidlar ochilishi tarixi
Sobir Yunusovich Yunusov (1907.18.3 Toshkent 1995.29.11) – kimyogar olim. Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi akademik (1952). SSSR Fanlar akademiyasi muxbir aʼzosi (1958), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan va texnika arbobi (1959), kimyo fanlari doktori (1949), professor (1952). Mehnat Qahramoni (1969). Oʻrta Osiyo universitetini tugatgan (1935). Urush qatnashchisi (1941—43). Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Kimyo instituti alkaloidlar kimyosi laboratoriya mudiri (1943—87), ayni vaqtda institut direktori (1949—52), Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi vitseprezidenti (1952—62). Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Oʻsimlik moddalari kimyosi instituti tashkilotchisi va direktori (1958—83), ilmiy konsultant (1983—86), faxriy direktori (1987-95), Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi kimyo-texnologiya boʻlimi raisi (1986—87). Ilmiy ishlari tetragidroizoxinolin va fenantridin alkaloidlarini tadqiq qilish, yangi alkaloidlar tuzilishini aniqlash, ulardan amaliyotda foydalanish, oʻsimliklarda alkaloidlar hosil boʻlish mexanizmini, ularning oʻsish maydonlariga qarab yigʻilishi va toʻplanishi dinamikasini oʻrganishga oid.
Quyida keltirilgan jadvalda juda muxim alkaloidlarning ochilishi sanasi keltirilgan.
Alkaloid nomi | Ochilish yili | Kim tomonidan ochilgan |
Morfin | 1806 | Sertyurner |
Xinin | 1820 | Kabentu |
Nikotin | 1828 | Paselt va Reymant |
Atropin | 1831 | Layn |
Kodein | 1832 | Robiks |
Okonitin | 1833 | Reychir va Resse |
Teofillin | 1842 | Voskresenskiy |
Garmin | 1847 | Fritge |
Kokain | 1860 | Niman |
Pilokarpin | 1875 | Ardi |
Efedrin | 1887 | Nagal |
Skopolamin | 1888 | SHmidt |
Ioximbin | 1896 | SHpigel |
Lobelin | 1921 | Viland |
Anabazin | 1926 | Orexov |
Salsolin | 1933 | Orexov va Preskurnina |
Paxikarpin | 1933 | Orexov, Robinovich, Kanovalova |
Platifillin | 1935 | Kanovalova va Orexov1 |
Sferofizin | 1944 | Rubinshteyn va Menshikov |
Alkaloidlar o‘simliklar dunyosida keng tarqalgan. quyidagi oilaning vakillari alkaloidlarga boy: lolaguldoshlar (liliaceae); chuchmomadoshlar (amaryllidaceae); kendirdoshlar (arosupaseae); ayiqtovondoshlar (Ranunsulaceae); ko‘knordoshlar (Raraveraseae); dukkakdoshlar (Fabaseae); ituzumdoshlar (Solanaseae) va boshqalar. SHu davr ichida bugun er yuzida ajratib olingan va
tasvirlangan 4959 ta alkaloiddan faqat birgina kendirdoshlar oilasiga 897 tasi togri keladi.
O‘simliklarning tarkibida juda oz miqdordan tortib, to 10-15%, ba’zan 25% gacha alkaloidlar bo‘lishi mumkin. O‘simliklarda bir-biriga yaqin ko‘pgina alkaloid bo‘ladi. Alkaloidlar uchun eng xarakterli bo‘lgan o‘rni o‘simlik organizmida tayyor xolda bo‘lishi va ular o‘simlikning xayot faoliyati natijasida xosil bo‘lishi.Alkaloidlar qimmatbaxo dorivor modda bo‘lganligi uchun uni o‘rganishga va kimyoviy strukturasini tuzishga qiziqish oshdi. Alkaloidlar
strukturasini o‘rganish bizlarga bir qator izlanishlarni olib borishga va shu bilan birga yangi dorivor preparatlarni olishga olib keladi.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.