Sefekon foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar, haqida
Boshlang‘ich sinflarda interfaol metodlar va ta’limiy o‘yinlardan, zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish o‘quvchilarni mustaqil fikrlashga, ijodiy izlanish va mantiqiy fikrlash doiralarini kengaytirish bilan birga ularni darslarda o‘rganganlarini hayot bilan bog‘lashga, qiziqishlarini oshirishga yordam beradi. O‘qituvchilarning bunday zamonaviy talablar asosida yaratilgan sharoitlardan samarali foydalanib, darslarni ilg‘or pedagogik hamda axborot kommunikatsiya texnologiyalari asosida tashkil etilishi ta’lim-tarbiya jarayonini sifatini kafolatlaydi.
Sefekon
Sizga eng yaqin dorixonalarda ushbu dori vositasining narxini bilish uchun bizning Telegram-botimizga o’tishingiz lozim.
SEFEKON D supp rekt 250mg №10
Прозводитель: НИЖФАРМ/ШТАДА, РОССИЯ, НИЖФАРМ-ШТАДА, РОССИЯ, НИЖФАРМ, РОССИЯ, ПРОИЗ, НИЖФАРМ, НИЖФАРМ (РОССИЯ)
7 600 so’mdan
Gatling Med
Sizga eng yaqin dorixonalarda ushbu dori vositasining narxini bilish uchun bizning Telegram-botimizga o’tishingiz lozim.
SEFEKON D supp rekt 50mg №10
Прозводитель: НИЖФАРМ/ШТАДА, РОССИЯ, НИЖФАРМ, РОССИЯ, НИЖФАРМ-ШТАДА, РОССИЯ, НИЖФАРМ, ПРОИЗ
6 400 so’mdan
Gatling Med
Sizga eng yaqin dorixonalarda ushbu dori vositasining narxini bilish uchun bizning Telegram-botimizga o’tishingiz lozim.
SEFEKON N supp rekt №10
Прозводитель: НИЖФАРМ, РОССИЯ, НИЖФАРМ-ШТАДА, РОССИЯ, НИЖФАРМ/ШТАДА, РОССИЯ
14 400 so’mdan
Gatling Med
Sizga eng yaqin dorixonalarda ushbu dori vositasining narxini bilish uchun bizning Telegram-botimizga o’tishingiz lozim.
Saytda e’lon qilingan ma’lumotlar mutaxassislar uchun mo’ljallangan. O’zingizni-o’zingiz davolash bilan shug’ullanmang. Sog’lig’ingizga zarar bermaslik uchun mutaxassis bilan maslahatlashishga ishonch hosil qiling!
O’zbekiston Respublikasi dorilar reestri ro’yxatidan o’tgan
Sefekon ko’rsatmalar
Farmakoterapevtik guruh:
Ishlab chiqaruvchi:
Ishlab chiqarilish joyi:
Kategoriya:
Nimaga qarshi:
Nima uchun:
Faol modda:
SEFEKON ® D
preparatini tibbiyotda qo‘llash bo‘yicha
YO‘RIQNOMA
Preparatning savdo nomi: Sefekon ® D
Xalqaro patentlanmagan nomi: parasetamol
Dori shakli: bolalar uchun rektal suppozitoriylar.
Tarkibi
Bir suppozitoriy quyidagilarni saqlaydi: faol modda – parasetamol – 50 mg, 100 mg yoki 250 mg; suppozitoriylar uchun asos: qattiq yog‘ (vitepsol, supposir) – 1,25 g gacha vaznli suppozitoriylarni olish uchun yetarli miqdorda.
Ta‘rifi
Oq yoki och-sariq yoki sarg‘ish tusli oq rangli, torpedasimon shaklli suppozitoriy.
Farmakoterapevtik guruhi
Analgetik nonarkotik vosita
ATX kodi: N02BE01
Farmakologik xususiyatlari
Parasetamol og‘riqni qoldiruvchi va haroratni tushiruvchi ta‘sirga ega. Preparat og‘riq va termoregulyasiya markazlariga ta‘sir qilib, markaziy nerv tizimida siklooksigenazani bloklaydi. Yallig‘langan to‘qimalarda xujayra peroksidazalari parasetamolning siklooksigenazaga ta‘sirini neytrallaydi, bu ahamiyatli yallig‘lanishga qarshi samarasini yo‘qligini tushuntiradi.
Periferik to‘qimalarda prostaglandinlar sinteziga bloklovchi ta‘sirini yo‘qligi unda suv-tuz almashinuviga (natriy va suvni tutilishi) va me‘da-ichak yo‘llarining shilliq qavatiga salbiy ta‘sirini yo‘qligini belgilaydi.
So‘rilishi yuqori, me‘da-ichak yo‘llaridan tez so‘riladi. Maksimal konsentrasiyaga erishish davri – 30-60 minut. Gematoensefalik to‘siq orqali o‘tadi. Bolalarda va yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda biokiraolishligining ko‘rsatkichi kattalardagiga o‘xshash. Jigarda metabolizmga uchraydi.
Yarim chiqarilish davri 2-3 soat. 24 soat davomida parasetamolning 85-95% buyraklar orqali glyukuronidlar va sulfatlar ko‘rinishida, 3% – o‘zgarmagan holda chiqariladi. Parasetamolning eliminasiyasini tezligida va siydik bilan chiqariladigan preparatning umumiy miqdorida, yoshga bog‘liq bo‘lgan ahamiyatli farq yo‘q.
Qo‘llanilishi
3 oylikdan 12 yoshgacha bo‘lgan bolalarda quyidagilarda qo‘llanadi:
– haroratni tushiruvchi vosita sifatida o‘tkir respirator kasalliklarda, grippda, bolalar infeksiyalarida, postvaksinal reaksiyalarda va tana haroratini ko‘tarilishi bilan birga kechuvchi boshqa holatlarda;
– og‘riqni qoldiruvchi vosita sifatida kuchsiz va o‘rtacha jadallikka ega og‘riq sindromida, shu jumladan bosh va tish og‘rig‘ida, mushaklar og‘rig‘i, nevralgiyalarda, jarohatlar va kuyishlardagi og‘riqlarda qo‘llanadi.
1 oylikdan 3 oylikkacha bo‘lgan bolalarda vaksinasiyadan keyingi haroratni tushirish uchun preparatni bir marta qabul qilish mumkin, preparatni barcha ko‘rsatmalar bo‘yicha faqat shifokorning ko‘rsatmasi bo‘yicha qo‘llash mumkin.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
O‘ta yuqori sezuvchanlik, yangi tug‘ilgan chaqaloqlik davrida (1 oylikkacha) qo‘llash mumkin emas.
Ehtiyotkorlik bilan
Jigar va buyrak yetishmovchiligi, xavfsiz giperbilirubinemiya (shu jumladan Jilber sindromi), virusli gepatit, jigarning alkogolli shikastlanishi, alkogolizm, homiladorlik, laktasiya davri, glyukozo-6-fosfatdegidro-genazani genetik yo‘qligi, boshqa parasetamol saqlovchi preparatlarni bir vaqtda qabul qilish.
Qo‘llash usuli va dozalari
Rektal buyuriladi. Ichak o‘z holicha bo‘shalganidan keyin yoki tozalovchi klizmadan so‘ng, suppozitoriy kontur uyali o‘ramidan ajratiladi va to‘g‘ri ichakka kiritiladi. Preparatning dozasi jadvalga mos ravishda, yoshi va tana vazniga qarab hisoblanadi. Bir martalik doza bolaning tana vazniga 10-15 mg/kg ni tashkil qiladi, sutkada 2-3 marta, har 4-6 soatda qo‘llanadi. Parasetamolning maksimal sutkalik dozasi bolaning tana vazniga 60 mg/kg dan oshmasligi kerak.
| Yoshi | Vazni | Bir martalik doza |
| 1-3 oylik | 4-6 kg | 50 mg li 1 suppozitoriy |
| 3-12 oylik | 7-10 kg | 100 mg li 1 suppozitoriy |
| 1-3 yosh | 11-16 kg | 100 mg li 1-2 suppozitoriy |
| 3-10 yosh | 17-30 kg | 250 mg li 1 suppozitoriy |
| 10-12 yosh | 31-35 kg | 250 mg li 2 suppozitoriy |
Davolash kursining muddati: haroratni tushiruvchi vosita sifatida 3 kun va og‘riqni qoldiruvchi vosita sifatida 5 kungacha. Zarurati bo‘lganida shifokor bilan maslahatlashgandan so‘ng kursni uzaytirish mumkin.
Nojo‘ya ta‘siri
Allergik reaksiyalar (shu jumladan teri toshmasi).
Boshqa dori vositalari bilan o‘zaro ta‘siri
Jigarda mikrosomal oksidlanish rag‘batlantiruvchilari (fenitoin, etanol, barbituratlar, flumesinol, rifampisin, fenilbutazon, trisiklik antidepressantlar), etanol va gepatotoksik dori vositalar gidroksidlangan faol metabolitlarini hosil bo‘lishini oshiradi, bu hattoki doza biroz oshirib yuborilganida ham og‘ir intoksikasiya rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Mikrosomal oksidlanish ingibitorlari (shu jumladan simetidin) gepatotoksik ta‘sir xavfini pasaytiradi. Salisilatlar bilan birga qabul qilinganida parasetamolning nefrotoksik ta‘siri oshadi. Xloramfenikol bilan birga qo‘llash, xloramfenikolning toksik xususiyatlarini oshishiga olib keladi. Bilvosita antikoagulyantlarning ta‘sirini kuchaytiradi, urikozurik preparatlarning samarasini pasaytiradi.
Maxsus ko‘rsatmalar
Isitma 3 kundan ortiq va og‘riq sindromi 5 kundan ortiq davom etsa, davolovchi shifokorga murojaat qilish kerak.
Parasetamolni boshqa parasetamol saqlovchi preparatlar bilan bir vaqtda qo‘llashdan saqlanish kerak, chunki bu parasetamolning dozasini oshirib yuborilishiga olib kelishi mumkin. Preparat 5-7 kundan ortiq qo‘llanganida periferik qon ko‘rsatgichlarini va jigarning funksional holatini nazorat qilish kerak. Parasetamol plazmada glyukoza va siydik kislotasining miqdorini aniqlashdagi tekshiruvlarda laboratoriya ko‘rsatgichlarini soxtalashtiradi.
Dozani oshirib yuborilishi
Simptomlari: qabul qilgandan keyingi birinchi 24 soat davomida – teri qoplamalarini oqarishi, ko‘ngil aynishi, qusish, anoreksiya, abdominal og‘riq; glyukozaning metabolizmini buzilishi, metabolik asidoz. Jigar faoliyatini buzilishining simptomlari doza oshirib yuborilganidan keyin 12-48 soat o‘tgach paydo bo‘lishi mumkin. Og‘ir doza oshirib yuborilishida – zo‘rayib boruvchi ensefalopatiya bilan kechuvchi jigar yetishmovchiligi, koma, o‘lim; tubulyar nekroz bilan o‘tkir buyrak yetishmovchiligi (shu jumladan jigarning og‘ir shikastlanishi yo‘qligida); aritmiya, pankreatit. Kattalarda gepatotoksik samarasi 10 g va ko‘proq qabul qilinganida namoyon bo‘ladi.
Davolash: SH-guruhi donatorlari va glyutation sintezining o‘tmishdoshi – metioninni doza oshirib yuborilganidan keyin 8-9 soat o‘tgach va N-asetilsisteinni – 12 soat o‘tgach yuborish. Keyingi davolash choralarini o‘tkazish kerakligi (keyinchalik yana metioninni yuborish, N-asetilsisteinni vena ichiga yuborish) parasetamolning qondagi konsentrasiyasi, shuningdek uni qabul qilgandan keyingi o‘tgan vaqtga qarab belgilanadi.
Chiqarilish shakli
Sefekon® D bolalar uchun rektal suppozitoriylari 50 mg, 100 mg yoki 250 mg dan. 5 suppozitoriydan kontur uyali o‘ramda; ikki kontur uyali o‘ram preparatni tibbiyotda qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutida.
Saqlash sharoiti
Bolalar olaolmaydigan joyda, 20 0 S dan yuqori bo‘lmagan haroratda.
Yaroqlilik muddati
3 yil. Yaroqlilik muddati o‘tganidan keyin ishlatilmasin.
Dorixonalardan berish tartibi
Sefekon foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar, haqida
?Bolalar isitma qilgan paytda parasetamol(Sefekon D) shamchalari va tabletkasini qanday dozalarda qo‘llash kerak?
?Shamchani bir martalik qo‘llash dozalari:
-1 oylikdan 3 oylikgacha — 50 mg
-3 oylikdan 3 yoshgacha — 100 mg
-3 yoshdan kattalarga — 250 mg
?Bir kunda 3 tagacha shamcha qo‘llash mumkin!
?Tabletkani bir martalik qo‘llash dozalari (Parasetamol 200 mg tabletkasi uchun):
-1 oylikdan 3 oylikgacha — 50 mg (1/4 tab yoki chorak tab)
-3 oylikdan 3 yoshgacha — 100 mg ( 1/2 tab yoki yarimta tab)
-3 yoshdan kattalarga — 200 mg (1 tab )
?Tabletkani ham yuqoridagi dozada kuniga 3 mahal berish mumkin!
?Eslatma! Tabletka va shamchalarni bola tana harorati 38 °C dan oshgandan keyin qo‘llash mumkin!
Oxshash xabarlar:
- Bolalar isitma qilgan paytda parasetamol(Sefekon D)…
- Dimiksid foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar, haqida
- Natriy tiosulfat foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar,…
- Pirasetam foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar, haqida
- Vikasol foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar, haqida
- Viferon foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar, haqida
- Trimol foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar, haqida
- Orlip foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar, haqida
- Ambroksol foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar, haqida
- Asiklovir foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar, haqida
- Sulfokamfokain foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar,…
- L lizin foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar, haqida
- D kalsin foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar, haqida
- Atropin sulfat foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar,…
- Infulgan foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar, narxlar, haqida
Boshlang‘ich sinfda o‘qitishning zamonaviy texnologiyalaridan foydalanish usullari
Ta’lim o‘qituvchi va o‘quvchilarning hamkorlikdagi faoliyati bo‘lib, shu jarayonda shaxsning taraqqiyoti, uning ma’lumoti va tarbiyasi ham amalga oshadi. Darslarda o‘qituvchi o‘z bilimi, ko‘nikma va malakalarini mashg‘ulotlar vositasida o‘quvchilarga yetkazadi, o‘quvchilar esa uni o‘zlashtirib borishi natijasida undan foydalanish qobiliyatiga ega bo‘ladi. O‘rganish jarayonida o‘quvchilar o‘zlashtirishning turli ko‘rinishlaridan foydalanishadi, ya’ni o‘zlashtirilayotgan ma’lumotlarni qabul qilish, qayta ishlash hamda amaliyotga tatbiq etishda o‘ziga xos tafovutlarga tayanadi. Ta’lim jarayonida o‘qituvchi va o‘quvchilarlarning dars paytidagi hamkorligi, o‘quvchilarning mustaqil ishlashi, sinfdan tashqari ishlar shaklida ta’lim va tarbiya masalalari hal etiladi.
Ta’limning maqsadi jamiyat ehtiyojiga mos ravishda shakllanadi. Shunday ekan, ta’lim-tarbiya maqsadi mos va mutanosib bo‘lishi kerak. Ilmiy adabiyotlarda ta’limning maqsadi imkoniyatlaridan to‘g‘ri, aniq, o‘rinli foydalanish ko‘nikma va malakalarini hosil qilish, mantiqiy-ijodiy tafakkurni rivojlantirish, kommunikativ savodxonlikni oshirish, milliy g‘oyani singdirish, sharqona tarbiyani shakllantirish, shaxsni ma’naviy boyitishdan iboratligi ta’kidlangan. Ta’limiy maqsad asosida o‘quvchilarda mustaqil fikrlash, og‘zaki va yozma savodxonlikni oshirish, mantiqiy tafakkurni rivojlantirish orqali ularning muloqot madaniyati takomillashtiriladi. Tarbiyaviy maqsad asosida esa ma’naviy, g‘oyaviy, nafosat tarbiyasi beriladi. Til o‘rganish jarayonida xalqning madaniy-axloqiy qadriyatlariga yaqinlashtirish imkoni paydo bo‘ladi.
Ulug‘ donishmandlardan biri «. kelajak tashvishi bilan yashasang, farzandlaringga yaxshi bilim ber, o‘qit», degan ekan. Yurtimizda ta’lim-tarbiya tizimida amalga oshirilayotgan islohotlar haqiqiy ma’noda bir-ikki yillik yoki qisqa davrda samaraga erishishga qaratilgan ish emas, balki chin ma’noda bir necha yuz yillarga tatiydigan o‘zgarish bo‘ldi, desak xato bo‘lmaydi. Bu prezidentimizning kelajagimiz, kelajak avlodimiz haqida qayg‘urib, yurtimizning barcha farzandlari – mening farzandlarim, ular bizlardan ko‘ra kuchli, bilimli va albatta baxtli bo‘lishlari kerak, degan g‘oyasi zamirida donishmandlarcha siyosat yotganini ko‘rsatadi.
Ma’lumki, ta’limda ilg‘or pedagogik va yangi axborotlar texnologiyalarini tatbiq etish o‘quv mashg‘ulotlarining samaradorligini oshiribgina qolmay, ilm-fan yutuqlarini amaliyotda qo‘llash orqali mustaqil va mantiqiy fikrlaydigan, har tomonlama barkamol yuksak ma’naviyatli shaxsni tarbiyalashda muhim ahamiyat kasb etadi.
Hozirgi kunda ta’lim jarayonida interfaol metodlar va axborot texnologiyalarini o‘quv jarayonida qo‘llashga bo‘lgan qiziqish kundan-kunga ortib bormoqda. Bunday bo‘lishining sabablaridan biri, shu vaqtgacha an’anaviy ta’limda o‘quvchilar faqat tayyor bilimlarni egallashga o‘rgatilgan bo‘lsa, zamonaviy texnologiyalardan foydalanish esa ularni egallayotgan bilimlarini o‘zlari qidirib topish, mustaqil o‘rganish va fikrlash, tahlil qilish, hatto yakuniy xulosalarni ham o‘zlari keltirib chiqarishga o‘rgatadi. O‘qituvchi bu jarayonda shaxs rivojlanishi, shakllanishi, bilim olishi va tarbiyalanishiga sharoit yaratadi va shu bilan bir qatorda boshqaruvchilik, yo‘naltiruvchilik funksiyasini bajaradi. Bugungi kunda ta’limda «Aqliy hujum», «Fikrlar hujumi», «Tarmoqlar» metodi, «Sinkveyn», «BBB», «Beshinchisi ortiqcha», «6x6x6», «Bahs-munozara», «Rolli o‘yin», FSMU, «Kichik guruhlarda ishlash», «Yumaloqlangan qor», «Zigzag», «Oxirgi so‘zni men aytay» kabi zamonaviy texnologiyalar qo‘llanmoqda.
Dars mashg‘ulotlarida o‘yin-topshiriqlarni takrorlash yoki mustahkamlash darslarida foydalanilsa ijobiy natija beradi. O‘yin-topshiriqning qaysi bir turini tanlash darsning turiga, sinf o‘quvchilarining o‘yin-topshiriqlarni bajarishga o‘rgatilganlik darajasi, ularning bilim saviyasi, mustaqil ijodiy ishlash imkoniyatlari, o‘rganilganlarni xotirada tez tiklay olishi, ijodkorlikning qay darajada shakllanganiga ham bog‘liq bo‘lishi kerak.
Ta’limda o‘quvchi shaxsini fikrlashga, o‘zgalar fikrini anglash va shu fikrni og‘zaki hamda yozma shaklda savodli bayon eta olishga o‘rgatish masalasiga e’tibor qaratilgan bo‘lib, mustaqil fikrlaydigan, nutq madaniyati rivojlangan savodxon shaxsni kamol toptirish asosiy o‘rin egallaydi. Millatning turmush tarzi, madaniy yaratuvchanligi uning boy tarixiy merosi asosida o‘rganiladi.
Bugungi kun o‘qituvchidan ilg‘or pedagogik va yangi axborotlar texnologiyalaridan o‘quv jarayonida foydalanishni talab etmoqda. Yuqoridagilardan kelib chiqib, tajribalarimiz asosida dars mashg‘ulotlarida interfaol metodlarni qo‘llash orqali ta’lim-tarbiya berish yo‘llariga doir fikrlarimizni bayon etamiz. O‘ylaymizki, u o‘quv mashg‘ulotlari samaradorligini oshirishda hamkasblarimizga amaliy yordam beradi. Shuningdek, o‘quvchilarni o‘z yo‘nalishini tanlash va mustaqil hayotga tayyorgarlik ko‘nikmalarini shakllantirishdek mas’uliyatli vazifani bajarishda ularning yaqin ko‘makchilardan biriga aylanadi. Quyida sinflar kesimida ayrim mavzular asosida o‘qitishning zamonaviy usullarini tatbiq etish bo‘yicha tavsiyalar beramiz. Siz undan ijodiy yondashgan holda foydalanasiz va birinchi prezidentimizning: «Har qarichi muqaddas bo‘lgan ona yerimizga nisbatan farzandlarimizda g‘urur va iftixor, sadoqat tuyg‘ularini uyg‘otish uchun biz bugun nima qilyapmiz, degan savolga javob izlab ko‘raylik»[1], – degan fikrlariga javoban ta’lim va tarbiya berishning zamonaviy usullarini tatbiq etish orqali ko‘zlangan maqsadga erishishga o‘z hissangizni qo‘shasiz degan umiddamiz.
«Beshinchisi (oltinchisi, yettinchisi . ) ortiqcha» metodi
O‘quvchilar mantiqiy tafakkur yuritish ko‘nikmalariga ega bo‘lishlarida ushbu metod alohida ahamiyatga ega. Uni qo‘llashda quyidagi harakatlar amalga oshiriladi:
- O‘rganilayotgan mavzu mohiyatini ochib berishga xizmat qiluvchi tushunchalar tizimini shakllantirish;
- hosil bo‘lgan tizimdan mavzuga taalluqli bo‘lgan to‘rtta (beshta, oltita, . ) va taalluqli bo‘lmagan bitta tushunchaning o‘rin olishiga erishish;
- o‘quvchilarga mavzuga taalluqli bo‘lmagan tushunchani aniqlash va uni tizimdan chiqarish vazifasini topshirish;
- o‘quvchilarni o‘z harakatlari mohiyatini sharhlashga undash (mavzuni mustahkamlash maqsadida o‘quvchilardan tizimda saqlanib qolgan tushunchalarga ham izoh berib o‘tishlari hamda ular o‘rtasidagi mantiqiy bog‘liqlikni asoslashlarini talab etish lozim).
Mazkur metod o‘quvchilardan o‘rganilayotgan mavzu (yoki bo‘lim, bob) yuzasidan tahliliy mulohaza yuritish, shuningdek, eng muhim tayanch tushunchalarni ifodalay olishni talab etadi.
Metodni qo‘llashda quyidagi harakatlar tashkil etiladi:
- o‘qituvchi o‘zaro teng nisbatda mavzuga (bo‘lim, bob) oid va oid bo‘lmagan asosiy tushunchalar tizimini yaratadi;
- o‘quvchilar mavzuga (bo‘lim, bob) oid va oid bo‘lmagan asosiy tushunchalarn aniqlaydilar va daxldor bo‘lmagan asosiy tushunchalarni tizimdan chiqaradilar;
- o‘quvchilar o‘z harakatlarining mohiyatini izohlaydilar.
Metoddan individual, guruhli va ommaviy shaklda o‘quvchilar tomonidan mavzuning puxta o‘zlashtirilishini ta’minlash hamda ularning bilimlarini aniqlash maqsadida foydalanish mumkin.
1-sinf darsligidagi «Oshxona jihozlari», «Qushlar», «Uy hayvonlari va parrandalar» kabi mavzularini o‘rganishda yangi mavzuni mustahkamlash uchun mazkur metodni qo‘llash ijobiy natija beradi. Bunda mavzuga oid to‘rtta va taalluqli bo‘lmagan (ortiqcha) bitta so‘z (tushuncha, fikr) beriladi.
O‘quvchilar ana shu so‘zni (tushuncha, fikr) aniqlaydilar.
Masalan, 1-sinf darsligidagi 1-mashqda berilgan topshiriqni bajarishda quyidagicha qo‘llash mumkin. Yozuv ekranda ko‘rsatiladi. O‘quvchilar ortiqcha so‘zni aniqlashadi.
Uy hayvonlari: sigir, qo‘y, toshbaqa, ot, it.
So‘ng bu so‘zlar ishtirokida gap tuzish topshirig‘i beriladi va tuzilgan gaplar asosida axloqiy tarbiya beriladi.
Namuna: Ot – insonning eng ishonchli do‘sti.
O‘quvchilar tomonidan tuzilgan gaplar asosida o‘quvchilar qalbida ona tabiatga muhabbat uyg‘otiladi, uy hayvonlariga nisbatan ijobiy munosabatda bo‘lishga o‘rgatiladi.
«Videotopishmoq» metodi
Hozirgi kunda pedagogik faoliyatda turli axborot vositalari (kompyuter, televideniye, radio, nusxa ko‘chiruvchi qurilma, slayd, video va audio magnitofonlar) yordamida ta’lim jarayoni tashkil etilishiga alohida e’tibor qaratilmoqda. O‘qituvchilar oldida ta’lim jarayonida turli axborot vositalaridan o‘rinli va maqsadga muvofiq foydalanish vazifasi turibdi.
Videotopishmoq metodidan foydalanishda quyidagi harakatlar amalga oshiriladi:
- o‘quvchilar e’tiboriga o‘rganilayotgan mavzu mohiyatini tasviriy yoritishga yordam beruvchi izohlarsiz bir nechta videolavha namoyish etiladi;
- o‘quvchilar har bir lavhada qanday jarayon aks ettirilganini izohlashadi;
- jarayonlarning mohiyatini daftarlariga qayd etishadi;
- o‘qituvchi tomonidan berilgan savollarga javob qaytarishadi.
Mazkur metod asosida mavzuga doir kompyuter orqali videolavha namoyish etiladi. O‘quvchilar videolavha mavzusi, unda ifodalangan mavzu haqida o‘z fikr-mulohazalarini bildirishadi.
Masalan, «Elektr jihozlari» (1-sinf), «Yil fasllari» (2-sinf) kabilar asosida o‘quvchilarga milliy an’analarimiz, urf-odatlarimiz, iqtisodiy munosabatlar haqida tushunchalar beriladi.
Navro‘z udumlari (foydalanish uchun matnlar)
Navro‘z kuni odam ota-onasi, yaqin kishilari bilan diydorlashadi. Ginali odamlar Navro‘z kuni yarashadi.
Navro‘z arafasida keksalar maxsus idishlarga yetti xil don ekib, ularning unib chiqishiga qarab, kuzda olinadigan hosil cho‘g‘ini chamalashgan.
Ba’zi joylarda esa Navro‘z kunlarida paydo bo‘lgan kamalakka qarab yerga suv sepiladi. Shunday qilinsa, go‘yo yil seryog‘in va barakali bo‘lar ekan.
Navro‘z kunlari bog‘dagi o‘rik daraxtlariga arqon solib arg‘imchoq yasaladi. Qiz-juvonlar yig‘ilishib, navbatma-navbat arg‘imchoq uchadilar. Navro‘zda arg‘imchoq uchsa bir yillik gunohi to‘kiladi deyilgan.
Bu metodni 2-sinfda o‘quvchilarning unli va undosh tovushlar haqidagi bilimlarini sinash, uni mustahkamlash maqsadida ham qo‘llash mumkin. Masalan, ekran orqali unli tovushlar ko‘rsatiladi. Galma-galdan shu tovush bilan boshlanadigan so‘zlarni ifodalaydigan rasmlar ko‘rsatiladi. O‘quvchilar rasmlardagi narsa, buyum nomlarini daftarlariga yozadilar. Bunda o‘quvchilarning xotiralari mustahkamlanadi, so‘z boyligi oshadi.
Unlilar
Boshlang‘ich sinflarda interfaol metodlar va ta’limiy o‘yinlardan, zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish o‘quvchilarni mustaqil fikrlashga, ijodiy izlanish va mantiqiy fikrlash doiralarini kengaytirish bilan birga ularni darslarda o‘rganganlarini hayot bilan bog‘lashga, qiziqishlarini oshirishga yordam beradi. O‘qituvchilarning bunday zamonaviy talablar asosida yaratilgan sharoitlardan samarali foydalanib, darslarni ilg‘or pedagogik hamda axborot kommunikatsiya texnologiyalari asosida tashkil etilishi ta’lim-tarbiya jarayonini sifatini kafolatlaydi.
Bizningcha, ta’limiy o‘yinlarga qo‘yiladigan asosiy talablar quyidagilardan iborat:
1. Ta’limiy o‘yinlar o‘quvchilar yoshiga mos bo‘lishi kerak;
2. O‘yinlar o‘tilayotgan mavzu mazmun-mohiyatiga mutanosib bo‘lishi lozim;
3. Ta’limiy o‘yinlarni o‘tkazish vaqti aniq belgilanishi shart;
4. Ta’limiy o‘yinlar ham ta’limiy, ham tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‘lishi kerak;
5. Ta’limiy o‘yinlarning o‘tkazilish maqsadi, ahamiyati belgilanishi lozim.
Yuqoridagi talablarga amal qilingandagina dars samaradorligi ortadi va zamonaviy texnologiyalar ta’lim samaradorligiga xizmat qiladi.
Umida Mamadjonova,
Namangan shahar 48-umumiy o‘rta ta’lim maktabi boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.