Press "Enter" to skip to content

Qanday lug’at bor

Lug’atda 300 000 ga yaqin so’z, iboralar va zamonaviy ingliz adabiy va so’zlashuv tilining tarjimalari mavjud. U afsonaviy lug’at asosida V.K. Muller va eng mashhur va to’liq bir jildli inglizcha-ruscha lug’atdir. Yangi toʻldirilgan va qayta koʻrib chiqilgan nashrda iqtisodiyot, tibbiyot, texnologiya va madaniyat sohasidagi zamonaviy hayot haqiqatlarini aks ettiruvchi bir necha ming soʻz mavjud.

Lug‘at va so‘zlashgichlar 16 mahsulot

You can buy this product from us at the cheapest price with an official guarantee. It is possible to purchase goods in installments and without credit. Delivery service available. Fast delivery throughout Uzbekistan. Shop with us quickly and easily. We have selected only the best for you, so now you don’t have to run around the shops and spend a lot of time searching. We have everything you need!

35 000 so’m
5 000 so’m x 12 oy
Diana Hopkins with Pauline Cullen: Cambridge Grammar for IELTS with answers

You can buy this product from us at the cheapest price with an official guarantee. It is possible to purchase goods in installments and without credit. Delivery service available. Fast delivery throughout Uzbekistan. Shop with us quickly and easily. We have selected only the best for you, so now you don’t have to run around the shops and spend a lot of time searching. We have everything you need!

40 000 so’m
6 000 so’m x 12 oy
Cullen Pauline: Vocabulary for IELTS with answers

This book will captivate you and take you on a journey through its pages. It has a well-structured plot, interesting characters and a clear style. This fun, good book has the power to transport readers to different worlds and help them learn new things. In general, reading books is an important part of human life because books impart knowledge and enhance our inner abilities. A good book is worth the investment of time and money because it can have a lasting impact on the life of the reader.

35 000 so’m
5 000 so’m x 12 oy
Mark Hancock: English Pronunciation in Use Intermediate

This book will captivate you and take you on a journey through its pages. It has a well-structured plot, interesting characters and a clear style. This fun, good book has the power to transport readers to different worlds and help them learn new things. In general, reading books is an important part of human life because books impart knowledge and enhance our inner abilities. A good book is worth the investment of time and money because it can have a lasting impact on the life of the reader.

90 000 so’m
13 000 so’m x 12 oy
Ruth Gairns, Stuart Redman: Oxford Word Skills

This book will captivate you and take you on a journey through its pages. It has a well-structured plot, interesting characters and a clear style. This fun, good book has the power to transport readers to different worlds and help them learn new things. In general, reading books is an important part of human life because books impart knowledge and enhance our inner abilities. A good book is worth the investment of time and money because it can have a lasting impact on the life of the reader.

110 000 so’m
15 000 so’m x 12 oy
Rasmli to‘rt tilli lug‘at

Batafsil tavsiflari, fotosuratlari va texnik xususiyatlari bilan minglab mahsulot modellari bo’lgan eng yirik onlayn do’kon. Saytda juda ko’p turli xil tovarlar sotiladi: kitoblar, o’yinchoqlar, elektronika, kiyim-kechak, aksessuarlar va boshqalar. Bundan tashqari, biz yetkazib berish va sotib olishning barcha tafsilotlari bilan shug’ullanamiz va xaridingizni uyingizga olib boramiz.

55 000 so’m
8 000 so’m x 12 oy
Universalniy spravochnik dlya shkolnikov: Angliyskiy yazik

Olcha internet-do’koni kitobsevarlarni xursand qilishdan to’xtamaydi. Olcha onlayn-bozorida turli janrdagi eng yaxshi va bestseller kitoblar taqdim etilgan. Mijozlarimizning qulayliklarini inobatga olgan holda biz sizning xaridlaringizni butun O’zbekiston bo’ylab yuqori sifat bilan yetkazib beramiz. O’z uyingizda issiq qahva bilan eng yaxshi kitoblarni o’qishdan rohatlaning!

156 000 so’m
22 000 so’m x 12 oy
Tolkoviy slovar russkogo yazika

Rus tilining bir jildli izohli lug‘atida 80 ming so‘z va frazeologik iboralar (hisoblovchi bosh so‘zlar, so‘z yasash uyasiga joylashtirilgan hosila so‘zlar, + belgisidan keyingi frazeologik iboralar va idiomalar) o‘rin olgan. Lug’at tarkibidagi so’zlar va frazeologik birliklar umumiy adabiy lug’atga, shuningdek, u bilan o’zaro aloqada bo’lgan tilning maxsus sohalariga tegishli; Lugʻatda adabiyotda va soʻzlashuv nutqida qoʻllaniladigan soʻzlashuv lugʻati ham keng. Rus tilida kitob.

182 000 so’m
25 000 so’m x 12 oy
Govoryu po-angliyski: moi pervie frazi (s illyustratsiyami Toni Vulfa)

Olcha internet-do’koni kitobsevarlarni xursand qilishdan to’xtamaydi. Olcha onlayn-bozorida turli janrdagi eng yaxshi va bestseller kitoblar taqdim etilgan. Mijozlarimizning qulayliklarini inobatga olgan holda biz sizning xaridlaringizni butun O’zbekiston bo’ylab yuqori sifat bilan yetkazib beramiz. O’z uyingizda issiq qahva bilan eng yaxshi kitoblarni o’qishdan rohatlaning!

121 000 so’m
17 000 so’m x 12 oy
Detskiy koreysko-russkiy vizualniy slovar

Olcha internet-do’koni kitobsevarlarni xursand qilishdan to’xtamaydi. Olcha onlayn-bozorida turli janrdagi eng yaxshi va bestseller kitoblar taqdim etilgan. Mijozlarimizning qulayliklarini inobatga olgan holda biz sizning xaridlaringizni butun O’zbekiston bo’ylab yuqori sifat bilan yetkazib beramiz. O’z uyingizda issiq qahva bilan eng yaxshi kitoblarni o’qishdan rohatlaning!

144 000 so’m
20 000 so’m x 12 oy
Maksud Abduraximov: Lug’at (ruscha-uzbekcha) (kattasi)

Siz ushbu mahsulotni rasmiy kafolat bilan eng past narxda xarid qilishingiz mumkin. Tovarlarni bo’lib-bo’lib va ​​kreditsiz xarid qilish imkoniyati mavjud. Yetkazib berish xizmati mavjud. O’zbekiston bo’ylab tez yetkazib berish. Biz bilan tez va oson xarid qiling. Biz siz uchun faqat eng yaxshisini tanladik, shuning uchun endi siz do’konlar bo’ylab yugurishingiz va qidirishga ko’p vaqt sarflashingiz shart emas. Sizga kerak bo’lgan hamma narsa bizda!

32 000 so’m
5 000 so’m x 12 oy
Rasul Sherov: Lug‘at (koreyscha-o‘zbekcha)

Ushbu lug‘at 10 mingdan ziyod eng kerakli so‘z va so‘z birikmalarini o‘zida jamlagan, oxirida rasmli lug‘at va jadvallar bilan to‘ldirilgan. Lug‘at mustaqil o‘rganuvchilar, universitet talabalari va o‘qituvchilari, koreys tilidan EPS-TOPIK imtihoniga tayyorlanuvchilar, firma va korxonalarda faoliyat olib borayotgan yurtdoshlarimizga koreys tilini mukammal o‘rganishda kerakli qo‘llanma bo‘lib xizmat qilishiga ishonamiz.

29 000 so’m
4 000 so’m x 12 oy
Anglo-russkiy. Russko-angliyskiy slovar dlya shkolnikov s grammaticheskim prilojeniem

“Inglizcha-ruscha. Grammatik ilovaga ega maktab o’quvchilari uchun ruscha-inglizcha lug’at 20 000 ga yaqin so’zlarni o’z ichiga oladi. – Adabiy va kundalik tilning eng keng tarqalgan so’zlari. – Ilovada ingliz tili grammatikasi haqida qisqacha ma’lumot. – Ta’lim muassasalarida, kurslarda yoki mustaqil ravishda ingliz tilini o’rganishni boshlayotgan har bir kishi uchun mo’ljallangan.

61 000 so’m
9 000 so’m x 12 oy
Vladimir Myuller: Bolshoy anglo-russkiy, russko-angliyskiy slovar s grammaticheskim prilojeniem

Lug’atda 300 000 ga yaqin so’z, iboralar va zamonaviy ingliz adabiy va so’zlashuv tilining tarjimalari mavjud. U afsonaviy lug’at asosida V.K. Muller va eng mashhur va to’liq bir jildli inglizcha-ruscha lug’atdir. Yangi toʻldirilgan va qayta koʻrib chiqilgan nashrda iqtisodiyot, tibbiyot, texnologiya va madaniyat sohasidagi zamonaviy hayot haqiqatlarini aks ettiruvchi bir necha ming soʻz mavjud.

180 000 so’m
25 000 so’m x 12 oy

Lug’at va so’zlashgichlar

Hozirgi kunda qo’shimcha til o’rganadigan yoshlar orasida lug’at va so’zlashgich kitoblarning o’rni o’zining yuqori mavqeiga egaligi bilan ajralib turadi. Siz hoh rus, ingliz, turk, nemis, arab tili o’rganish ehtiyojingiz bo’ladimi lug’at kitoblar darsliklaringiz orasida bo’lishi turgan gap. Bizning Olcha.uz online do’konimizda har qanday turdagi kitoblar bilan birga lug’at kitoblarning keng assortimentini arzon narxlarda xarid qilish imkonyatiga egasiz. Agarda siz ushbu qoʻllama va kitoblarni mustaqil ravishda til oʻrganish maqsadida bo’lsangiz hech ikkilanmasdan kitob buyurtma qiling.

Biz olcha.uz online do’konimiz orqali nashriyoti “YANGI KITOB”, Yangi Asr Avlodi Nashriyoti kitoblari bilan birga siz aziz kitobxonlarga xizmat qilamiz. Bizda inglizcha lug’at, ruscha lug’at, turkcha lug’at, nemischa lug’at so’zlashgichlarni arzon narxda topishingiz mumkin.Turli xil kitoblar mavjud katalogimizda diniy adabiyotlar, badiiy adabiyot, biznes kitoblarlarini ham topishingiz mumkin. Shuningdek, biz kitoblar birga kantselyariya tovarlarini hamyonbop narxlarda taklif etamiz. Bizning Veb-saytimizda aksiyalarimizni kuzatishingiz va ulardan foydalanishingiz mumkin.

Olcha.uz saytining “Kitoblar” nomli sahifasida barcha zamonaviy va ommabop janrlardagi kitob kategoriyalari mavjud.

  • Diniy adabiyot
  • Biznes-kitoblar
  • Jahon adabiyoti
  • Badiiy adabiyotlar
  • Hujjatli kitoblar
  • Abituriyentlar uchun adabiyotlar
  • Tarixiy kitoblar
  • Lug‘at va so‘zlashgichlar
  • San’at va madaniyat
  • Bolalar va ota-onalar uchun
  • Xorijiy, rus adabiyoti
  • Sayohat, avtomobillar, sport
  • Darsliklar
  • Uy, hunarmandchilik, dam olish, sevimli mashg‘ulotlar

Qayerdan xarid qilsam bo’ladi?

Bu yerda siz kunning istalgan vaqtida tovarlarni tanlashingiz va buyurtma qilishingiz va qulay tarzda yetkazib berishni tashkil qilishingiz mumkin. Barcha maxsulotlar mavjud do’konimizda turli mebellardan tortib uy va ofisingiz uchun barcha kerakli jihozlarni ham topishingiz mumkin. Bizning onlayn magazinimiz buyurtmalarni mijozlarga eng tezkor tarzda Toshkent, Andijon, Samarqand, Buxoro, Farg’ona, Namangan, Surxondaryo, Qashqadaryo, Navoiy, Sirdaryo, Jizzax va Nukus ya’ni Qoraqalpog’iston Respublikasi bo’ylab tezkor yetkazib beriladi. Buyurtmangiz Toshkent shaxrida yashovchilar uchun 12 soat ichida, viloyatlar uchun esa 2-3 kun davomida olib boriladi.

Qo’shimcha ma’lumotlar onlayn chatda yoki +998(71)2022021 raqami orqali o’zingizni qiziqtirgan savollarga javob olishingiz mumkin.

Mavzu: Lug’at tipologiyasi

Leksikografiya – lug’atshunoslikni o’rganuvchi fan. Har qanday xalqning betakror milliy boyligi uning o’z so’zlari hamda turg’un iboralaridir. Zamon va makon ta’sirida tilning lug’at boyligi doimiy ravishda rivojlanib boradi. Hayot, turmush tarzi, taraqqiyot va kashfiyotlar yangi-yangi so’zlar, tushunchalarni dunyoga keltiradi, ba’zi so’zlar esa eskirib iste’moldan chiqadi. Ana shunday dinamik rivojdagi bebaho boylikni o’z vaqtida tarix zarvaraqlariga muhrlash, tilning oltin sahifalarini durlash bilan to’ldirib borish faqat matonatli, zahmatkash, fidokor tilshunos siymolargagina nasib etadi. Bunday buyuklarning nomi abadiy hurmatda bo’ladi. Dunyo leksikografiyasi ming yillik tarixga ega bo’lsada, uming asosiy rivoji keyingi ikki-uch asrga to’g’ri keladi. Ilk bor oz sonli so’zlar iboralrdamgina tashkil topgan. Qo’lyozmalardan boshlangan lug’atlar hozirgi kunga kelib tillarning yuz ming so’zlarini o’z ichiga olib, minglab adadda chop etilmoqda. Keyingio yillarda leksikografiyaning faqatgina amaliy tomoni emas, balki nazriy yo’nalishi obyekti, predmeti shakllandi. Lug’at tuzish nazariyasi amaliyoti tilshunoslikning maxsus sohasiga aylandi. Lug’atshunoslik tilshunoslikning mana shunday o’ta mashaqqatli, o’ta mas’uliyatli sohasi bo’lganligi sababli ushbu svobli yo’nalish bilan yetuk, fidokor, millatparvar olimlar shug’ullanmoqdalar.

Lug’at so’zligini tanlash bir qator prinsip va kriteriylar asosida amalga oshiriladi: 1. Bosh so’zning tilda qo’llanish darajasi, chastotasi. 2. Bosh so’zning ma’no va kommunikativ qiymati, ahamiyati. 3. Boshqa so’zlar bilan leksik-sintaktik bog’lanish xususiyati. 4. So’z yasash qobiliyati. 5. Metodik-didaktik zaruriy til materiali sifati va boshqalar. An’anaga ko’ra jahon leksikografiyasi amaliyotida lug’atdagi bosh so’zlar ikki xil usulda joylashtiriladi.

Birinchi yo’l – so’zlarni alfavit tartibida joylashtirish yo’li bo’lib, biror ilmiy prinsipga asoslanmagan bo’lsa-da, kerakli so’zni izlab topish uchun qulaydir hamda bir va ikki tilli lug’atlar tuzishda keng qo’llanadi. Ikkinchi yo’l – ideografik, tematik prinsiplar asosida tanlangan leksemalarning joylashuvidir. Bir tilli lug’at tuzish jarayonida bosh so’zning ma’nosini ochib berish masalasini ishlab chiqish katta ahamiyatga ega. “Bir til ichidagi tarjima” deb ham yuritiladigan izohlash yo’llari lug’atshunoslikda chuqur bilim va tajriba talab etadi. Bu borada zarur o’rinlarda sinonimlar, antonimlar ma’noni ochib beruvchi kichik tekstlar, turli stilistik-grammatik belgilardan foydalanish maqsadga muvofiqdir.

Bosh so’zning ma’nosini ochish hamda qo’llanish ko’lamini ko’rsatishda turli badiiy, ilmiy-ommabop adabiyotlar, ommaviy axborot vositalari materilallaridan olingan illyustrativ misollar katta ahamiyat kasb etadi. Ikki va ko’p tilli lug’atlar tuzishning markaziy masalalaridan bir ikki til o’rtasidagi so’z va iboralarning ekvivalent munosabatlarini o’rnatish masalalaridir. Buni har qanday lug’atning qimmati, ahamiyati bosh so’zlarga berilgan stilistik belgilar qay darajada amalga oshirilganligi bilan ham o’lchanadi.

  1. Ensiklopedik (Qomusiy) lug’atlar
  2. Lingvistik lug’atlar

Lingvistik lug’atlarda lug’at boyligi aks ettiriladi. Bunday lug’atlarda asosiy maqsad leksema va frazemalarning semantik mazmunini tavsiflash. Bundan tashqari, Grammatik va fonetik ma’lumot qisman keltiriladi. Lug’at maqolasining asosiy qismini leksik ma’nolarning talqini egallaydi. Bunda so’zning bosh ma’nosi haqida fikr yuritiladi, agar, lozim topilsa shu ma’noning ishlatilishi aks ettiruvchi misol keltiradi, so’ngra bu so’zning hosila, ko’chma ma’nolari tasvirlanadi. Bunday ma’nolarning tasvirida misollar keltirish shart. Chunki bularni anglash uchun kontekst talab qilinadi.

  • o’zbek-ingliz
  • o’zbek-rus
  • ingliz-o’zbek
  • rus-o’zbek
  • rus-ingliz

Android platformasida ishlab chiqilgan zamonaviy AKT atamalarining yangi o’zbekch-ruscha-inglizcha lug’ati mobil telefonlar va qurilmalarda keng foydalanish uchun https://play.google.com/store/apps/details?it=com.ramil.lug’at havola bo’yicha Google Play (Android smartfonlar va planshetlar uchun ilovalarning rasmiy onlayn bozori)ga joylandi.

Ushbu AKT lug’atida axborot kommunikatsiya texnologiyalarining turli yo’nalishlari, jumladan, kompyuterlashtirish va axborotlashtirish, telekommunikatsiya va tarmoq texnologiyalari, dasturiy va uskunaviy ta’minot, elektron hukumat axborot xavfsizligi, telekommunikatsiya tizimlari, ma’lumotlarni qayta ishlash, masofaviy ta’lim, davlat boshqaruvida AKTdan foydalanish sohalari bo’yicha 5000 ga yaqin atama va tushunchalar mavjud. Lug’atning qulay afzalliklari sifatida bu resurs hajmining chegaralanmaganligi foydalanuvchining resursdan masofadan turib va muntazam foydalanish imkoniyati, kerakli atamaning o’zbek, rus va ingliz tillarida ham alifbo tarzda, ham alohida so’z sufatida tez qidirish imkoniyati, tushuncha va atamalarning o’zbek tilidagi (Kirill v lotin alifbosida) aniq izohlarini berishi va uning rus va ingliz tilidagi muqobillarini keltirishni ko’rsatib o’tish mumkin. Shuningdek, bu lug’at ZiyoNet ta’lim portaliga (http://dic.zy.uz) keng foydalanish uchun joylashtirilgan bo’lib, uni AKT sohasidagi yangi so’z va atamalar bilan to’ldirib boorish imkoni mavjud. AKT lug’atning elektron va mobil versiyalarini yaratish tashabbusi BMTTDning “Mahalliy boshqaruv tizimini qo’llab-quvvatlash” loyihasi (BMTTD loyihasi) tomonidan va “Uzinfokom” DUK ko’magi ostida amalga oshirilgan bo’lib uning maqsadi BMTTDning “Mamlakatni rivojlantirish uchun AKT siyosatini shakllantirish va tadbiq etishda O’zbekiston Respublikasi hukumatiga ko’maklashish” loyihasi tomonidan nashr qilingan “AKT bo’yicha atamalar glossariysi”dan (1-nashr 2005-yilda va 2-nashr 2010-yilda chiqqan) foydalanuvchilarning ko’paytirishdan iboratdir.

Do’stlaringiz bilan baham:

Ma’lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2023
ma’muriyatiga murojaat qiling

Lug‘atchilik. Hozirgi o‘zbek lug‘atchiligi va lug‘at turlari.

Lug‘atchilik. Hozirgi o‘zbek lug‘atchiligi va lug‘at turlari.

Lug‘atchilik. Hozirgi o‘zbek lug‘atchiligi va lug‘at turlari. Leksikografiya yunoncha: so`zlarni yozaman, demak.

Ma’lum bir til yoki ikki va undan ortiq til so`zlarini yig`ib, sistemalashtirilgan holda lug`at tarzida chiqarish leksikografiya deyiladi.

Leksikografiya lug`at va lug`atchilik to`g`risida bahs etadi. Leksikografiyaning ikki tarmog`i bor:

  1. Lug`atchilik
  2. Lug`at tuzish bilan bog`liq nazariy masalalarni o`rganuvchi tarmoq,

Lug`atlar o`z mohiyati e’tibori bilan ikki tipga bo`linadi

  1. Ensiklopedik, ya’ni qomus lug`atlari; 2. Lingvistik lug`atlar,

Bu lug`aglar o`zaro ikki jihatdan farq qiladi 1. Ob’yekti jihatidan

  1. So`zligi jihatidan.

Lingvistik lug`atlarning ob’yekti so`zdir. Bunday lug`atlar so`zlarning semantikasi, grammatik xususiyatlari, imlosi, talaffuzi, etimologiyasi va h.k. haqida ma’lumot beradi.

Ensiklopedik lug`atlarning ob’yekti so`zlarda ifada topgan narsa, hodisa, tushuncha, shaxs kabilardir. Bunday lig`atlarda narsa, hodisa, tushuncha, shaxs haqida ma’lumotlar qayd etiladi.

Lingvistik lug`atlarning so`zligida barcha mustakil va yordamchi so`zlar qayd etiladi.

Ensiklopedik lug`atlar o`z xarakteriga ko`ra ikki xil: 1. Umumxarakterdagi ensiklopediya;

  1. Maxsus ensiklolediya.

Umumxarakterdagi ensiklopediya ilmning barcha sohalari bo`yicha; mashhur shaxslar, olimlar, shoirlar haqida ancha keng ma’lumot beradi,

Maxsus xarakterdagi ensiklopediyalarga meditsina ensiklopediyasi, adabiyotshunoslik ensiklopediyasi va h.k. kiradi.

Filologik lug`atlarda malum bir tildagi so`zlar va iboralar ma’nosi izohlanadi yoki ikki, uch tildagi so`zlar tarjima qilib beriladi, til xususiyatiga ko`ra bunday lug`atlar uchga bo`linadi:

  1. Bir tilli lug`atlar.
  2. Ikki tilli tarjima lug`atlar.
  3. Ko`p tilli tarjima lug`atlari,

O`ZBEK LUG`ATLARINING TIPLARI

Lug`atlar 3 nuqtai nazardan tasnif qilinadi.

  1. Hajm nuqtai-nazaridan.
  2. So`zlikning berilish usuli nuqtai nazaridan.
  3. Maqsad nuqtai nazaridan.

Lingvistik lug`atlar hajm nuqtai nazaridan ikki tipga bo`linadi: 1) Umumiy lug`atlar; 2) Maxsus lug`atlar.

Bu tip lug`at so`zligi jihatidan farq qiladi. Umumiy lug`at so`zligi til leksikasini barcha turkumlar doirasida, barcha qatlamlar bo`yicha aks ettiradi. Maxsus lug`at so`zligidagi til leksikasi ma’lum maqsadga ko`ra chegaralab aks ettiriladi.

Umumiy lug`atlar hajmiga ko`ra 3 tipga bo`linadi:

  • katta lug`at;
  • o`rtacha lug`at; 3) kichik lug`at.

Terminlar, dialektal so`zlar, barcha so`z turkumidagi so`zlarni o`z iniga olgan mukammal lugatga katta hajmdagi lugat yoki akademik lug`at deyiladi. Bunday lug`atlar ko`proq izohli, tarixiy, imlo bo`yicha tuziladi. O`zbek gilida bunday lug`atlar hali yaratilmagan. U jahonda «Katta «Oksford lug`ati», «Xazina lug`at», «Trench lug`at» nomlari bilan tilga olinadi. Uni tuzish masalasi 1928 yilda R.Trench tomonidam ko`tarilgan. Bu lug`atning 1933-yilda 12 tomda qayta nashri chop etildi,

Yana shunday lug`atlar qatoriga 17 tomdan iborat rus tilining akadem lug`atini ko`rsatish mumkin.

O`RTACHA LUG`ATLAR tipiga normativ lug`atlar ham kiritiladi. O`rtacha tip lug`atlariga 1950-1955 yillarda nashr etilgan «Ruscha-o`zbekcha lug`at» 1959-yilda nashr qilingan «O`zbekcha-ruscha lug`at», «O`zbek tili izohli lug`ati» va barcha imlo, ters, tematik dialektologik lug`atlarni ko`rsatish mumkin.

MAXSUS LUG`ATLAR tipiga yon lug`atlar va maktab lug`atlari kiritiladi. Maktab lugatlari so`zligida ko`proq darsliklarda qo`llangan so`zlar beriladi.

KICHIK LUG`ATLAR so`zligining qanday maqsadga ko`ra chegaralanganligiga ko`ra 3 tipga bo`linadi:

1) Leksik qatlamlar lug`ati; 2) Leksik tanlangan lug`at; 3) Terminologik lug`at.

Leksik qatlamlar lug`atiga so`zligi sinonimlar, omonimlar, frazeologik birliklar va h.k. dan tashkil topgan lug`atlar kiradi: A.Hojiyevning «Sinonimlarning qisqacha lug`ati», Sh.Rahmatullayevning «O`zbek tili qisqacha frazeologik lug`ati» kabilar misol bo`ladi. Leksik tanlangan lug`atlarga so`zligiga biror muallif, biror yodgorlik, biror asar (Gorkiy lug`ati) kiradi. Masalan: Borovkovning «O`rta Osiyo tafsiri leksikasi». E.Fozilovning «Староузбекскийязык» va boshqalar. Terminolog ik lug`atlarda biror fan yoki biror kasbga oid terminlar beriladi: S.Ibrohimovning «Paxtachilik terminlari lug`ati» (1934) N.Mamatovning «Paxtachilik terminlarining qisqacha izohli lug`ati» (1964), N.Hotamovning «Adabiyotshunoslikdan qisqacha ruscha-o`zbekcha terminologik lug`at» (1960) va boshqalar.

So`zlik lug`atning mazmunini tashkil etadi. So`zlik lug`at uchun tanlangan so`zlar ro`yxati bo`lib, bu ro`yxat ma’lum tartibda beriladi. Mana shu so`zlikning berilish usuli nuqtai nazaridan lingvistik lug`atlar 3 tipga bo`linadi:

1) alfavit tartibli lug`atlar; 2) tematik lug`atlar; 3) uyali lug`atlar.

Alfavit tartibli lug`atlarda so`zlikni tarkib toptirgan so`zlar ro`yxati alfavit tarzida beriladi. Alfavit «sirtqi» va «ichki» tartib bo`yicha beriladi.

Tematik lug`atlarda so`zlikni tarkib toptirgan so`zlar ro`yxati ma’lum mavzularga bo`lib beriladi, bunda so`zlar avval so`z turkumlari bo`yicha ajratilib (ot, sifat, fe’l) so`ngra ular ichki tematik bo`linishlar bilan beriladi. Tematik lug`at 1975-yil Toshkentda nashr etildi. Tuzuvchilar N.Tixonov, N.Hotamov, S.Emelyanova, M.Tixonovalardir. Lug`at so`zligidagi so`zlar 16 tematik qismga bo`lingan bo`lib, yer, osmon, qazilma boyliklar, o`simliklar, odam kabi nomlangan. Lug`at ruscha-o`zbekcha tarjima lug`atidir.

O`zbek leksikograflari oldida uyadosh so`zlar lug`atini yaratish vazifa bo`lib turibdi. Xuddi shuningdek «O`zbek tili izohli lug`at»ni hozirgi sistem tilshunosligi nuqtai nazaridan qayta ko`rib chiqish va baholash lozim. Bunda H.Saidova, R.Safarova, B.Qilichev, G.Ne’matova va boshqalarning ilmiy tadqiqotlaridan foydalanish zarur.

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.