3.1. KOMPYUТERNING ARХIТEKТURASI VA ASOSIY QURILMALARI

C) 1960-1970 yillar D) 1945-1955 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

Windows so’zining ma’nosi?

21. Excel dasturida satr yoki ustunni belgilash uchun nima qilinadi?

1. Sichqoncha ko’rsatkichini satr yoki ustun sarlavxasi ustiga keltirib chap tugmani bosamiz
2. Sichqoncha ko’rsatkichini yacheyka ustiga keltirib chap tugmani bosamiz
3. Sichqoncha ko’rsatkichini list ustiga keltirib chap tugmani bosamiz
4. Sichqoncha ko’rsatkichini sarlavxa satriga keltirib chap tugmani bosamiz
5. Правка menyu bo’limining Выделить все bandini tanlanadi

Windows operasion tizimi qaysi kompaniya tomonidan yaratilgan?

WINDOWS ning versiyalari to’g’ri ishtirok etgan qatorni ko’rsating?

1. WINDOWS 3X, 9X, 2000, 2002, Me, XR, NT va hokazolar
2. WINDOWS 6X, 7X, 9X, 2000 va hokazolar
3. WINDOWS 93, 96, 2000, 2002 va hokazolar
4. WINDOWS 3X, 6X, 2003 va hokazolar
5. To’g’ri javob ko’rsatilmagan

Axborotning o’lchov biriliklari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni toping?

Birinchi avlod EHM ning asosiy elementini ko’rsating?

26. Fayl menyu bo’limining “Сохранить как” bandi qanday vazifa uchun foydalaniladi?

1. Dasturdan chiqish
2. Hujjat xaqida ma’lumot olish
3. Fayllar ruyxatini ochish
4. Faylni saqlash yoki saqlangan faylni yangi nom bilan saqlash
5. Hujjatni chop etish

Nechanchi yili Fransuz olimi B.Paskal tomonidan birinchi hisoblash mashinasi yaratilgan?

Pensilvaniya universiteti olimlari tomonidan 1946 yilda yaratilgan EHM ning nomi to’g’ri ko’rsatilgan qatorni toping?

1 Kbayt necha baytga teng?

Mantiqiy amallarni qaysi qurilma bajaradi?

Axborotlar nima uchun kodlanadi?

1. Kiritilayotgan belgi yoki harfni kompyuter tanishi uchun
2. Kiritilayotgan faqat belgini kompyuter tanishi uchun
3. Kiritilayotgan faqat harfni kompyuter tanishi uchun
4. Kiritilayotgan faqat arifmetik amallarni kompyuter tanishi uchun
5. To’g’ri javob yo’q

32. Axborotlarni ma’lum bir qonun qoida asosida qayta ifodalash . deyiladi?

Modemni vazifasi nima?

1. Kompyuterga joriy sana va vaqtni o’rnatish
2. Kompyuterga ko’p foydalanuvchilik xolatini tashkil qilish
3. Kompyuterni tashqi tarmoqlarga ulash
4. Ma’lumotlarni qog’ozga chop etish
5. To’g’ri javob yo’q

Inson atrof muhitdan necha turli axborot qabul qiladi?

35. Kompyuter grafikasi necha turga bo’linadi?

36. Nechanchi yili Respublikamizga qanday rusumli EHM o’rnatilgan?

1. 1958 y “Ural-1” rusumli
2. 1956 y “Eniak” rusumli
3. 1958 y “Seak” rusumli
4. 1956 y “Ural-1” rusumli
5. 1954 y “Ural-1” rusumli

Respublikamizda ilk marotaba nechanchi yili Internet festivali bo’lib o’tdi?

Informatika quyidagilarning qaysi birini o’rganuvchi fan?

1. Axborotlarga ishlov berish usullarini
2. Kompyuterlarni
3. Yangi axborot texnologiyalarini
4. axborotlarni tasvirlash, saqlash, uzatish va ishlov berish
5. To’g’ri javob ko’rsatilmagan

Kompyuter quyidagilardan qaysi biri bilan ish olib boradigan universal vosita?

Quyidagilardan qaysi biri axborot sohasida faoliyat ko’rsatuvchi hisoblanadi?

41. Excel dasturida yacheyka yana qanday nom bilan ataladi?

42. Yacheykaga ramka qo’yish qaysi tugmacha orqali bajariladi?

1. Asboblar panelidagi Сохранить tugmasi orqali
2. Asboblar panelidagi Открыть tugmasi orqali
3. Asboblar panelidagi Граница tugmasi orqali
4. Asboblar panelidagi Отменить tugmasi orqali
5. Asboblar panelidagi Вставить tugmasi orqali

Nechanchi yili Vazirlar Maxkamasi O’zbekiston Respublikasining axborotlashtirish konsepsiyasini ma’qulladi?

44. Kompyuter tarmoqlari nechta asosiy sinfga bo’linishi mumkin?

45. Word dasturining fayl kengaytmasi to’g’ri ko’rsatilgan qatorni toping?

46. Excel dasturining fayl kengaytmasi to’g’ri ko’rsatilgan qatorni toping?

47. Paint dasturining fayl kengaytmasi to’g’ri ko’rsatilgan qatorni toping?

48. Power Point dasturining fayl kengaytmasi to’g’ri ko’rsatilgan qatorni toping?

49. Excel dasturida xar bir ishchi listda necha qator va ustun mavjud bo’ladi?

1. 256 ta qator va 65536 ta ustun
2. 66576 ta qator va 256 ta ustun
3. 65536 ta qator va 256 ta ustun
4. 10000 ta qator va 256 ta ustun
5. 6553600 ta qator va 256 ta ustun

1. Tashqi xotira qurilmasi
2. axborot yozish qurilmasi
3. axborotni chiqarish qurilmasi
4. axborotni kiritish qurilmasi
5. To’g’ri javob ko’rsatilmagan

Operasion tizim bu –

1. kompyuter ishini boshqaruvini va foydalanuvchi bilan muloqotni tashkil etadigan dasturlar kompleksi
2. kompyuterning asosiy qurilmalari majmuasi
3. kompyuterning arxitekturasi
4. umumiy foydalanishga mo’ljallangan qurilmalar va dasturlar majmuasi
5. to’g’ri javob yo’q

Belgisi (yorlig’i) WINDOWS ish stolida joylashgan dasturni qanday ishga tushirish mumkin?

1. dastur belgisi ustida sichqonchaning chap tumasini ikki marta bosish orqali
2. dastur belgisi ustida sichqonchaning chap tumasini bir marta bosish orqali
3. dastur belgisi ustida sichqonchaning o’ng tumasini ikki marta bosish orqali
4. dastur belgisi ustida sichqonchaning o’ng tumasini bir marta bosish orqali
5. to’g’ri javob yo’q

Darcha qanday berkitiladi?

1. darchaning o’ng yuqori qismidagi X belgisida sichqoncha tugmasini bir marta bosish bilan
2. darchaning o’ng yuqori qismidagi X belgisida sichqoncha tugmasini ikki marta bosish bilan
3. Alt-Tab tugmalarini birgalikda bosish orqali
4. to’g’ri javob yo’q
5. To’g’ri javob berilmagan

WINDOWSda turib kompyuterni qanday to’g’ri o’chirish kerak?

1. WINDOWSning bosh menyusidagi “Выключить компьютер” menyusini tanlab, “Выключение” bo’limini bosish orqali
2. Tizimli blokdan “Power” tugmasini bosish
3. Alt-Tab tugmalarini birgalikda bosish bilan
4. 1 va 3 javoblar to’g’ri
5. To’g’ri javob ko’rsatilmagan

55. “Проводник” dasturi nima uchun xizmat qiladi?

1. Matnlarni tahrir qilish uchun
2. Windows da ishlashni osonlashtirish uchun
3. Fayllar va boshqa ob’yektlar bilan ishlash uchun
4. Windowsni ruxsat bermagan ishlarni bajarishdan himoyalash uchun
5. To’g’ri javob ko’rsatilmagan

“Корзина” nima uchun xizmat qiladi?

1. Yo’qotilgan fayllarni vaqtincha saqlash uchun
2. Foydalanuvchining fayllarini saqlash uchun
3. sistemali fayllarni saqlash uchun
4. Windowsdagi barcha fayllarni saqlash uchun
5. to’g’ri javob yo’q

Windows muhitida bir nechta darchalar bir vaqtning o’zida ochilgan bo’lishi mumkinmi?

58. Paint grafik muharririni qanday ishga tushirish mumkin?

1. Пуск, Программы, Стандартные, Развличеные, Paint
2. Пуск, Программы, Стандартные, Paint
3. Пуск, Программы, Развличеные, Paint
4. Пуск, Программы, Автозагрузка, Развличеные, Paint
5. To’g’ri javob yo’q

59. Paint dasturi bir paytning o’zida nechta hujjat bilan ishlay oladi?

60. “Отменить” buyrug’i qaysi menyu bo’limida joylashgan?

61. WORD dasturi bir paytning o’zida bir nechta hujjatlar bilan ishlash imkonini beradimi?

62. WORD dasturida turib oldindan yaratilgan hujjat (fayl)ni WORD dasturiga qanday yuklash mumkin?

1. Файл menyu bo’limi orqali
2. Вставка menyu bo’limi orqali
3. Окно menyu bo’limi orqali
4. Вид menyu bo’limi orqali
5. Правка menyu bo’limi orqali

63. EXCEL dasturining ish maydonida ustunlar qanday belgilangan?

64. Yacheyka – nima?

65. POWER POINT dasturining menyu bo’limlari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni ko’rsating?

1. Файл, Правка, Вид, Вставка, Палитра, Справка
2. Файл, Правка, Вид, Рисунок, Палитра, Справка
3. Файл, Правка, Вид, Вставка, Формат, Сервис, Рисунок, Окно, Справка
4. Файл, Правка, Вид, Вставка, Формат, Сервис, Данные, Окно, Справка
5. Menyu bo’limlari bo’lmaydi.

Dastur darchasining 1-satrida nima joylashadi?

67. EXCEL Elektron jadvalning varaqlaridan birini yo’qotish mumkinmi?

68. EXCEL dasturida biror ishchi kitob bilan ishlayotganda ikkinchi ishchi kitobni ochish mumkinmi?

69. Qaysi dastur kompyuter taqdimotini yaratish imkonini beradi?

70. Power Point dasturi qanday ishga tushiriladi?

1. Пуск, Программы, Power Point
2. Пуск, Программы, Служебные, Power Point
3. Пуск, Power Point
4. Пуск, Программы, Стандартные, Power Point
5. To’g’ri javob yo’q

1. Kompyuterga grafik axborot kiritadi.
2. Turli matnlarni chop etadi
3. Katta xajmdagi matnlarni saqlaydi
4. Qog’ozdagi grafik va matnli axborotni kompyuterga kiritadi.
5. Qog’ozga grafik axborotni chop etadi

72. Kengaytmasi . bo’lgan fayllar bajariluvchi fayllar hisoblanadi.

Uchinchi avlod EHMi nimalarga asoslanib yaratilgan?

1. Tranzistorlar
2. Elektron lampalar
3. Integral sxemalar
4. Katta integral sxemalar
5. Nurlanuvchi diod, lazer texnikasi, takamaklar

74. 1 dyum nimaga teng?

75. EXCEL dasturining menyu bo’limlari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni ko’rsating?

1. Файл, Правка, Вид, Вставка, Палитра, Справка
2. Файл, Правка, Вид, Рисунок, Палитра, Справка
3. Файл, Правка, Вид, Вставка, Формат, Сервис, Таблица, Окно, Справка
4. Файл, Правка, Вид, Вставка, Формат, Сервис, Данные, Окно, Справка
5. Menyu bo’limlari bo’lmaydi.

76. Kompyuterlarni o’zaro turli ma’lumotlar, dasturlar almashish maqsadida biriktirilishi. deyiladi.

77. Paint dasturining menyu bo’limlari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni ko’rsating?

1. Файл, Правка, Вид, Вставка, Палитра, Справка
2. Файл, Правка, Вид, Рисунок, Палитра, Справка
3. Файл, Правка, Вид, Вставка, Формат, Сервис, Таблица, Окно, Справка
4. Файл, Правка, Вид, Рисунок, Палитра, Сервис, Окно, Справка
5. Menyu bo’limlari bo’lmaydi.

78. Quyidagi texnik vositalardan qaysi birlari yangi axborot texnologiyalariga ta’luqli?

79. Quyidagilardan qaysi biri axborotga misol bo’ladi?

80. XX asr oxirida qanday axborot texnologiyasi yaratilgan?

81. Maxalliy tarmoq bu?

1. Kichik bir xududda joylashgan abonentlarni birlashtiradi
2. Katta bir xududda joylashgan abonentlarni birlashtiradi
3. Bitta respublika xududida joylashgan abonentlarni birlashtiradi
4. Turli mamlakatlarda joylashgan abonentlarni birlashtiradi
5. Hammasi to’g’ri

82. Slayd nima unda nimalar joylashtiriladi?

1. Ketma-ketlikdan iborat tayyor ko’rgazma
2. Ma’lum bir o’lchamga ega bo’lgan muloqot varag’i, unda biror maqsadli namoyish elementlari joylanadi.
3. Taqdimotlar ketma-ketligidan iborat tayyor ko’rgazmali varag’
4. Amaliy ko’rgazmali grafika
5. To’g’ri javob yo’q

83. WORD dasturining menyu bo’limlari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni ko’rsating?

1. Файл, Правка, Вид, Вставка, Палитра, Справка
2. Файл, Правка, Вид, Рисунок, Палитра, Справка
3. Файл, Правка, Вид, Вставка, Формат, Сервис, Таблица, Окно, Справка
4. Файл, Правка, Вид, Рисунок, Палитра, Сервис, Окно, Справка
5. Menyu bo’limlari bo’lmaydi.

84. Yacheyka indiqatori D9 ni ko’rsatganda nimani tushunamiz?

1. D ustunning 9-qatoridagi yacheykani
2. 9-ustunning D-qatoridagi yacheykani
3. D ustunning 5-qatoridagi yacheykani
4. D9 deb nomlangan listni
5. D9 nomli faylni

85. WORD dasturidan qanday maqsadda foydalaniladi?

1. Matematik hisob kitoblar qilish uchun
2. Tasvirlar chizish uchun
3. Taqdimotlar yaratish uchun
4. Matnlar tayyorlash uchun
5. Ma’lumotlar ombori bilan ishlash uchun

86. Klaviaturadagi “Caps Lock” tugmasining vazifasi?

1. Matnni bosh harfda yoki kichik harfda yozilishini ta’minlaydi
2. Matn harflarini katta-katta yozilishini ta’minlaydi
3. Satr boshidan yozishni ta’minlaydi
4. Ikki so’z orasiga bush joy tashlaydi
5. Keyingi qatorga kursorni tushiradi

87. WORD dasturida kursordan chapda joylashgan bitta belgini o’chirish uchun qaysi tugmadan foydalaniladi?

88. WORD dasturida kursordan o’ngda joylashgan bitta belgini o’chirish uchun qaysi tugmadan foydalaniladi?

89. Excel dasturining ishchi kitobi yana qanday nom bilan ataladi?

90. Fayl menyu bo’limining “Выход” bandi qanday vazifa uchun foydalaniladi?

1. Hujjatni saqlash uchun
2. Hujjat xaqida ma’lumot olish
3. Dasturdan chiqish
4. Oldindan kuzatish
5. Hujjatni chop etish

91. Fayl menyu bo’limining “Печать” bandi qanday vazifa uchun foydalaniladi?

1. Hujjatni saqlash uchun
2. Hujjat xaqida ma’lumot olish
3. Fayllar ruyxatini ochish
4. Oldindan kuzatish
5. Hujjatni chop etish

Dastur darchasining 2-satrida nima joylashadi?

93. Qanday chop etish qurilmalari bor?

Qattiq disk nima?

Kompyuterning asosiy qurilmalarini aniqlang?

1. Monitor, klaviatura, mikroprosessor
2. Monitor, sichqoncha, Floppy Disk, modem
3. Monitor, klaviatura, modem, ovozkolonkasi
4. Monitor, sichqoncha, skaner, mikrafon
5. To’g’ri javob yo’q

Axborot so’zi qaysi so’zdan olingan va ma’nosi nima?

1. Arabcha informatio so’zidan olingan bo’lib, bildirish ma’nosini anglatadi
2. Lotincha informatio so’zidan olingan bo’lib, tushuntirish, biror narsani bayon qilish yoki xodisa xaqida ma’lumot berish
3. Inglizcha informatio so’zidan olingan bo’lib, biror narsani ko’rsatish ma’nosini anglatadi
4. Lotincha ma’lumot so’zidan olingan bo’lib, bo’lib o’tgan xodisalar xaqida xabar berishni anglatadi
5. Arabcha ma’lumot so’zidan olingan bo’lib, bo’lib utgan xodisalar xaqida xabar berishni anglatadi

97. Monitor qurilmasining vazifasini aniqlang?

1. Ma’lumotlarni kurish
2. EHM xotirasiga ma’lumotlarni kiritish
3. EHM xotirasidagi ma’lumotlarni kurish
4. Ma’lumotlarni chop etish
5. Hamma javob to’g’ri

1. Ma’lumotlarni ekranga chiqaruvchi.
2. Matnlarni yozishda xizmat qiladigan.
3. Kompyuter ishini boshqaruvchi va programmalar ishini ta’minlovchi.
4. Ma’lumotlarni xotirada saqlaydi.
5. To’g’ri javob yo’q

99. Grafik muharrirlar bilan ishlaydigan dasturlarni ko’rsating?

100. Paint dasturida yaratilgan tasvir qanday saqlanadi?

101. Matnni belgilash klaviatura orqali qaysi tugmalar yordamida amalga oshiriladi?

1. Alt+Shift tugmalari orqali
2. Shift+Ctrl tugmalari orqali
3. Shift+ 4 ta xarakatlanish tugmalari
4. Shift+Del tugmalari orqali
5. To’g’ri javob yo’q

102. Word dasturida matn qatorini tekislash necha turda bo’ladi?

103. Word dasturida jadvallar qaysi menyu bo’limi orqali qo’yiladi?

104. Belgilangan matndan buferga nusxa olish uskunalar panelidagi qaysi tugma orqali bajariladi?

105. Matnga rasm va ob’yektlar qo’yish uchun qaysi menyu bo’limidan foydalaniladi?

106. Taqdimotlar namoyishi klaviatura orqali qaysi tugma bilan bajariladi?

107. Power Point da satrlar orasini belgilashda ФОРМАТ menyusining qaysi qatoridan foydalaniladi?

108. Rasmlar va ob’yektlarni o’chirish uchun asosan qanday vazifa bajariladi?

1. Rasmlar va ob’yektlarni belgilab Del tugmasini bosish
2. End tugmasini bosish
3. Home tugmasini bosish
4. Insert tugmasini bosish
5. Caps Lock tugmasini bosish

109. Ishchi kitobga yangi listlar klaviatura orqali qanday qo’yiladi?

1. Ctrl+F11 tugmalari orqali qo’yiladi
2. Shift+F11 tugmalari orqali qo’yiladi
3. Alt+F11 tugmalari orqali qo’yiladi
4. F11 tugmalari orqali qo’yiladi
5. Klaviatura orqali qo’yib bo’lmaydi

110. Ishchi jadvaldagi ma’lumotlar turi qanday bo’ladi?

1. Sonli qiymat, matn, formula
2. Sonli qiymat, matn, rasm
3. Sonli qiymat, matn, ob’yekt
4. Sonli qiymat, slayd, formula
5. Simvol, matn, formula

111. Yacheykadagi ma’lumotlarni qanday tekislash usullari bor?

1. Gorizontal, vertikal, diogonal
2. Gorizontal, vertikal
3. Vertikal, diogonal
4. Butun ustun bo’yicha
5. Butun qator bo’yicha

112. Yacheykaga funksiyalarni kiritishdan oldin qanday belgi qo’yiladi?

113. O`zbekistonga nechanchi yili ilk Elektron hisolash mashinasi (EHM) o’rnatildi?

114. Matnli yoki grafik ko’rinishidagi ma’lumotlarni tasvirlash uchun qanday qurilma xizmat qiladi?

115. Harf va belgilarni kompyuterga kiritishda qanday qurilma ishlatiladi?

1. Ma’lumotlarni kompyuterga kiritishni yengillashtiradi
2. Ma’lumotlarni chiqarishda foydalaniladi
3. Kompyuterni uzoq vaqt ishlashini ta’minlaydi
4. Kompyuter o`yinlari uynashda ishlatiladi
5. To’g’ri javob yo’q

117. Matnli yoki grafik ko’rinishdagi ma’lumotlarni qog’ozga chiqarish uchun qanday qurilmadan foydalanamiz?

118. Word dasturining eng yuqori satrida nima joylashgan?

119. Paint grafik muharririni Палитра panelida necha xil rang bor?

120. Paint grafik muharririni asboblar panelida nechta element bor?

Informatika so’zi necha baytdan iborat?

122. Xozirgi kunda EXM avlodlari nechta?

123. Winows asosiy yorliqlarini sanang?

1. Мой компьютер, Мои документы, Портфель, Корзина
2. Файл, Вид, Правка
3. Проводник, Файл, Окно
4. Мой компьютер, Файл
5. Мой компьютер, Проводник, Файл

124. Paint dasturini qanday ishga tushiriladi?

125. Paint asosiy menyularini sanang?

1. Файл, правка
2. Файл, Правка, Вид, Рисунок, Палитра, Справка
3. Файл, Правка, Вид, Вставка, Палитра, Справка
4. Открыть, Закрыть, Сохранить, Печать
5. Вставить, Копировать, Вырезать

126. Paint dasturida qanday saqlanadi?

127. Paint oynasini tozalash uchun nima qilinadi?

128. Paint dasturida ranglarni qanday oynaga chiqariladi?

129. Paint dasturida asboblarni qanday oynaga chiqariladi?

130. Paint dasturidan qanday chiqiladi?

131. Word da shrift tanlash qaysi menyu bandida kursatilgan?

132. Paint da Палитра ni qaysi tugmalari orqali o’rnatiladi?

133. Paint da uskunalar panelini qaysi tugmalari orqali o’rnatiladi?

134. WWW so’zini ma’nosi?

1. Jahondagi yangiliklar to’plami
2. Jahon o’rgamchak to’ri
3. Jahon ma’lumotlar bazasi
4. Butun dunyo axborot markazi
5. To’g’ri javob yo’q

Qattiq disk nima?

1. 5.25 dyuymlik disketa

2. 3.5 dyuymlik disketa
3. Tashqi xotira
4. Vinchestr
5. Diskavod

136. Axborot so’zi qaysi so’zdan olingan va ma’nosi nima?

1. Arabcha informatio so’zidan olingan bo’lib, bildirish ma’nosini anglatadi
2. Lotincha informatio so’zidan olingan bo’lib, tushuntirish, biror narsani bayon qilish yoki hodisa haqida ma’lumot berish
3. Inglizcha informatio so’zidan olingan bo’lib, biror narsani ko’rsatish ma’nosini anglatadi
4. Lotincha ma’lumot so’zidan olingan bo’lib, bo’lib o’tgan hodisalar haqida xabar berishni anglatadi
5. Arabcha ma’lumot so’zidan olingan bo’lib, bo’lib o’tgan hodisalar haqida xabar berishni anglatadi

137. Word matn muharririda hujjatlarni nomini o’zgartirish qanday amalga oshiriladi?

138. Word matn muharririda belgilab nusxa olingan yoki qirqib olingan ma’lumotlarni menyular bo’limidan qaysi yo’l bilan o’rnatiladi?

139. Word matn muharririda [Enter] tugmasini vazifasi?

1. Dasturga bajarish buyrug’ini berish
2. Dasturdan chiqish
3. Yangi sahifaga o’tish
4. Yangi abzatsga o’tish
5. Chop qilish

140. Word matn muharririda [Tab] tugmasining vazifasini aniqlang?

1. Bo’sh joy qoldirish
2. Abzasdan yozish
3. Yangi satrga o’tish
4. Yangi sahifaga o’tish
5. Abzas qoldirish yoki yangi yaycheykaga o’tish

141. EHM da fayl nima?

142. Mikroprosessor nima?

1. Ma’lumotlarni ekranga chiqaruvchi
2. Matnlarni yozishda xizmat qiladigan
3. Kompyuter ishini boshqaruvchi va dasturlar ishini ta’minlovchi
4. Ma’lumotlarni xotirada saqlaydi
5. Kompyuter ishini boshqaruvchi va ekranga chiqaruvchi

143. WORD taxrirlagichi ishga tushganda kompyuterning o’zi faylga qanday nom beradi?

144. WORD da shriftlarni klaviatura orqali qanday o’zgartirish mumkin?

145. WORD da harf yoki belgilar o’lchamlarini klaviatura orqali qanday o’zgartirish mumkin?

146. WORD da bosmaga chiqarish klaviatura orqali qanday bajarish mumkin?

147. WORD da izlash buyrug’ini klaviatura orqali qanday bajarish mumkin?

148. WORD da joriy sanani kuyish uchun klaviaturadan qaysi tugmalar bosish kerak?

149. WORD da joriy vaqtni qo’yish uchun klaviaturadan qaysi tugmalar bosish kerak?

150. WORD da joriy hujjatni saqlash uchun klaviaturadan qaysi tugmalarni bosish kerak?

3.1. KOMPYUТERNING ARХIТEKТURASI VA ASOSIY QURILMALARI

Presentation on theme: “3.1. KOMPYUТERNING ARХIТEKТURASI VA ASOSIY QURILMALARI”— Presentation transcript:

1 3.1. KOMPYUТERNING ARХIТEKТURASI VA ASOSIY QURILMALARI
III-Bob. SHAXSIY KOMPYUTERLAR 3.1. KOMPYUТERNING ARХIТEKТURASI VA ASOSIY QURILMALARI 3.2. SHAХSIY KOMPYUТERLAR ТASNIFI 3.3. KOMPYUТERNING AТROF QURILMALARI 3.4. KOMPYUТERDA MA’LUMOТLARNI ТASHKIL EТISH VA SAQLASH

2 3.1. KOMPYUТERNING ARХIТEKТURASI VA ASOSIY QURILMALARI
Informatika — bu axborotning nafaqat umumiy xususiyatlari, balki unga avtomatlashtirilgan ishlov berishning uslublari, jarayonlari va texnik vositalarini o‘rganuvchi fandir. Avtomatlashtirilgan ishlov berish jarayonlarining asosini axborotni yig‘ish, talqin qilish, saqlash, qayta ishlash va uzatish tashkil qiladi. Bu jarayonlar hisoblash texnikasi, jumladan, EHMlar yordamida amalga oshiriladi. O‘tgan asrning 40-yillaridan boshlab universal EHMlarning davri boshlandi desa bo‘ladi. Ularning taraqqiyotini avlodlarga bo‘lib o‘rganish tajribasi keng qo‘llanib kelingan. Ayni paytda EHMda qo‘llanilgan radiotexnik elementlar bazasi hamda dasturiy ta’minoti kabi tasnif belgilari bo‘yicha avlodlarga ajratishdan ham foydalanilgan.

3 Lekin yana bir tasnif belgisi — EHMning arxitekturasidagi farqiga qarab ham u yoki bu avlodga ajratish maqsadga muvofiqdir. Bunga oid gapni «bazaviy EHM»ning arxitekturasi, ya’ni abstrakt modelidan boshlaymiz. Ushbu EHM tarkibidagi arifmetik — mantiqiy, boshqarish, xotira, axborotni kiritish va chiqarish kabi qurilmalar uning arxitekturasini tashkil etadilar. Universal EHMlar arxitekturasiga qarab quyidagilarga bo‘linadi: Birinchi avlod EHMlari — bu tarkibida tezkor xotira qurilmasi ham bor bo‘lgan «bazaviy EHM»dir. Ikkinchi avlod EHMlari — bu birinchi avlod mashinasidan tarkibida tashqi xotira qurilmasi ham borligi bilan farq qiladi;

4 Uchinchi avlod EHMlari — bu ikkinchi avlod mashina­sidan tarkibida axborot almashuv qurilmasi(kanal) ham borligi bilan farq qiladi. Kanal tezkor xotira bilan EHMning tashqi qurilmalari orasida axborot almashuviga imkon beradi. Shu tufayli ko‘p dasturli (bir vaqtning o‘zida, misol uchun, axborotni chop etish, musiqani ijro etish, ma’lumotlarni kiritish va hokazo) rejimni amalga oshirish mumkin bo’ladi. BESM-6, YeS EHM va boshqalar uchinchi avlod mashinalari sirasiga kiradi. Тo’rtinchi avlod EHMlari — bu uchinchi avlod mashinasidan tarkibida xar biri parallel ravishda ishlay oladigan ikki va undan ko‘p protsessorlar borligi bilan farq qiladi. Cheget, Elbrus-2 kabi EHMlar to‘rtinchi avlodga mansub.

5 O‘z vaqtida Тoshkentdagi «Algoritm» zavodida ishlab chiqarilishi mo‘ljallangan Elbrus-2 EHM tarkibida xar biri sekundiga 1 mln amaliyotlarni bajarish imkoniyatiga ega bo‘lgan 10 ta protsessor bor. Shu o‘rinda ta’kidlash kerakki, o‘quv muassasalaridagi eng zamonaviy shaxsiy kompyuterlar ham bitta protsessorli bo‘lgani tufayli uchinchi avlodga mansub. Ayni payt­da ayrim idoralar kuchli serverlar (ikki va undan ko‘p protsessorlarga ega bo’lgan, ya’ni to’rtinchi avlod kompyuterlari)dan foydalanmoqdalar. Beshinchi avlod EHMlari — bu to‘rtinchi avlod mashinasidan tarkibida intellektual interfeys (bilimlar bazasi, masalalarni avtomatik ravishda yechishning dasturiy ta’minoti va muloqot protsessori borligi bilan farq qiluvchi, universal sun’iy tafakkur mashinalaridir.

6 Universal EHMlarning rivojlanish tarixida alohida o‘rinni kompyuterlar egallab kelmoqdalar. Kompyuterlar davri 1971 yilda AQShda mikroprotsessor kashf etilgandan boshlangan desa bo‘ladi. Kompyuterlarni ishlab chiqarish avvaliga asosan APPLE firmasi, keyinchalik (1984y.) esa, IBM firmasi maxsulotlari hisobiga kengayib bordi. Hozirda APPLE firmasi «MAKINТOSh» rusumdagi kompyuterlari bilan, ayniqsa, AQShning o‘zida tanilgan bo‘lsa, IBM kompyuterlari dunyoda keng tarqalgan. Shu sababli aynan IBM kompyuterlarining arxitekturasi va asosiy qurilmalari ustida to‘xtalib o‘tamiz.

7 Kompyuterning arxitekturasini quyidagicha tasvirlash mumkin:
Kompyuterning asosiy qurilmalari quyidagilar: sistemali blok, monitor va klaviatura (sichqoncha bilan). Markaziy protsessor Kiritish – chiqarish kanallari Kontrollerlar Tashqi xotira qurilmalari Tashqi kiritish-chiqarish qurilmalari

8 Sistemali blokda markaziy protsessor, operativ (tezkor) xotira, qattiq disk, kontrollerlar, disketalar va lazerli kompakt disklar bilan ishlash uchun qurilmalar va boshqalar joylashadi. Markaziy protsessor. Kompyuterning eng muhim qismini markaziy protsessor, (ya’ni protsessor va boshqaruv qurilmasi) tashkil etadi. Dastur yordamida berilgan ma’lumotlarni o‘zgartiradigan, hamma hisoblash jarayonlarini boshqaradigan hamda hisoblash ishlariga tegishli moslamalarning o‘zaro aloqasini o‘rnatadigan qurilma — protsessor deb ataladi. Arifmetik va mantiqiy amallarni bajarish, xotiraga murojaat qilish, dasturdagi ko‘rsatmalarning berilgan ketma-ketlikda bajarilishini boshqarish va boshqa amallar protsessor zimmasidadir. Bir so‘z bilan aytganda, protsessor kompyuterning barcha ishini boshqaradi va barcha ko‘rsatmalarini bajaradi.

9 Mikroprotsessor. IBM rusumli kompyuterlarda protsessor sifatida odatda Intel firmasi yoki unga muvofiq boshqa firmalarning mikroprotsessorlari o‘rnatiladi. Kompyuterlar mikroprotsessor turlari bilan farqlanadi. Mikroprotsessorlarning Intel 8088, 80284, 80386SX, 80386, kabi turlari ma’lum. 1993 yildan boshlab Intel firmasi Pentium mikroprotsessorlarini ishlab chiqarib, IBM kompyuterlariga o‘rnatmoqda.

10 Operativ xotira. Operativ xotira o‘zida kompyuterda ishlatilayotgan dasturlar va ma’lumotlarni saqlaydi. Ma’lumotlar doimiy xotiradan operativ xotiraga ko‘chiriladi, olingan natijalar zarur holda diskka qayta yoziladi. Kompyuter o‘chirilishi bilan operativ xotiradagi ma’lumotlar o‘chiriladi. Diskli jamlagichlar. Ma’lumotlarni saqlash, hujjatlarni va dasturlarni bir joydan ikkinchi joyga olib o‘tish, bir kompyuterdan ikkinchisiga o‘tkazish kompyuter bilan ishlaganda foydalanadigan axborotni doimiy saqlash uchun disklardagi jamlagichlar ishlatiladi. Ular ikki turda bo’lib, egiluvchan disklar (disketalar) va qattiq disklardagi jamlagichlar (vinchesterlar) deb ataladi.

11 Egiluvchan disklar (disketa­lar)ga ma’lumotlarni yozish va ulardan ma’lumotlarni o‘qish uchun disk yurituvchi (diskovod) qurilmasi ishlatiladi. Hozirgi paytda kompyuterlarda, asosan, 3,5 duymli (89 mm), sig’imi 1,44 Mbayt bo‘lgan disketalar ishlatilib kelinmoqda. Bu disketalar qattiq plastmassa g‘i­lofga o‘ralgan bo‘lib, bu ularning ishonchliligini va ishlash muddatini oshiradi.

12 3,5 duymli disketalarda yozishni taqiqlovchi yoki imkon beruvchi maxsus o‘tkazgichi mavjud. Agar teshikcha bekilgan bo‘lsa ma’lumotlar yozish mumkin, aks holda esa, mumkin emas. Disketadan birinchi bor foydalanganda uni albatta maxsus ravishda formatlash, initsializatsiya qilish kerak. Buning uchun WINDOWSning maxsus dasturi kerak bo‘ladi. Qattiq disklardagi jamlagichlar (vinchesterlar) kompyuter bilan ishlaganda foydalaniladigan axborotni doimiy saqlashga mo’ljallangan. Masalan, operatsion tizim dasturlari, ko‘p ishlatiladigan dasturlar paketlari, hujjatlar tahrirlagichlari, dasturlash tillari uchun translyatorlar va boshqalar.

13 Kompyuterda qattiq diskning mavjudligi u bilan ishlashda qulaylikni oshiradi. Foydalanuvchi uchun qattiq diskdagi jamlagichlar bir-biridan, ya’ni diskka qancha axborot sig‘ishi bilan farq qiladi. Hozirgi paytda kompyuterlar asosan sig‘imi 20 Gbayt va undan ko‘p bo‘lgan vinchesterlar bilan jihozlanmoqda. Fayl serverlar nafaqat katta sig‘imli, balki tezkor bo‘lgan bir nechta vinchesterlar bilan jihozlanishi mumkin.

14 Diskning ish tezligi ikki ko‘rsatkich bilan aniqlanadi:
1. Diskning sekundiga aylanishlar soni. 2. Diskdan ma’lumotlarni o‘qish va unga ma’lumotlar yozish tezligi. Shuni alohida ta’kidlash lozimki, ma’lumotlarga kirish vaqti va o‘qish-yozish tezligi faqat diskovodning o‘zigagina bog‘liq emas, balki disk bilan axborot almashish kanali parametrlariga, disk kontrolerining turi va kompyuter mikroprotsessorining tezligiga ham bog‘liq. Kontrolerlar (maxsus elektron sxemalar) kompyuter tarkibiga kiruvchi turli qurilmalar (monitor, klaviatura va boshqalar) ishini boshqaradi.

15 Kiritish-chiqarish portlari orqali protsessor tashqi qurilmalar bilan ma’lumot almashadi.
Ichki qurilmalar bilan ma’lumot almashuvi uchun maxsus portlar hamda umumiy portlar mavjud. Umumiy portlarga printer, «sichqoncha» ulanishi mumkin. Umumiy portlar 2 xil bo‘ladi: parallel — LPT1—LPT4 deb belgilanadi va ketma-ket — COM1—COM3. Parallel portlar kirish-chiqishni ketma-ket portlarga nisbatan tezroq bajaradi.

16 Monitorlar. Kompyuter monitori (displey) ekranga matnli va grafik axborotni chiqarishga mo’ljallangan. Monitorlar monoxrom yoki rangli bo‘lib, matnli hamda grafik xolatlarda ishlashi mumkin. Matn xolatida monitor ekrani shartli ravishda aloxida belgi o‘rinlariga (ko‘pincha 80 ta belgili 25 ta satrga) bo‘linadi. Har bir o‘ringa 256 ta belgidan biri kiritilishi mumkin. Bu belgilar qatoriga katta va kichik lotin alifbosi xarflari, raqamlar, tinish belgilari, psevdografik ramzlar va boshqalar kiradi. Rangli matnlarda har bir belgi o‘rniga o‘zining va fonning rangi mos kelishi mumkin. Bu esa chiroyli rangli yozuvlarni ekranga chiqarish imkonini beradi.

17 Grafik holat ekranga grafiklar, rasmlar va boshqalarni chiqarishga mo‘ljallangan. Bu xolatda axborotlarni turli yozuvli matnlar shaklida ham chiqarish mumkin. Yozuvlar ixtiyoriy shrift, o‘lcham, interval va boshqalarga ega bo‘lishi mumkin. Grafik holatda ekran yoritilgan va yoritilmagan nuqtalardan iborat bo‘ladi. Har bir nuqta monoxrom monitorlarda qoraroq yoki yorug‘roq, rangli monitorlarda esa, bir yoki bir necha rangda bo‘lishi mumkin. Ekrandagi nuqtalar soni berilgan holatdagi monitorning xal etish qobiliyatiga bog‘liq. Shuni ta’kidlash lozimki, xal etish qobiliyati monitor ekranining o‘lchamlariga ham bog‘liq. IBM rusumidagi kompyuterlarda so‘nggi paytlarda kerakli sifatga ega bo‘lgan tasvirni hosil qilish imkonini beruvchi SVGA va suyuq kristalli (LCD) monitorlari qo‘llanilmoqda.

18 Klaviatura. IBM PC klaviaturasi foydalanuvchi tomonidan ma’lumotlarni va boshqaruv buyruqlarini kompyuterga kiritishga mo‘ljallangan qurilmadir. Klaviaturaning umumiy ko‘rinishi undagi tugmachalar soni va joy­lanishiga qarab turli xil kompyuterlarda farq qilishi mumkin, lekin ularning vazifasi o‘zgarmaydi.

19 Sichqoncha va trekbol. Sichqoncha va trekbol kompyuterga axborotni kiritishning koordinatali qurilmalari hisoblanadi. Ular klaviaturaning o‘rnini to‘laligicha almashtira olmaydi. Bu qurilmalar asosan ikki yoki uchta boshqaruv tugmachasiga ega. Sichqonchani ulanishining uch usulini ko‘rsatish mumkin. Eng ko‘p tarqalgan usul ketma-ket port orqali ulanishdir. Shinali interfeysli sichqonchalar kamroq tarqalgan. Ularni ulash uchun maxsus interfeys yoki «sichqoncha» porti kerak bo‘ladi. Uchinchi ko‘rinishdagi ulanish PS/2 stilidagi sichqonchalarda amalga oshirilgan. Hozirgi kunda ular portativ kompyuter- larda ishlatilmoqda.

20 Тrekbol — «ag‘darilgan» sichqonchani eslatuvchi qurilmadir
Тrekbol — «ag‘darilgan» sichqonchani eslatuvchi qurilmadir. Тrekbolda uning korpusi emas, balki sharcha xarakatga keltiriladi. Bu esa kursorni boshqarish aniqligini sezilarli ravishda oshirishga imkon beradi. Shu bois trekbolga ega bo‘lgan sichqonchalarga qiziqish ortib bormoqda. Savol va topshiriqlar 1. Kompyuterning arxitekturasi deganda nimani tushunasiz? 2. EHMlarning avlodlari haqida gapirib bering. 3. Kompyuterning asosiy qurilmalari va ularning vazifalarini aytib bering. 4. Markaziy protsessorning vazifasi nimalardan iborat? 5. Operativ xotira qanday vazifani bajaradi? 6. Monitorlar qanday xolatlarda ishlashi mumkin? 7. Kompyuterga axborotni kiritishga mo‘ljallangan qanday qurilmalarni bilasiz? 8. Diskli jamlagichlar nima uchun ishlatiladi? 9. Diskli jamlagichlarning qanday turlari bor?

21 3.2. SHAХSIY KOMPYUТERLAR ТASNIFI
Shaxsiy kompyuterlar (ShK) — hammaboplik va qo‘llashda universallik talablarini koniqtiruvchi, bir kishi foydalanadigan mikro EHMlardir. Shaxsiy kompyuterlar hammaboplik va universallik talablarini qondirishi uchun quyidagi xususiyatlarga ega bo‘lishi lozim: · – individual xaridor uchun mos keladigan narxlarda; · – atrof-muhit sharoitlariga maxsus talablarsiz foydalanish avtonomligi; – tuzilishining boshqarish, fan, ta’lim, turmush sohalarida turli ko‘rinishda qo‘llanishlarga moslashuvchanligi; – foydalanuvchining maxsus, kasbiy tayyorgarliksiz ishlashi imkoniyatini beruvchi operatsion tizimlar va boshqa «do‘stona» dasturiy ta’minotlar; – ishlashning yuqori darajada ishonchliligi (buzilmasdan 5000 soatdan ortiq ishlashi).

22 Elektron yozuv daftarchalari
Ma’lumotlarni qayta ishlash bilan bog‘liq biror masalani yangi axborot texnologiyasi doirasida samarali bajarish uchun qo‘llaniladigan kompyuterning imkoniyatlarini bilish lozim. Ushbu imkoniyat haqidagi bilimlar kompyuterning konfiguratsiyasi tushunchasini tashkil etadi. ShKlarni konstruktiv (tuzilmaviy) xususiyatlariga ko‘ra quyidagicha tasniflash mumkin. Shaxsiy kompyuterlar Ko’chmas (stolda turadigan) Ko’chma Portativ (ixcham) Bloknotlar Cho’ntakli Elektron yozuv daftarchalari Elektron kitoblar

23 Ko‘chma kompyuterlar shaxsiy kompyuterlarning tez rivojlanayotgan kenja sinfidir. Mutaxassislar fikricha, 1998 yilda foydalanuvchilarning 50% dan ko‘prog‘i aynan ko‘chma kompyuterlardan foydalangan bo‘lsa, 2000 yilga kelib bu ko‘rsatkich 81% dan oshdi. Ko‘chma kompyuterlarning ko‘pchiligi akkumulya-torlardan alohida (avtonom) ta’minlanadi. Ular tarmoqqa ulanishi ham mumkin. Videomonitor sifatida ularda yassi videoproyektorli suyuq kristalli displeylar qo‘llaniladi. Suyuq kristalli displeylar (LCD – Liguid Crystal Display) faol (aktiv) va sust (passiv) matritsali bo‘ladi. Sust matritsada ekranning har bir elementi (piksel) koordinatali boshqaruvchi shaffof simlar kesishgan joyga yetib keladi.

24 Faol (aktiv) matritsali displey ancha murakkab va qimmat, biroq yaxshi sifat — barqaror, kontrast va tiniq tasvir berilishini ta’minlaydi. Ko‘chma kompyuterlar turli-tuman: ulkan va og’ir (15 kg gacha), portativ ishchi stantsiyalaridan to 100 gramm keladigan elektron yozuv daftarchasigacha bo‘lgan ko‘chma kompyuterlar mavjud.

25 Portativ ishchi stantsiyalar eng qudratli va yirik ko‘chma ShKlardir
Portativ ishchi stantsiyalar eng qudratli va yirik ko‘chma ShKlardir. Ular ko‘pincha chemodan shaklida tayyorlanadi va og‘zaki tilda «Ko‘chmanchi» deb ataladi. Ularning konfiguratsiyasi ko‘chmas ShKlar ishchi stantsiyalari konfiguratsiyasiga o‘xshash bo‘lib, 800 MGs dan yuqori bo‘lgan chastotali, kuchli mikroprotsessorga, 128 Mbaytdan yuqori sig‘imdagi tezkor xotirali, 10 gigabayt diskli jamlaguvchilarga ega, 8 Mbaytdan yuqori videoxotirali interfeys va qudratli videoadapterlari bo‘lgan kompyuterdir. Mohiyatiga ko‘ra ular tarmoqdan ta’minlanuvchi oddiy ishchi stantsiyalaridir, biroq tashqi qobig‘i (korpusi) ko‘tarib yurish uchun qulay qilib tayyorlangan va yassi suyuq kristalli videomonitorga ega. Ular odatda modem va SD—ROMlarga, lokal hamda Internet tarmoqlariga ulanishi mumkin.

26 «Lap Top» turidagi portativ kompyuterlar «diplomat» hajmidagi kichik chemodanchalar ko‘rinishida tayyorlanadi. Ularning og‘irligi odatda 5—10 kg atrofida bo‘ladi. Apparat va dasturiy ta’minot ularning eng yaxshi ko‘chmas ShKlar bilan muvaffaqiyatli raqobatlashishiga imkon beradi. Kompyuter-bloknotlar (Note Book va Sub Note Book, shuningdek, ularni Omni Book — «xar yerda xozir» deb ham atashadi) stolda foydalaniladigan ShKlarning barcha vazifalarini bajaradi. Ular uncha katta bo’lmagan kitob hajmidagi mo‘jaz chemodancha (ba’zan olinadigan qopqoqli holda) ko‘rinishida tayyorlanadi. O‘z xususiyatlariga ko‘ra ko‘p jixatdan Lap Topga mos keladi, faqat o‘lchami va bir qator kichik hajmdagi operativ va diskli xotirasi bilan farqlanadi.

27 Kompyuter-bloknotlarning ko‘pgina modellari aloqa kanaliga va shunga muvofiq hisoblash tarmog‘iga ulanish uchun modemlarga ega aloqani ta’minlaydi. Ular uncha katta bo‘lmagan xajmdagi suyuq kristalli monoxrom va rangli displeylarga ega. Klaviaturasi har doim qisqa, Tpack Point va Tpack Pad turidagi manipulyatorlarga ega. Cho‘ntak kompyuterlari (Palm Top, bu «kaftdagi» degan ma’noni bildiradi) 300 gramm og’irlikka ega. Тipik o‘lchamlari yig‘ilgan holatda 150Ѕ80Ѕ25 mmdir. Ular to‘laqonli shaxsiy kompyuterlar bo‘lib, mikroprotsessor, operativ va doimiy xotira, odatda monoxrom suyuq kristalli displey, ixcham klaviatura, ko‘chmas ShKga axborot almashuv maqsadlarida ulanish uchun port bo‘limlariga ega.

28 Elektron kotiblar (PDA-Personal Digital Assistent, ularni ba’zan Hand Help — qo‘l yordamchisi deb atashadi) cho‘ntak kompyuteri shakliga ega (og’irligi 0,5 kg dan ortiq emas), biroq Palm Top ga nisbatan keng funktsional imkoniyatlarga ega (xususan: nomlar, manzilgohlar va telefon raqamlarini saqlovchi elektron ma’lumotnomalar, kun tartibi va uchrashuvlar, joriy ishlar ro’yxatlari, xarajatlar yozuvlari va boshqalar haqidagi axborotni tashkil qilishga yo‘naltirilgan apparat va maxsus dasturiy ta’minot), maxsus matnli, ba’zan esa grafik muharrirlik, elektron jadvallar tayyorlaydi. Ko‘pgina elektron kotiblar modemlarga ega va boshqa ShKlar bilan axborot almashishi mumkin. Hisoblash tarmog‘iga ulanganda esa elektron pochta va fakslarni olish hamda jo‘natish mumkin.

29 Ulardan ba’zilari hatto avtomatik raqam teruvchilarga ega
Ulardan ba’zilari hatto avtomatik raqam teruvchilarga ega. Elektron kotiblarning yangi modemlari boshqa kompyuter qurilmalari bilan masofadan simsiz axborot almashish uchun radiomodem va infraqizil portlar bilan jixozlangan. Elektron yozuv daftarchalari (organizer — organayzerlar) ixcham kompyuterlarning «eng yengil sinfi»ga kiradi (bu sinfga ulardan tashqari kalkulyatorlar, elek­tron tarjimonlar va boshqalar kiradi); ularning og‘irligi 200 grammdan oshmaydi. Organayzerlar foydalanuvchi tomonidan dasturlashtirilmaydi, biroq siqimli xotiraga ega. Unga zarur axborotni yozish va uning yordamida maxsus matnni tahrir qilish, ish xatlari, bitim, shartnomalar matnlari, kun tartibi va ish uchrashuvlariga tegishli matnlar saqlanishi mumkin.

30 Savol va topshiriqlar 1. Shaxsiy kompyuterlar haqida nimalarni bilasiz? U qanday xususiyatlarga ega? 2. Ishchi stansiyalarga qanday EHMlar kiradi? 3. Ko’chma kompyuterlar turlarini aytib bering. 4. Portativ ishchi santsiyalar haqida nimalarni bilasiz?

31 3.3. KOMPYUТERNING AТROF QURILMALARI
Kompyuterlar asosiy qurilmalardan tashqari bir qator atrof qurilmalariga ham ega. Ularning ba’zilari bilan tanishib chiqamiz. Printerlar. Printer — ma’lumotlarni qog’ozga chiqaruvchi qurilma. Barcha printerlar matnli ma’lumotni, ko’pchiligi esa rasm va grafiklarni ham qog’ozga chiqaradi. Rangli tasvirlarni chiqaruvchi maxsus printerlar ham bor. Printerlarning quyidagi turlari mavjud: matritsali, purkovchi va lazerli.

32 Matritsali printerlar yaqin vaqtlargacha keng tarqalgan printerlardan biri edi. Bu printerning yozish kallagida vertikal tartibda ignalar joylashgan. Kallak yozuv satri bo’ylab harakatlanadi va ignalar kerakli daqiqada bo’yalgan lenta orqali qog’ozga o’riladi. Natijada qog’ozda belgi yoki tasvir paydo bo’ladi. Ignalar soniga qarab bu printerlar bir necha turlarga bo’linadi: 9 ignali, 24 ignali, 48 ignali. · – 9 ignali printerda yozuv sifati pastroq. Sifatni oshirish uchun yozishni 2 yoki 4 yurishda bajarish kerak. · – 24 ignali printer sifatli va tezroq ishlaydi. · – 48 ignalisi yozuvni juda sifatli chiqaradi. Matritsali printerlar tezligi bir bet uchun 10 sekunddan 60 sekundgacha.

33 Purkovchi printerda tasvir qog’ozga maxsus qurilma orqali purkaladigan siyoh tomchilaridan yuzaga keladi. Purkovchi rangli printer sifati lazerli printerga yaqin, narxi arzon va shovqinsiz ishlaydi. Shuning uchun xozirgi kunda ko‘pchilik undan foydalanyapti. Тezligi bir bet uchun 15 dan 100 sekundgacha.

34 Lazerli printerlar matnlarni bosmaxona sifati darajasiga yaqin darajada chop etishni ta’minlaydi. U ishlash nuqtai nazaridan nusxa ko‘chiruvchi kseroksga yaqin. Bunda faqat bosuvchi baraban kompyuter buyrug‘i yordamida elektrlanadi. Bo‘yoq donachalari zarblanib barabanga yopishadi va tasvir hosil bo‘ladi. Тezligi bir bet matn uchun 3 dan 15 sekundgacha. Rasm uchun ko‘proq, katta rasmlar uchun 3 minutgacha vaqt talab qiladi. Hozirgi kunda minutiga 15—40 betgacha chop etadigan lazerli printerlar bor.

35 Lazerli kompakt disklar
Lazerli kompakt disklar. Lazerli kompakt disklar uchun disk yurituvchi (CD-ROM)ning ish prinsipi egiluvchan disklar uchun disk yurituvchilarning ish prinsipiga o‘xshashdir. CD-ROMning yuzasi lazer kallakka nisbatan o‘zgarmas chiziqli tezlik bilan xarakatlanadi, burchak tezligi esa kallakning radial joylashishiga qarab o‘zgaradi. Lazer nuri disk yo’lakchasi tomon yo‘naladi va kaltak yordamida fokuslanadi. Himoya qatlamidan o‘tgan nur disk yuzasining nurini qaytaruvchi alumin qatlamiga tushadi. Yo‘lakchaning baland qismiga tushgan nur detektorga qaytadi va nurni sezuvchi diod tomon yo’naltiruvchi prizma orqali o‘tadi. Agar nur yo‘lakcha chuqurchasiga tushsa, u tarqaladi va tarqalgan nurning juda kam qismi orqaga qaytib, nurni sezuvchi diodgacha yetib keladi.

36 Diodda nurli impulslar elektr impulslariga aylanadi: yorug‘ nurlanishlar nollarga aylanadi, xira nurlanishlar esa — birga. Shunday qilib, chuqurliklar mantiqiy nol sifatida, tekis yuza esa mantiqiy bir sifatida qabul qilinadi. SD-ROMning unumdorligi odatda uning biror vaqt davomida ma’lumotlarni uzluksiz o‘zlashtirishidagi tezlik xarakteristikalari va ma’lumotlarga yetishning o‘rtacha tezligi bilan aniqlanadi. Ular mos ravishda Kbayt/s va ms birliklarda o‘lchanadi.

37 Disk yurituvchilarning unumdorligini oshirish uchun ularni bufer xotira (KESh xotira) bilan jixozlaydilar. KESh xotiralarning standart xajmlari 64, 128, 256, 512 va 1024 Kbayt. Disk yurituvchining buferi ma’lumotlarni CD-ROM dan o‘qigandan so‘ng, kontroller platasi, so‘ngra markaziy protsessorga jo‘natishgacha bo‘lgan vaqt davomida, qisqa muddatga saqlash uchun maxsus xotira hisoblanadi. Bunday buferlashtirish disk qurilmasiga ma’lumotlarni protsessorga kichik miqdorlarda uzatish imkonini beradi.

38 Audioadapter. Har qanday multimediaviy shaxsiy kompyuter tarkibida audioadapter platasi mavjud. Creative Labs firmasi o‘zining birinchi audioadapterini Sound Blaster deb atalgani uchun ularni ko’pincha «saundblasterlar» deyishadi. Audioadapter kompyuterga faqat sterefonik ovoznigina emas, balki tashqi qurilmalarga tovush signallarni yozish imkonini ham beradi. Shaxsiy kompyuterlarning diskli jamlagichlariga oddiy (analogli) tovush signallarini yozish mumkin emas. Ular faqat raqamli signallarnigina yozishga mo‘ljallangandir. Audioadapter tovush signali darajasini davriy ravishda aniqlab, uni raqamli kodga aylantirib beruvchi analog-raqamli o‘zgartirgichga ega. Mana shu ma’lumot tash­qi qurilmaga raqamli signal ko‘rinishida yozib quyiladi.

39 Ushbu jarayonga teskari jarayonni amalga oshirish uchun raqam-analogli o‘zgartirgich qo‘llaniladi. U raqamli signallarni analogli signallarga aylantirib beradi. Filtratsiya qilingandan so‘ng ularni kuchaytirish va akustik kolonkalarga uzatish mumkin. Modem va faks-modemlar. Modem-telefon tarmog‘i orqali kompyuter bilan aloqa qilish imkonini beruvchi qurilmadir. Faks-modem — bu, faksimil xabarlarni qabul qilish va jo‘natish imkonini beruvchi modemdir.

40 O‘zining tashqi ko’rinishi va o‘rnatilish joyiga qarab modemlar ichki va tashqi modemlarga bo’linadi. Ichki modemlar bevosita sistemali blok ichiga o‘’rnatiladigan elektron platadan iborat. Тashqi modemlar — bu kompyuter tasharisida bo‘lgan va portlardan biriga ulanadigan avtonom elektron qurilmadir. So‘nggi yillarda modemlar va faks-modemlarga bo‘lgan talab oshib ketdi. Modemlar bir kompyuterdan ikkinchisiga xujjatlar paketini yetarlicha tez o‘tkazish, elektron pochta orqali bog‘lanishga imkon beradi. Shuningdek, xorijiy hamkorlar bilan aloqa qilish uchun global kompyu­ter tarmog’i (Internet va boshqalar) ga kirishni ta’minlaydi.

41 Skanerlar. Skaner — kompyuterga matn, rasm, slayd, fotosurat ko‘rinishida ifodalangan tasvirlar va boshqa grafik axborotlarni avtomatik ravishda kiritishga mo‘ljallangan qurilmadir. Skanerlarning turli modellari mavjud. Eng ko‘p tarqalgani — stol usti, planshetli va rangli skanerlardir. Plotterlar — bu, kompyuterdan chiqarilayotgan ma’lumotlarni qog‘ozda rasm yoki grafik ko’rinishda tasvirlash imkonini beruvchi qurilmadir. Odatda uni grafik yasovchi (grafopostroitel) deb ham atashadi. Yuqoridagi qurilmalardan tashqari kompyuterga mahalliy tarmoqqa ulanish imkonini beruvchi tarmoq adapteri, didjitayzer, ya’ni elektron planshet, djoystik, vidioglaz, raqamli fotoapparat va vidiokamera kabi qurilmalar ulanishi mumkin.

42 Savol va topshiriqlar 1. Chop etish qurilmasi (printer) ning qanday turlari bor? 2. Kompakt disklarga axborot qanday yoziladi? 3. KESH xotira nima va qanday vazifalarni bajaradi? 4. Modem va faks-modemlar haqida nimalarni bilasiz? 5. Skaner qurilmasi yordamida qanday axborotlarni kiritish mumkin? 6. Skanerning qanday turlarini bilasiz?

43 3.4. KOMPYUТERDA MA’LUMOТLARNI ТASHKIL EТISH VA SAQLASH
Kompyuter ishlov beradigan barcha ma’lumotlar elementlari «Kishtchalar», ya’ni 0 va 1 raqamlardan (bitlar) dan tuziladi. Shundan so‘ng quyidagi zanjir hosil bo‘ladi: bit-bayt-fayl-katalog- mantiqiy disk. Bit — axborotning eng kichik birligi bo‘lib, 0 yoki 1 raqami beradigan axborotni bildiradi. Bitning qiymatini o‘chirilgan-yoqilgan, yo‘q-ha, yolg‘on-rost alternativalari kabi talqin etish mumkin. Kompyuter konkret bitlar bilan alohida juda kam hollarda ish ko‘radi. Odatda kompyuter sakkiz bitdan iborat 0 va 1 raqamlari kombinatsiyasi bilan ishlaydi. Bu kombinatsiyalar bayt deb ataladi.

44 Kompyuterning barcha ishlari — bu, baytlar to‘plamini boshqarishdir
Kompyuterning barcha ishlari — bu, baytlar to‘plamini boshqarishdir. Baytlar kompyuterga klaviatura yoki disklardan (yoki alohida liniyalar orqali) kelib tushadi. Shundan so‘ng dasturning buyrug‘i (operatorlari) bo‘yicha baytlarga ishlov beriladi. Ular vaqtincha saqlab turiladi yoki doimiy saqlash uchun yozib qo‘yiladi. Zarur bo‘lsa displey ekraniga yoki chop etish qurilmasidagi qog‘ozga chiqariladi. Baytlarning katta to‘plamlari uchun kattaroq o‘lchov birliklari ishlatiladi. 1 Kbayt (kilobayt) = 1024 bayt 1 Mbayt (megabayt) = 1024 Kbayt = bayt 1 Gbayt (gigabayt) = 1024 Mbayt

45 Sakkiz razryadli baytdagi maksimal ikkilik son 1111• 1111ga teng
Sakkiz razryadli baytdagi maksimal ikkilik son 1111• 1111ga teng. Agar uni unli sanoq sistemasiga o‘tkazsak 255 hosil bo‘ladi. Demak, nol bilan birgalikda bir baytda 256 ta turli unli sonlarni yozish mumkin ekan. Kompyuter xotirasi — bu, maxsus elektron yacheykalar to‘plami bo‘lib, ularning har biri nol va birlar kombinatsiyasidan iborat bir bit axborotni saqlay oladi. Yachey­ka­lar 0,1,2. 3200,32001 va h.k. tartib raqamlari bilan nomerlanadi. Yacheykaning nomeri shu yacheykaga yozib quyiladi va baytning adresi deyiladi. Shunga e’tibor beringki, yacheyka (bayt) adresi va yacheykaga joylashgan axborot (bayt qiymati) bir xil narsa emas. Yacheyka adresi (nomeri) o‘zgarmaydi, undagi axborot esa 0 dan 255 gacha o‘zgarishi mumkin.

46 Operativ xotirada axborot kompyuter ishlab turgandagina saqlanadi
Operativ xotirada axborot kompyuter ishlab turgandagina saqlanadi. Kompyuter yoqilganda operativ xotiraga operatsion tizimda saqlanadigan baytlar yoziladi (yuklanadi). Shundan so‘ng foydalanuvchining buyrug‘i asosida operativ xotiraga magnitli diskdan amaliy dasturlar va ular ishlov beradigan ma’lumotlar yuklanadi. Хotira yacheykalaridagi baytlar doimo o‘zgarib turadi. Chunki baytlar boshqa yacheykalarga o‘tkaziladi, ular ustida arifmetik amallar va boshqa ishlar bajariladi. Yangi dastur yuklanganda operativ xotiradagi ma’lumotlar yangisi bilan almashadi. Magnitli diskka yozilgan barcha axborot bloklarga bo‘lingan holda bo‘ladi. Bu bloklar baytlar to‘plamidan iborat bo‘lib, fayllar deb ataladi. Har bir fayl o‘zining belgisi (nomi)ga ega bo‘lishi kerak.

47 Shu nom bo‘yicha inson va operatsion tizim fayllarni farqlaydi, tanib oladi va foydalanadi. Demak, fayl — qattiq yoki egiluvchan disk­ka yozilgan va nomlangan baytlar majmuasidir. Fayl uzunligi bir baytdan o‘nlab Mbaytgacha o‘zgarishi mumkin. Fayllarda kompyuter ishlov berishi mumkin bo‘lgan ixtiyoriy axborot saqlanishi mumkin. Masalan, matnli hujjatlar, dasturning matni, shartli kodlar, mashina tilidagi dasturlar va boshqalar. Тurli dasturlarning ishlashi natijasida ham diskda fayllar hosil bo‘lishi mumkin. Fayllar turlari bo‘yicha matnli va matnli bo’lmagan fayllarga bo‘linadi. Matnli fayllarda ekranda bevosita o‘qishga yoki chop etish qurilmasiga uzatishga mo‘ljallangan alfavit raqamli axborot saqlanadi. Matnli fayllar kompyuter texnologiyalarida alohida rol o‘ynaydi.

48 Fayl nomi ikki qismdan iborat bo’ladi: bevosita ism­ning o‘zi va uning kengaytmasi.
Kengaytma ishtirok etmasligi mumkin. Bevosita nomning uzi 4 dan 8 tagacha belgi, kengaytma esa 1 dan 3 tagacha belgidan iborat bo‘lishi mumkin. Kengaytma bevosita nomdan «.» bilan ajratiladi. Misol.: RA Test. txt Command. Com Kengaytma odatda faylning kelib chiqishi, nimaga mo‘ljallanganligi, biror guruhga tegishli ekanliligini bildiradi. Ko‘pchilik dasturiy tizimlar konkret tipdagi fayllar konkret kengaytmaga ega bo‘lishi kerakliligini talab etadi.

49 Masalan, DOS operatsion tizimi EXE va SOM kengaytmali fayllarni dastur deb hisoblaydi. Matnli fayllar uchun ТХТ, doc kengaytmalarini ishlatish qulay. Shuni ta’kidlash lozimki, faqat kengaytmalari bilan farq qiluvchi nomlar, turli fayllarni bildiradi. Masalan, COWF.C, COWF.PRT, COWF.OBT, COWF.EXE. Ko‘p tarqalgan kengaytmalar quyidagilardir: · bat — buyruqli fayl. · bak — faylning sug‘urta nusxasi. · bas — beysik tilidagi dastur matni. · pas — paskal tilidagi dastur matni. · dbf — ma’lumotlar bazasining operativ fayli.

50 Kompyuter egiluvchan va qattiq magnitli disklar (vinchesterlar)dagi jamlagichlar bilan jixozlangan bo‘ladi. Biror diskka murojaat etish uchun disk yurituvchilar lotin alifbosining birinchi harflari bilan belgilangan. Masa­lan, A, V, S, harflarni disk yurituvchilarning nomi deb ataymiz. Disk nomi biror operatsion tizim buyrug‘ida yozilganda ikki nuqta bilan birgalikda yoziladi: S:, A:, va hokazo. Egiluvchan disketalar disk yurituvchisining birinchisi A nomga, ikkinchisi V nomga (agar mavjud bo‘lsa) ega. Birinchi qattiq disk S nomga ega. Ayrim operatsion tizimlar ma’lum Mbayt sig‘imidan oshiq bo‘lgan vinchesterlar bilan ishlay olmaganligi sababli fizik vinchester bir necha, sig‘imi 28—32 Mbaytdan oshmaydigan mantiqiy disklarga bo‘linadi. Ushbu mantiqiy disklar D, Ye, F va hokazo nomlarni olishgan. Shuning uchun, garchi kompyuterda bitta vinchester bo‘lsa-da, mantiqiy disklar soni 5—6 taga yetishi mumkin.

51 Hozirgi paytda mantiqiy disklarning xotirasiga quyilgan chegara olib tashlangan va yangi kompyuterlar faqat bitta mantiqiy diskka ega. Uning sig‘imi fizik vinchesterning sig‘imi bilan ustma-ust tushadi. Fayl to‘g‘risida gapirganda uni biror diskda (disketada yoki vinchesterda) joylashgan deb tushunamiz. Vinchesterga yozilgan xar bir faylning albatta u joylashgan mantiqiy diskining nomi bo‘ladi. Egiluvchan disklarda esa unday emas. Biror fayl yozilgan disketa disk yurituvchiga quyilmaguncha u uchun disk nomi mavjud bo’lmaydi. Agar disketa A disk yurituvchiga qo‘yilsa, fayl ham A diskda joylashgan degan gapni aytishimiz mumkin. Lokal kompyuter tarmoqlarida va SD-ROM ulanganda ham mantiqiy disklar bilan ish ko‘rish mumkin. Vinches­terda minglab, xatto o‘n minglab fayllarni joylashtirish mumkin. Agar ular biror usul bilan tematik guruhlarga bo‘linmasa, shuncha fayllar bilan ishlash ancha mushkul bo‘ladi.

52 Bir nom bilan ataluvchi fayllar guruhi kataloglar deyi­ladi
Bir nom bilan ataluvchi fayllar guruhi kataloglar deyi­ladi. Ularni ayrim hollarda direktoriyalar (ingliz tilida «directory» — adres kitobi, ma’lumotnoma so‘zidan olingan) deb ham atashadi. Misol uchun, mantiqiy diskni — javon desak, unda papkalardan iborat qutilar va alohida (qutidan tashqarida) papkalar saqlanishi mumkin. Har bir qutida o‘z navbatida aloxida qutichalar va alohida papkalar joylashgan bo‘lishi mumkin. Qutilar, qutichalar va papkalarga nomlari yozilgan etiketkalar yelimlangan bo‘ladi. Endi tasavvur qiling, papka — bu, etiketkada yozilgan nomga ega bo‘lgan fayl bo‘lsa, alohida quti — bu, mantiqiy diskning katalogi, quticha esa ushbu katalogning katalog ostidir. Kataloglar, fayllarning to‘la ro‘yxati o‘zak katalogning mundarijasi deyiladi va shu katalogda birinchi darajali kataloglar va alohida fayllar qayd etiladi.

53 Savol va topshiriqlar 1. Axborotning qanday o‘lchov birliklari mavjud? 2. Kompyuter xotirasida axborot qanday ko‘rinishda saqlanadi? 3. Fayl nima? Unda nima saqlanadi? 4. Faylning nomidagi kengaytma nima uchun kerak? 5. Mantiqiy disk nima? 6. Katalog nima? U qanday tashkil etiladi?

-sinf Informatika. III chorak II-variant

2. Ko`rsatmalari inson tiliga yaqin bo`lgan so`zlar majmui qaysi dasturlash tiliga misol bo`ladi?

A) quyi darajagi B) yuqori darajagi C) o`rta darajadagi D) 5-bosqich

3. Paskal dasturlash tili qachon yaratilgan?

A) 1968 yil B) 1969 yil C) 1980 yil D) 1981 yil

4. Paskal dasturlash tilining xalqaro standarti qachon yaratilgan?

A) 1968 yil B) 1969 yil C) 1980 yil D) 1981 yil

5. Paskal dasturlash tilida bir oynadan ikkinchi oynaga o’tish uchun qaysi tugmadan foydalaniladi.

A)F2 B)F3 C)F4 D)F6

6. Paskal dasturlash tilida dasturni ishga tushirish uchun qaysi tugmadan foydalaniladi.

A)Alt+F3 B)Ctrl+F9 C)Alt+F9 D)Alt+F5

7. Paskal dasturlash tilida dastur natijasini ekranda ko’rish uchun qaysi tugmadan foydalaniladi.

A)Alt+F3 B)Ctrl+F9 C)Alt+F9 D)Alt+F5

8. Paskal dasturlash tilida aktiv oynani yopish uchun qaysi tugmadan foydalaniladi.

A)Alt+F3 B)Ctrl+F9 C)Alt+F9 D)Alt+F5

9. Dastur matning belgilangan qismi nusxasini xotiraga olish uchun qaysi tugmadan foydalaniladi.

A)Alt+x B)Ctrl+F9 C) Ctrl+Insert D) Shift+Insert

10. Paskal dasturidan chiqish uchun qaysi tugmadan foydalaniladi.

A)Alt+x B)Ctrl+F9 C) Ctrl+Insert D) Shift+Insert

11.Paskal dasturttlash tilida menyular dasturiga o’tish uchun dan foydalaniladi.

A)F8 B)F9 C)F10 D)F11

A) algoritmning boshlanishi va tugallanishini bildiradi

B) malumotlarni kiritish yoki chiqarushni bildiradi

C) qiymat berish yoki tegishli korsatmalar berish

D) shart tekshirilishini bildiradi .

13. -bu…..
A) algoritmning boshlanishi va tugallanishini bildiradi

B) malumotlarni kiritish yoki chiqarushni bildiradi

C) qiymat berish yoki tegishli korsatmalar berish

D) shart tekshirilishini bildiradi .

14.Funksiya va protseduralar-

A) dastur ishlashi davomida qiyymati o’zgarmaydigan miqdorlar

B) dastur ishlashi davomida qiymati o’zgaradigan miqdorlar

C) arifmetik amallar bilan bog’langan o’zgarmaslar, o’zgaruvchilar ,funksiyalar.

D) o’z nomiga ega bo’lgan alohida dastur qismlari

A) dastur ishlashi davomida qiyymati o’zgarmaydigan miqdorlar

B) dastur ishlashi davomida qiymati o’zgaradigan miqdorlar

C) arifmetik amallar bilan bog’langan o’zgarmaslar, o’zgaruvchilar ,funksiyalar.
D) Dasturlash tilining biror tugallangan amalini berish uchun mo’ljjallangan buyrug’i.

A) Dastur ishlashi davomida qiymati o’zgarmaydigan miqdorlar.

B) Dastur ishlashi davomida qiymati o’zgaradigan miqdorlar.

C) arifmetik amallar bilan bog’langan o’zgarmaslar, o’zgaruvchilar, funksiyalar.

D) Dasturlash tilining biror tugallangan amalini berish uchun mo’ljjallangan buyruq

17.Satrli o`zgaruvchilar qaysi so`z yordamida tavsiflanadi?

A) string B) boolean C) char B) real.

18. Belgili o`zgaruvchilar qaysi so`z yordamida tavsiflanadi?

A) string B) boolean C) char B) real.

19.Paskal tilida dasturlar qaysi so`z bilan boshlanadi?.

20. Abstrakt model nechaga bo`linadi?

21. Paskalda miqdorlar necha xil bo`ladi?

22. Barcha ko`rsatmalari ketma-ket joylashish tartibida bajarib boriladigan algoritmlar…… deyiladi.

23. Kompyuter tushunadigan til ……….. deyiladi.

24. Algoritmning kompyuter tushunadigan tilda yozilishi ……. deyiladi.

25. …………-apostrof ichiga olingan bitta belgi-harf, raqam yoki maxsus belgidan iborat.

S	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18
J	B	B	B	D	D	B	D	A	C	C	C	B	A	D	D	A	B	C

22. Chiziqli algoritmlar.

23. Dasturlash tili.

25. Belgili o`zgarmaslar.

9-sinf Informatika. IV chorak I-variant

1. Elektron jadvalda sonning absolyut qiymatini hisoblash uchun qaysi funksiyadan foydalaniladi?

A. SIN B. ABS D. SUM

2. Wordda qatorlar qanday nomlanadi?

A. 1,2,3,4,……………..59… B. A,B,C,D,Z,AA,AB…. D. 1B, 2C, 3D, 4F….

3. Kompyuter tushunadigan til nima deyiladi?

A. Blok-sxemalar B. dasturlash tili D. Beysik tili.

4. O’zaro bog’langan kompyuterlar tarmog’i yordamida matbuot xabarlari va xatto tovushli axborotni foydalanuvchiga yetkazish uchun xizmat qiladigan vosita nima?

A. Elektron hujjat. B. Elektron raqamli imzo D. Elektron pochta

5. Modellar necha turga bo’linadi va ular qaysilar? A. 2 ta: biologik, fizik. B. 5 ta: iqtisodiy, matematik, fizik, biologic, geografik. D. 3 ta : Abstrakt, Fizik, Biologik

6. “Viloyat olimpiadasi” jumlasida nechta bayt axborot borligini hisoblang.

A. 21 bayt B. 28 bayt D. 19 bayt

7. Chiziqli algoritmlarning dastur shaklida yozilishiga nima deyiladi?

A. Takrorlanuvchi dastur B. Chiziqli dastur D. Tarmoqlanuvchi dastur

8. Web sahifalar majmui nima deyiladi?

A. Web –sayt B. Web –server D. Web –brauzer

9. Grafik holatda ishlash uchun zarur fayllar qaysi katalogda joylashgan?

A. “BGI” katalogida B. “BIN” katalogida D. “TP7” katalogida

10. Excel ni yuklash yo’llari:

A. Pusk—-Programma—-Microsoft Office—-Microsoft Excel

B. Programma—-Microsoft Excel—-Pusk D. Pusk—-Standartniy—-Paynt

11. Sanoq sistemosi qanday turlarga bo’linadi?

A. Analog va Raqamli. B. Pozitsiyali va pozitsiyali bo’lmagan. D. Tekis va notekis.

12. Model so’zining ma’nosi nima?

A. Tushuntirish, tavsiflash B. Algoritm D. O’lchov,me’yor

13. FOR X: = 15 TO 35 DO operatori necha marta takrorlanishni amalga oshiradi?

14. Excelda ustunlar qanday belgilanadi?

A. Sonlar orqali B. Kiril bosh harflari orqali D. Lotin bosh harflari orqali

15. Algoritmning asosiy xossalari nechta?

A. 7 ta B. 5 ta D. 8 ta

16. Registr so’zining ma’nosi nima?

A. Mantiqiy amallar bajarish B. Ma’lumotlarni vaqtinchalik xotirada saqlash D. Grafik hollarda ishlash

17. Biror maqsadga erishishga qaratilgan ijrochi bajarishi mo’ljallangan ko’rsatma yoki buyruqlarning aniq tushunchasi …d-di.

A. Informatsion sistema B. Algoritm D. Koordinata chizig’i

18. WWW qanday ma’no anglatadi

19. Fleshka formatlanganda undagi axborot yo’qoladimi?

20. Algoritm so’zining kelib chiqishiga sababchi bo’lgan olimni ayting

22. Masalani kompyuterda yechish nechta bosqichdan iborat?

23 Algoritmdagi ko`rsatmalar ketma-ketligini kompyuter bajara oladigan tilda yozilishi bu.

24 Windows so’zi qanday ma’noni bildiradi?

25. Tarmoqlar necha xil bo’ ladi?

Savol	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17
Javob	B	A	B	D	D	A	B	A	A	A	B	D	A	D	B	B	B

19 . Ha yo’qoladi

20 . Al Xorazmiy

21 haqiqiy obyektning izlanish olib borayotgan sohaning ma’lum talablariga javob beradigan nushasi;

1. Algoritmning nechta turi bor?

a) 1 b) 2 c) 3 d) 4 е) 5

a) algoritmning boshlanishi va tugallanishini bildiradi

b) ma`lumotlarni kiritish yoki chiqarushni bildiradi

c) qiymat berish yoki tegishli ko`rsatmalar berish

d) shart tekshirilishini bildiradi е) yordamchi algoritmga murojaatni bildiradi

3. Quyidagilardan qaysi biri dasturlash tiliga misol bo`ladi?

1. Paskal 2. Basik 3. Delphi 4. Foton 5. Word

a) 1,2,3 b) 1,3,5 c) 3,4,5 d) 2,3,4 е) 4,5

a) algoritmning boshlanishi va tugallanishini bildiradi

b) ma`lumotlarni kiritish yoki chiqarushni bildiradi

c) qiymat berish yoki tegishli ko`rsatmalar berish

d) shart tekshirilishini bildiradi е) yordamchi algoritmga murojaatni bildiradi

5. Paskal dasturlash tilida tashqi xotiradagi faylni tezkor xotiraga yuklash uchun … dan foydalaniladi. a) F2 b) F3 c) F4 d) F5 е) F6

6. Paskal dasturlash tilida bir oynadan ikkinchi oynaga o`tish uchun … dan foydalaniladi.

a) F2 b) F3 c) F4 d) F5 е) F6

7. Dasturni mashina tiliga o`girish … deyiladi.

a) kompilyatsiya b) integratsiya c) EDIT d) RUN е) a,b

8. Paskal dasturlash tilida dasturni ishga tushirish uchun … dan foydalaniladi.

a) Alt+F3 b) Ctrl+F9 c) Alt+F9 d) Alt+F5 е) Alt+x

9. Paskal dasturlash tilida dastur natijasini ekranda ko`rish uchun … dan foydalaniladi.

a) Alt+F3 b) Ctrl+F9 c) Alt+F9 d) Alt+F5 е) Alt+x

10. Paskal dasturlash tilida aktiv oynani yopish uchun … dan foydalaniladi.

a) Alt+F3 b) Ctrl+F9 c) Alt+F9 d) Alt+F5 е) Alt+x

11. Paskal dasturlash tilida dasturni kompilyatsiya qilish uchun … dan foydalaniladi.

a) Alt+F3 b) Ctrl+F9 c) Alt+F9 d) Alt+F5 е) Alt+x

12. Paskal dasturidan chiqish uchun … dan foydalaniladi.

a) Alt+F3 b) Ctrl+F9 c) Alt+F9 d) Alt+F5 е) Alt+x

13. Paskal dasturlash tilida menyular datriga o`tish uchun … dan foydalaniladi.

a) F8 b) F9 c) F10 d) F11 е) F12

14. Modellar necha turga bo`linadi? a) 1 b) 2 c) 3 d) 4 е) 5

a) algoritmning boshlanishi va tugallanishini bildiradi

b) ma`lumotlarni kiritish yoki chiqarushni bildiradi

c) qiymat berish yoki tegishli ko`rsatmalar berish

d) shart tekshirilishini bildiradi е) yordamchi algoritmga murojaatni bildiradi

a) algoritmning boshlanishi va tugallanishini bildiradi

b) ma`lumotlarni kiritish yoki chiqarushni bildiradi

c) qiymat berish yoki tegishli ko`rsatmalar berish

d) shart tekshirilishini bildiradi е) yordamchi algoritmga murojaatni bildiradi

a) algoritmning boshlanishi va tugallanishini bildiradi

b) ma`lumotlarni kiritish yoki chiqarushni bildiradi

c) qiymat berish yoki tegishli ko`rsatmalar berish

d) shart tekshirilishini bildiradi е) yordamchi algoritmga murojaatni bildiradi

18. Model turlarini nomini keltiring?

19. Qanday abstrakt modellar bor?

20. Algoritmning nechta asosiy xossasi bor?

21. Paskal dasturlash tilida ma`lumotlarni xotirada saqlash uchun … dan foydalaniladi.

22. Dasturlash tillari necha guruhga bo`linadi?

23. Modellar necha turga bo`linadi?

24. Algoritmning kompyuter tushunadigan tilda yozilishi …. deyiladi.

25. Kompyuter tushunadigan til …. deyiladi.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17
c	e	a	d	b	e	a	b	d	a	c	e	c	c	a	b	c

18. abstract, fizik, biologik

19. matematik, iqtisodiy matematik

8 – sinf INFORMATIKADAN test savollari I – chorak I – variant

1. Informatika faniga qachon asos solingan?

A) XVIII asr boshlarida; B) XIX asr o‘rtalarida; C) XVI asr ikkinchi yarmida;

D) XX asr o‘rtalarida. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

2.”Informatika” fanining o‘tmishdoshi (avvalgi nomi )

A) Informatsiyani avtomatlashtirish B) Dokumentalistika

C) Avtomatika D) Kibernetika E)Bunday fan bo‘lmagan

3. Qaysi qatorda uzluksiz axborot ifodalangan?

A) O‘quvchining informatikadan kundalik baholari haqida axborot;

B) Kun yoki tun haqida ahborot;

C) 1/X funksiya grafigi;

D) Dars jadvalidagi ximiya fanidan mashg‘ulotlar xaqidagi axborot.

E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

4. Diskret axborotga qaysilar misol bo‘ladi

A) Xafta,raqam,tovush B) belgilar, xarflar, vaqt

C) raqam, xarflar, fazo D) vaqt, fazo, belgi

5. “O‘zbekiston xaritasi” iborasida necha bayt axborot bor?

A) 18 bayt; B) 20 bayt; C) 21 bayt;

D) 19 bayt. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

6. Nopozitsion sanoq sistemasi:

A) Sondagi raqamlar qiymati turgan o‘rniga bog‘liq bo‘lmagan sanoq sistemasi.

B) Sondagi raqamlar qiymati turgan o‘rniga bog‘liq bo‘lgan sanoq sistemasi.

C) Ikkilik sanoq sistemasi

D) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

7. Har qanday asosli sanoq sistemasidagi sonlarni asos darajalari bo‘yicha “yoyish” natijasida qaysi asosli sanoq sistemasidagi son xosil bo‘ladi?

A) Qaysi asosli sanoq sistemasidagi son berilgan bo‘lsa shu asosli sanoq sistemasidagi son xosil bo‘ladi

B) O‘n asosli sanoq sistemasidagi son xosil bo‘ladi

C) Ikki asosli sanoq sistemasida son xosil bo‘ladi.

D) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

8. O‘n raqamli sanoq sistemasida berilgan 137 sonning ikki raqamli sanoq sistemasidagi ifodasini toping

A) 10101001 B) 10011001 C) 10001001 D) 10001101E) 10000101

9. Ikki raqamli sanoq sistemasida 1110101 va 1110111 sonlarining yig‘indisini toping

A) 11001100 B) 11101000 C) 11101100 D) 11010100E) 11001010

10. Ikkilik sistemada 10111 sonini 101 soniga ko‘paytiping

A) 1100011 B) 1110011 C) 1010111 D) 1100111E) 1110000

11.Ikkilik sistemada 101,01 sonidan 10,10 sonini ayiping

A) 11,10 B) 10,11 C) 11,11 D) 110,11E) 111,01

12. Sakkizlik sistemadagi 23,4 sonini 12,2 soniga ko‘paytmasini toping

A) 307,20 B) 314,70 C) 307,70 D) 317,70E) 316,70

13. Informatika fani nimani o‘rganadi?

A) Mantiq qonunlari va masalalarni yechish usullarini.

B) Informatsion jarayonlarini qayta ishlash qonunlari va usullarini.

C) Algoritmlarni tuzish , postlash konun va usullapini.

D) Algoritmlarni EHMda bajapish usullapini.

E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

14. Informatika fani o‘rganadigan asosiy tushunchalar qaysilar?

A) Axborot, algoritm, EHM;

B) Dastur, EHM, dasturlash tillari;

C) Bit, bayt, axborot;

D) Kompyuter, EHM qurilmalari, dastur.

E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

15. Axborot deb nimaga aytiladi?

A) Tushuntirish,tavsiflash. B) Belgilar tuplami.

C) Atrof muxitdagi obektlar,xodisa va jaraenlar, ularning parametrlari,xususiyatlari va xolati tugrisidagi ma’lumotlar.

D) Moddiy dunyoning belgilar va signallap shaklida akslanishi.

E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

16. Axborot qanday sifatlarga ega bo‘lishi lozim?

A) Uzluksiz, cheksiz, ma’lum ma’noda qimmatli;

B) To‘liq, ma’lum ma’noda qimmatli, ishonchli;

C) Uzlukli, chekli, tushunarli;

D) Aniq, tushunarli, ishonchli.

E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

17. “Respublika olimpiadasi” jumlasida necha bayt axborot borligini xisoblang

A) 21 bayt B) 22 bayt C) 14 bayt D) 11 bayt E) 88 bit

18. Pozitsion sanoq sistemasi:

A) Sondagi raqamlar qiymati turgan o‘rniga bog‘liq bo‘lmagan sanoq sistemasi.

B) Sondagi raqamlar qiymati turgan o‘rniga bog‘liq bo‘lgan sanoq sistemasi.

C) Rim raqamlariga asoslangan sanoq sistemasi

D) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

19. Har qanday asosli sanoq sistemasidagi sonlarni asos darajalari bo‘yicha “yoyish” natijasida qaysi asosli sanoq sistemasidagi son xosil bo‘ladi?

A) Qaysi asosli sanoq sistemasidagi son berilgan bo‘lsa shu asosli sanoq sistemasidagi son xosil bo‘ladi

B) O‘n asosli sanoq sistemasidagi son xosil bo‘ladi

C) Ikki asosli sanoq sistemasida son xosil bo‘ladi.

D) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

20. Ikki raqamli sanoq sistemasida berilgan 0,01101 sonning o‘n raqamli sanoq sistemasidagi ifodasini toping

A) 0,40125 B) 0,40250 C) 0,40525 D) 0,40625 E) 0,40433

21. O‘nlik sistemadagi 75 sonini ikkilik sistemadagi ko‘pinishini toping

A) 1001011 B) 1001110 C) 1010011 D) 1110010 E) 1000001
22. Ikki raqamli sanoq sistemasida 111010 va 110111 sonlarning yig‘indisini toping.

A) 1110001 B) 1110100 C) 1111100 D) 1110100 E) 1100010

23. Ikkilik sistemada 10111 sonini 101 soniga ko‘paytiping

A) 1100011 B) 1110011 C) 1010111 D) 1100111 E) 1110000

24. Sakkizlik sistemadagi 732 va 324 sonlapning yig‘indisini toping

A) 1256 B) 1056 C) 1156 D) 1356 E) 1056

25. Informatika uchun asosiy xom ashyo nima?

A) Axborot B) Magnit disk C) Vinchestr D) Kompyuter qurilmalari

E) To`gri javob ko`rsatilmagan

8 – sinf I – chorak I- variant

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25
D	E	B	A	D	A	B	C	C	B	B	C	B	A	C	B	B	B	B	D	A	A	B	A	A

8 – sinf INFORMATIKADAN test savollari I – chorak II – variant

1. Informatika fani nimani o‘rganadi?

A) Mantiq qonunlari va masalalarni yechish usullarini.

B) Informatsion jarayonlarini qayta ishlash qonunlari va usullarini.

C) Algoritmlarni tuzish , postlash konun va usullapini.

D) Algoritmlarni EHMda bajapish usullapini.

E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

2. Informatika fani o‘rganadigan asosiy tushunchalar qaysilar?

A) Axborot, algoritm, EHM;

B) Dastur, EHM, dasturlash tillari;

C) Bit, bayt, axborot;

D) Kompyuter, EHM qurilmalari, dastur.

E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

3. Axborot deb nimaga aytiladi?

A) Tushuntirish,tavsiflash. B) Belgilar tuplami.

C) Atrof muxitdagi obektlar,xodisa va jaraenlar, ularning parametrlari,xususiyatlari va xolati tugrisidagi ma’lumotlar.

D) Moddiy dunyoning belgilar va signallap shaklida akslanishi.

E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

4. Axborot qanday sifatlarga ega bo‘lishi lozim?

A) Uzluksiz, cheksiz, ma’lum ma’noda qimmatli;

B) To‘liq, ma’lum ma’noda qimmatli, ishonchli;

C) Uzlukli, chekli, tushunarli;

D) Aniq, tushunarli, ishonchli.

E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

5. “Respublika olimpiadasi” jumlasida necha bayt axborot borligini xisoblang

A) 21 bayt B) 22 bayt C) 14 bayt D) 11 bayt E) 88 bit

6. Pozitsion sanoq sistemasi:

A) Sondagi raqamlar qiymati turgan o‘rniga bog‘liq bo‘lmagan sanoq sistemasi.

B) Sondagi raqamlar qiymati turgan o‘rniga bog‘liq bo‘lgan sanoq sistemasi.

C) Rim raqamlariga asoslangan sanoq sistemasi

D) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

7. Har qanday asosli sanoq sistemasidagi sonlarni asos darajalari bo‘yicha “yoyish” natijasida qaysi asosli sanoq sistemasidagi son xosil bo‘ladi?

A) Qaysi asosli sanoq sistemasidagi son berilgan bo‘lsa shu asosli sanoq sistemasidagi son xosil bo‘ladi

B) O‘n asosli sanoq sistemasidagi son xosil bo‘ladi

C) Ikki asosli sanoq sistemasida son xosil bo‘ladi.

D) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

8. Ikki raqamli sanoq sistemasida berilgan 0,01101 sonning o‘n raqamli sanoq sistemasidagi ifodasini toping

A) 0,40125 B) 0,40250 C) 0,40525 D) 0,40625 E) 0,40433

9. O‘nlik sistemadagi 75 sonini ikkilik sistemadagi ko‘pinishini toping

A) 1001011 B) 1001110 C) 1010011 D) 1110010 E) 1000001
10. Ikki raqamli sanoq sistemasida 111010 va 110111 sonlarning yig‘indisini toping.

A) 1110001 B) 1110100 C) 1111100 D) 1110100 E) 1100010

11. Ikkilik sistemada 10111 sonini 101 soniga ko‘paytiping

A) 1100011 B) 1110011 C) 1010111 D) 1100111 E) 1110000

12. Sakkizlik sistemadagi 732 va 324 sonlapning yig‘indisini toping

A) 1256 B) 1056 C) 1156 D) 1356 E) 1056

13. Informatika faniga qachon asos solingan?

A) XVIII asr boshlarida; B) XIX asr o‘rtalarida; C) XVI asr ikkinchi yarmida;

D) XX asr o‘rtalarida. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

14.”Informatika” fanining o‘tmishdoshi (avvalgi nomi )

A) Informatsiyani avtomatlashtirish B) Dokumentalistika

C) Avtomatika D) Kibernetika E)Bunday fan bo‘lmagan

15. Qaysi qatorda uzluksiz axborot ifodalangan?

A) O‘quvchining informatikadan kundalik baholari haqida axborot;

B) Kun yoki tun haqida ahborot;

C) 1/X funksiya grafigi;

D) Dars jadvalidagi ximiya fanidan mashg‘ulotlar xaqidagi axborot.

E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

16. Diskret axborotga qaysilar misol bo‘ladi

A) Xafta,raqam,tovush B) belgilar, xarflar, vaqt

C) raqam, xarflar, fazo D) vaqt, fazo, belgi

17. “O‘zbekiston xaritasi” iborasida necha bayt axborot bor?

A) 18 bayt; B) 20 bayt; C) 21 bayt;

D) 19 bayt. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

18. Nopozitsion sanoq sistemasi:

A) Sondagi raqamlar qiymati turgan o‘rniga bog‘liq bo‘lmagan sanoq sistemasi.

B) Sondagi raqamlar qiymati turgan o‘rniga bog‘liq bo‘lgan sanoq sistemasi.

C) Ikkilik sanoq sistemasi

D) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

19. Har qanday asosli sanoq sistemasidagi sonlarni asos darajalari bo‘yicha “yoyish” natijasida qaysi asosli sanoq sistemasidagi son xosil bo‘ladi?

A) Qaysi asosli sanoq sistemasidagi son berilgan bo‘lsa shu asosli sanoq sistemasidagi son xosil bo‘ladi

B) O‘n asosli sanoq sistemasidagi son xosil bo‘ladi

C) Ikki asosli sanoq sistemasida son xosil bo‘ladi.

D) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

20. O‘n raqamli sanoq sistemasida berilgan 137 sonning ikki raqamli sanoq sistemasidagi ifodasini toping

A) 10101001 B) 10011001 C) 10001001 D) 10001101E) 10000101

21. Ikki raqamli sanoq sistemasida 1110101 va 1110111 sonlarining yig‘indisini toping

A) 11001100 B) 11101000 C) 11101100 D) 11010100E) 11001010

22. Ikkilik sistemada 10111 sonini 101 soniga ko‘paytiping

A) 1100011 B) 1110011 C) 1010111 D) 1100111E) 1110000

23.Ikkilik sistemada 101,01 sonidan 10,10 sonini ayiping

A) 11,10 B) 10,11 C) 11,11 D) 110,11E) 111,01

24. Sakkizlik sistemadagi 23,4 sonini 12,2 soniga ko‘paytmasini toping

A) 307,20 B) 314,70 C) 307,70 D) 317,70E) 316,70

25. Informatika uchun asosiy xom ashyo nima?

A) Axborot B) Magnit disk C) Vinchestr D) Kompyuter qurilmalari

E) To`gri javob ko`rsatilmagan

8 – sinf I – chorak II- variant

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25
B	A	C	B	B	B	B	D	A	A	B	A	D	E	B	A	D	A	B	C	C	B	B	C	A

8 – sinf INFORMATIKADAN test savollari II – chorak I – variant

A) Aqliy xulosalar chiqarish qoidalari to‘g‘risidagi fan.

B) Fikr yuritish shakllari va qonuniyatlari to‘g‘risidagi fan.

C) Fikrlash to‘g‘risidagi fan.

D) Algoritmlarni tuzish to‘g‘risidagi fan.

E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

2. Mantiq qonunlapi nima uchun ishlatiladi:

A) Tasdiqni isbotlash uchun.

B) Rostlik jadvalini tuzish uchun.

C) Masalalap yechish uchun.

D) Muloxazani bo‘laklapga ajpatish uchun.

E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan

3. Quyidagi jadvalda qanday mantiqiy amal keltirilgan:

A B ? 1 1 1 1 0 1 0 1 1 0 0 0 A) Компьютердаги ахборотларни акс эттирувчи экран B) Bitta tarmoqqa ulangan bir nechta terminallar majmui C) Axborotni chiqarish uchun xizmat qiluvchi mikrosxemalar yig‘indisi D) Klaviatura va displey E) Axborotni akslantiruvchi qurilma va dasturlar majmuasi 5. Magnit disklariga axborot qaysi qurilma yordamida yoziladi A) Printer B) Klaviatura C) Diskyuritgich D) Nurli pero 6. Axborotni EHMga kiritish qurilmalari: A) Diskovod, printer, grafyasagich B) Diskovod, klaviatura, sichqoncha C) Sichqoncha, displey, grafyasagich D) klaviatura, displey, nurli pero 7. Axborotlarni qog‘ozga chop etish qurilmasi: A) Printer, grafyasagich B) Displey, diskyuritgich C) Skaner, printer D) Digitayzer, skaner 8. Kompyuterning asosiy qurilmalari: A) Klaviatura, protsessor, display B) Protsessor, xotira, kiritish-chiqarish qurilmasi C) Protsessor, klaviatura, diskyuritgich D) Protsessor, klaviatura, diskyuritgich, printer 9. Birinchi hisoblash vositalari. A) Toshlar B) Abak C) Barmoqlar D) Birka E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 10. Birinchi mexanik hisoblash mashinasini loyixalashtirgan olim A) V.Shikkard B) Leonardo da Vinchi C) Blez Paskal D) G.Leybnits E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 11. Elektron hisoblash mashinalarining birinchi avlodi qaysi davrda yaratilgan? A) 1946-1950 yillar B) 1942-1947 yillar C) 1950-1960 yillar D) 1936-1945 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 12. Elektron hisoblash mashinalarining uchinchi avlodi qaysi davrda ishlab chiqilgan? A) 1933-1943 yillar B) 1955-1960 yillar C) 1960-1970 yillar D) 1945-1955 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 13. Printerning vazifasi: A) Perfokartalarga axborot yozish B) Magnit disklariga axborot yozish C) Kompyuter ekranidagi tasvirni qog‘ozga ko‘chirish D. Axborotlarni qog‘ozga chop etish 14. Qanday mantiq informatikaning asosida yotadi? A) Fopmal. B) Extimollik. C) Matematik. D) Dialoktik. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 15. Quyidagi jadvalda qanday mantiqiy amal ko‘rsatilgan. A B ? 1 1 1 1 0 0 0 1 0 0 0 0 A) Компьютердаги ахборотларни акс эттирувчи экран B) Bitta tarmoqqa ulangan bir nechta terminallar majmui C) Axborotni chiqarish uchun xizmat qiluvchi mikrosxemalar yig‘indisi D) Klaviatura va displey E) Axborotni akslantiruvchi qurilma va dasturlar majmuasi 17. Printerning vazifasi: B) Magnit disklariga axborot yozish C) Kompyuter ekranidagi tasvirni qog‘ozga ko‘chirish D) Axborotlarni qog‘ozga chop etish 18. Displeyning vazifasi: A) EHM xotirasidagi axborotni qog‘ozga chop etish B) Axborotlarni ekranda tasvirlash C) Disketadagi axborotlar ro‘yxatini ko‘rsatish D) Matnlarni taxrir qilish 19. Protsessor va xotira o‘rtasida axborot almashinuvini ta’minlaydi: A) trigger B) registr C) shina D) slot 20. Tasvirni EHM xotirasiga raqamli kodlash asosida kirituvchi qurilma: A) Skaner, digitayzer B) Grafyasagich, printer C) Planshet, nurli pero D) Skaner, grafyasagich 21. Dastlabki, eng sodda suniy hisoblash asbobi. A) Birka B) Neper tayoqchalari C) Abak D) Logarifmik lineyka E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 22. Elektron hisoblash mashinalari davriga asos solgan EHM nomi A) EDSAK B) BINAK C) UNIVAK D) ENIAK E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 23. Elektron hisoblash mashinalarining ikkinchi avlodi qaysi davrga to‘g‘ri keladi? A) 1945-1950 yillar B) 1942-1947 yillar C) 1955-1960 yillar D) 1960-1970 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 24. Elektron hisoblash mashinalarining uchinchi avlodi qaysi davrda ishlab chiqilgan? A) 1933-1943 yillar B) 1955-1960 yillar C) 1960-1970 yillar D) 1945-1955 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 25. Elektron hisoblash mashinalari to‘rtinchi avlodining yaratilishi qaysi davrga to‘g‘ri keladi? A) 1970 yildan boshlab hozirgacha B) 1965-1975 yillar C) 1975 yildan boshlab hozirgacha D) 1977-1985 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 8 – sinf II – chorak I- variant 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 A A A A C B A A C B A C D C B A D B C A A D C C A 8 – sinf INFORMATIKADAN test savollari II – chorak II – variant 1. Printerning vazifasi: A) Perfokartalarga axborot yozish B) Magnit disklariga axborot yozish C) Kompyuter ekranidagi tasvirni qog‘ozga ko‘chirish D. Axborotlarni qog‘ozga chop etish 2. Qanday mantiq informatikaning asosida yotadi? A) Fopmal. B) Extimollik. C) Matematik. D) Dialoktik. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 3. Quyidagi jadvalda qanday mantiqiy amal ko‘rsatilgan. A B ? 1 1 1 1 0 0 0 1 0 0 0 0 A) Компьютердаги ахборотларни акс эттирувчи экран B) Bitta tarmoqqa ulangan bir nechta terminallar majmui C) Axborotni chiqarish uchun xizmat qiluvchi mikrosxemalar yig‘indisi D) Klaviatura va displey E) Axborotni akslantiruvchi qurilma va dasturlar majmuasi 5. Printerning vazifasi: A) Perfokartalarga axborot yozish B) Magnit disklariga axborot yozish C) Kompyuter ekranidagi tasvirni qog‘ozga ko‘chirish D) Axborotlarni qog‘ozga chop etish 6. Displeyning vazifasi: A) EHM xotirasidagi axborotni qog‘ozga chop etish B) Axborotlarni ekranda tasvirlash C) Disketadagi axborotlar ro‘yxatini ko‘rsatish D) Matnlarni taxrir qilish 7. Protsessor va xotira o‘rtasida axborot almashinuvini ta’minlaydi: A) trigger B) registr C) shina D) slot 8. Tasvirni EHM xotirasiga raqamli kodlash asosida kirituvchi qurilma: A) Skaner, digitayzer B) Grafyasagich, printer C) Planshet, nurli pero D) Skaner, grafyasagich 9. Dastlabki, eng sodda suniy hisoblash asbobi. A) Birka B) Neper tayoqchalari C) Abak D) Logarifmik lineyka E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 10. Elektron hisoblash mashinalari davriga asos solgan EHM nomi A) EDSAK B) BINAK C) UNIVAK D) ENIAK E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 11. Elektron hisoblash mashinalarining ikkinchi avlodi qaysi davrga to‘g‘ri keladi? A) 1945-1950 yillar B) 1942-1947 yillar C) 1955-1960 yillar D) 1960-1970 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 12. Elektron hisoblash mashinalarining uchinchi avlodi qaysi davrda ishlab chiqilgan? A) 1933-1943 yillar B) 1955-1960 yillar C) 1960-1970 yillar D) 1945-1955 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 13. Elektron hisoblash mashinalari to‘rtinchi avlodining yaratilishi qaysi davrga to‘g‘ri keladi? A) 1970 yildan boshlab hozirgacha B) 1965-1975 yillar C) 1975 yildan boshlab hozirgacha D) 1977-1985 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan A) Aqliy xulosalar chiqarish qoidalari to‘g‘risidagi fan. B) Fikr yuritish shakllari va qonuniyatlari to‘g‘risidagi fan. C) Fikrlash to‘g‘risidagi fan. D) Algoritmlarni tuzish to‘g‘risidagi fan. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 15. Mantiq qonunlapi nima uchun ishlatiladi: A) Tasdiqni isbotlash uchun. B) Rostlik jadvalini tuzish uchun. C) Masalalap yechish uchun. D) Muloxazani bo‘laklapga ajpatish uchun. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 16. Quyidagi jadvalda qanday mantiqiy amal keltirilgan: A B ? 1 1 1 1 0 1 0 1 1 0 0 0 A) Компьютердаги ахборотларни акс эттирувчи экран B) Bitta tarmoqqa ulangan bir nechta terminallar majmui C) Axborotni chiqarish uchun xizmat qiluvchi mikrosxemalar yig‘indisi D) Klaviatura va displey E) Axborotni akslantiruvchi qurilma va dasturlar majmuasi 18. Magnit disklariga axborot qaysi qurilma yordamida yoziladi A) Printer B) Klaviatura C) Diskyuritgich D) Nurli pero 19. Axborotni EHMga kiritish qurilmalari: A) Diskovod, printer, grafyasagich B) Diskovod, klaviatura, sichqoncha C) Sichqoncha, displey, grafyasagich D) klaviatura, displey, nurli pero 20. Axborotlarni qog‘ozga chop etish qurilmasi: A) Printer, grafyasagich B) Displey, diskyuritgich C) Skaner, printer D) Digitayzer, skaner 21. Kompyuterning asosiy qurilmalari: A) Klaviatura, protsessor, display B) Protsessor, xotira, kiritish-chiqarish qurilmasi C) Protsessor, klaviatura, diskyuritgich D) Protsessor, klaviatura, diskyuritgich, printer 22. Birinchi hisoblash vositalari. A) Toshlar B) Abak C) Barmoqlar D) Birka E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 23. Birinchi mexanik hisoblash mashinasini loyixalashtirgan olim A) V.Shikkard B) Leonardo da Vinchi C) Blez Paskal D) G.Leybnits E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 24. Elektron hisoblash mashinalarining birinchi avlodi qaysi davrda yaratilgan? A) 1946-1950 yillar B) 1942-1947 yillar C) 1950-1960 yillar D) 1936-1945 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 25. Elektron hisoblash mashinalarining uchinchi avlodi qaysi davrda ishlab chiqilgan? A) 1933-1943 yillar B) 1955-1960 yillar C) 1960-1970 yillar D) 1945-1955 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 8 – sinf II – chorak II- variant 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 D C B A D B C A A D C C A A A A A C B A A C B A C 8 – sinf INFORMATIKADAN test savollari III – chorak I – variant 1. Joriy disk – bu … A. Foydalanuvchi shu paytda ishlayotgan disk B. CD – ROM C. Qattiq disk D. Operatsion sistema saqlanadigan disk E. Virtual disk A. fayl, jild yoki dasturning nusxasi B. direktoriya C. fayl, jild yoki dasturning grafik tasviri D. ko`chirib o`tkazilgan fayl, jild yoki dastur E. bunday tushuncha yo`q 3. Fayllar o`chirilganda “Savatcha” (korzina) ning faollashishiga sabab nima? A. fayllar o`chirilganda, ular diskdan o`chib ketadi, savatchada ularning faat ro`yxati qoladi B. Fayllar diskdan o`chib ketmaydi, savatcha papkasida saqlanadi, ammo avval saqlanayotgan papkasida bo`lmaydi C. fayllar diskdan o`chib ketmaydi, avval saqlanayotgan papkasida qoladi D. to`g`ri javob keltirilmagan 4. Modem bu – … uchun mo`ljallangan dastur A. axborotni chop etish B. axborotni saqlash C. axborotni shu vaqtda qayta ishlash D. axborotni telefon kanallari orqali uzatish 5. Operatsion sistema qanday funksiyalarni nbajaradi? A. fayllarni tashkil ilish va saqlashni ta`minlaydi B. kiritih – chiqarish qurilmalarini ulaydi C. kompyuter va tashqi qurilmalarning o`zaro axborot almasunuvini tashkil etadi D. kompyuter resurslarini boshqarish, inson bilan muloqotini tashkil etadi 6. Ichki buyruqlar – bu… A. fayl va kataloglar hosil qilishga mo`ljallangan buyruqlar B. DOS tarkibiga kirgan buyruqlar C. sys, exe, com kengaytmali buyruqlar D. To`gri javob yo`q 7. BIOS qayerda joylashgan? A. Tezkor (opertaiv) xotira qurilmasida B. vinchestrda C. Doimiy xotira qurilmasida D. To`gri javob yo`q 8. Operatsion sistemani yuklovchining vazifasi…. A. EHM tezkor xotirasiga dasturlarni yuklash B. foydalanuvchi kiritgan buyruqlarni qayta ishlash C. operatsion sistema modullari(io.sys va msdos.sys) ni xotiraga o`qib olish D. To`gri javob yo`q 9. Keltirilgan qaysi nom qattiq diskka mos? A. A B. B C. C D. A yoki B 10. Qurilma drayverlari bu… A. kiritish va chiqarish amallarini bajarish uchun mo`ljallangan qurilmaviy vositalar B. kiritish va chiqarish qurilmarini ishga tushirish uchun mo`ljallangan dasturiy vositalar C. yuqori darajadagi tillarni mashina kodiga o`tkazuvchi dastur D. A va C javoblar to`g`ri 11. Fayllarni qandaydir belgisi bilan tartiblovchi vosita … deyiladi A. Papka B. Dastur C. operatsion tizim D. ma`lumot 12. … tugmalari orqali yangi hujjatlarni hosil qilish mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 13. … tugmalari orqali hujjatlarni xotirada saqlash mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 14. … tugmalari orqali hujjatlarni qog`ozga chop qilish mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 15. … tugmalari orqali kerakli hujjatlarni xotiradan topish mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 16. … tugmalari orqali WORD dasturidan chiqish mumkin. A. ALT+F4 B. ALT+F5 C. ALT+F5 D. ALT+F7 17. Ushunchi avlod elektron hisoblash mashinasi nima asosida qurilgan? Mikrosxema. Elektrpon vakuumli lampa. Integral sxema. Tranzistorlar qurilmasi. Mikrosxema. Elektrpon vakuumli lampa. Integral sxema. Tranzistorlar qurilmasi. Ma’lumotlarni ekranga chiqaruvchi. Matnlarni yozishda xizmat qiladi. Kompyuterlar ishini boshqaruvchi va dasturlar ishini ta’minlovchi. Turli ko’rinishdagi ma’lumotlarga ishlov berish. Printer, modem. Skaner, printer. Modem, skaner. Protsessor, monitor, klaviatura. Kompyuterdagi dastur va ma’lumotlarni saqlaydi. Grafik ma’lumotlarni chiqaradi. Dastur bajarilishini tashkil qiladi. Axborotlarni qayta ishlashni o’rgatadi. Matritsali Lazerli Matritsali, lazerli, purkagichli. Purkagichli. Skaner. Printer. Modem. Plotter. 24.QUyidagi qurilmalardan qaysi biri telefon tarmoqlari orqali boshqa kompyuterlar bilan ma’lumot almashinishda ishlatiladi? Skaner. Printer. Modem. Plotter. Skaner. Printer. Modem. Plotter. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 A C B D D B A A C B A B C D A A C A C D A C B C A 8 – sinf INFORMATIKADAN test savollari III – chorak II – variant 1. … tugmalari orqali hujjatlarni xotirada saqlash mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 2. … tugmalari orqali hujjatlarni qog`ozga chop qilish mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 3. … tugmalari orqali kerakli hujjatlarni xotiradan topish mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 4. … tugmalari orqali WORD dasturidan chiqish mumkin. A. ALT+F4 B. ALT+F5 C. ALT+F5 D. ALT+F7 Mikrosxema. Elektrpon vakuumli lampa. Integral sxema. Tranzistorlar qurilmasi. Mikrosxema. Elektrpon vakuumli lampa. Integral sxema. Tranzistorlar qurilmasi. Ma’lumotlarni ekranga chiqaruvchi. Matnlarni yozishda xizmat qiladi. Kompyuterlar ishini boshqaruvchi va dasturlar ishini ta’minlovchi. Turli ko’rinishdagi ma’lumotlarga ishlov berish. Printer, modem. Skaner, printer. Modem, skaner. Protsessor, monitor, klaviatura. Kompyuterdagi dastur va ma’lumotlarni saqlaydi. Grafik ma’lumotlarni chiqaradi. Dastur bajarilishini tashkil qiladi. Axborotlarni qayta ishlashni o’rgatadi. Matritsali Lazerli Matritsali, lazerli, purkagichli. Purkagichli. Skaner. Printer. Modem. Plotter. 12.QUyidagi qurilmalardan qaysi biri telefon tarmoqlari orqali boshqa kompyuterlar bilan ma’lumot almashinishda ishlatiladi? Skaner. Printer. Modem. Plotter. Skaner. Printer. Modem. Plotter. A. Foydalanuvchi shu paytda ishlayotgan disk B. CD – ROM C. Qattiq disk D. Operatsion sistema saqlanadigan disk E. Virtual disk A. fayl, jild yoki dasturning nusxasi B. direktoriya C. fayl, jild yoki dasturning grafik tasviri D. ko`chirib o`tkazilgan fayl, jild yoki dastur E. bunday tushuncha yo`q 16. Fayllar o`chirilganda “Savatcha” (korzina) ning faollashishiga sabab nima? A. fayllar o`chirilganda, ular diskdan o`chib ketadi, savatchada ularning faat ro`yxati qoladi B. Fayllar diskdan o`chib ketmaydi, savatcha papkasida saqlanadi, ammo avval saqlanayotgan papkasida bo`lmaydi C. fayllar diskdan o`chib ketmaydi, avval saqlanayotgan papkasida qoladi D. to`g`ri javob keltirilmagan 17. Modem bu – … uchun mo`ljallangan dastur A. axborotni chop etish B. axborotni saqlash C. axborotni shu vaqtda qayta ishlash D. axborotni telefon kanallari orqali uzatish 18. Operatsion sistema qanday funksiyalarni nbajaradi? A. fayllarni tashkil ilish va saqlashni ta`minlaydi B. kiritih – chiqarish qurilmalarini ulaydi C. kompyuter va tashqi qurilmalarning o`zaro axborot almasunuvini tashkil etadi D. kompyuter resurslarini boshqarish, inson bilan muloqotini tashkil etadi 19. Ichki buyruqlar – bu… A. fayl va kataloglar hosil qilishga mo`ljallangan buyruqlar B. DOS tarkibiga kirgan buyruqlar C. sys, exe, com kengaytmali buyruqlar D. To`gri javob yo`q 20. BIOS qayerda joylashgan? A. Tezkor (opertaiv) xotira qurilmasida B. vinchestrda C. Doimiy xotira qurilmasida D. To`gri javob yo`q 21. Operatsion sistemani yuklovchining vazifasi…. A. EHM tezkor xotirasiga dasturlarni yuklash B. foydalanuvchi kiritgan buyruqlarni qayta ishlash C. operatsion sistema modullari(io.sys va msdos.sys) ni xotiraga o`qib olish D. To`gri javob yo`q 22. Keltirilgan qaysi nom qattiq diskka mos? A. A B. B C. C D. A yoki B 23. Qurilma drayverlari bu… A. kiritish va chiqarish amallarini bajarish uchun mo`ljallangan qurilmaviy vositalar B. kiritish va chiqarish qurilmarini ishga tushirish uchun mo`ljallangan dasturiy vositalar C. yuqori darajadagi tillarni mashina kodiga o`tkazuvchi dastur D. A va C javoblar to`g`ri 24. Fayllarni qandaydir belgisi bilan tartiblovchi vosita … deyiladi A. Papka B. Dastur C. operatsion tizim D. ma`lumot 25. … tugmalari orqali yangi hujjatlarni hosil qilish mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 8 – sinf III – chorak II- variant 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 D A A C A C D A C B C A A C B D D B A A C B A B C 8 – sinf INFORMATIKADAN test savollari VI – chorak I – variant 1. … tugmalari orqali sichqoncha o`ng tugmasini buyruqlarini chiqarish mumkin. A. Shift+F7 B. Shift+F9 C. Shift+F8 D. Shift+F10 2. Sahifa o`lchamlarinilarini o`rnatish uchun qaysi buyruqdan foydalanamiz? A. Свойства B. Параметры страницы C. Создать D. Обычный 3.. … tugmalariorqalima`lumotni xotiraga saqlishmumkin. A. Shift+F11 B. Shift+F12 C. Shift+F9 D. Shift+F10 4. … tugmalariorqaliqatorlar orasidagi kenglikni 1,5 birlikda yozishmumkin.! A. CTRL+1 B. CTRL+2 C. CTRL+4 D. CTRL+5 5. … tugmalariorqaliqatorlar orasidagi kenglikni 2 birlikda yozishmumkin. A. CTRL+1 B. CTRL+2 C. CTRL+4 D. CTRL+5 6. … tugmalariorqalibuyruqni yoki amalni bekor qilishmumkin. A. CTRL+Z B. CTRL+Q C. CTRL+Y D. CTRL+T 7. WORD dasuri qanday yuklanadi? A. Пуск – программы – WORD B. Пуск – программы – стандартный – WORD C. Пуск – панел управления – WORDD. A va C javoblar to`g`ri 8. WORD dasurida jadval hosil qilish uchun qaysi menyudan foydalaniladi? A. Файл B. Вид C. Таблица D. Сервис 9. … tugmalariorqalima`lumotlarni chap chegara bo`ylab tekislashmumkin. A. CTRL+Z B. CTRL+Q C. CTRL+R A. CTRL+D 10.Word da hujjat ekranning hamma joyini egallashi uchun qanday buyruq beriladi? A) Fayl B) Vstavka C) Format D) Vid E) Pravka. 11. Tablitsani avtoformatlash. A) Format. B) Vstavka. C) Tablitsa. D) Fayl. E) Pravka. 12.WORD da maxsus simvollar qo`yish qanday bo`ladi? A) Fayl. B) Format. C) Tablitsa D) Vstavka E) Pravka. 13. Word –da shriftni tanlash qaysi menyuda ko`rsatilgan? A) Format. B) Fayl. C) Servis. D) Pravka. E) Vstaka. 14. Word da hujjatlarni tahrir qilish qaysi menyuda ko`rsatilgan? A) Fayl B) Servis C) Tablitsa D) Vid E) Format 15. Ma’lumot nechta xossaga ega? A) Kinematik B) Mexanik C) Atributiv, pramatik, dinamik. D) Fakat dinamik E) Atributiv. 16. MS WORD taxrirlagichi qaysi firmaning mahsuloti? A) Hewllett Pakcard B) Computer Expo C) Galaxy training D) Microsoft E) IBM 17. MSWORD taxrirlagichi faqatgina qaysi muhitda ishlay oladi? A) Microsoft B) Windows C) MS DOS D) NORTON COMANDER E) Hewllett Packard 18.Hozirgikunda MS WORD tahrirlagichiningqaysiturlarikengtarqalgan? A) 6.0 va 6.3 B) 5.0 va 6.0 C) 6.0 va 7.0 D) 3.1 va 486 E) 6.5 va 2.0 19.MS WORD ning MS DOS uchun turlari mavjudmi? A) Ha B) Ishlab chikarilmokda C) yakinda ishlab chikiladi D) yo`q E) Umuman yaratib bulmaydi A) Saxifa raqami B) Matn sarlavhasi C) Sahifa nomi bo`lib, sahifaning yuqori va quyida yoziladi D) Oynicha nomi E) Yul boshlovchi komanda 21.MS WORD taxrirlagichidan klaviaturaning qaysi tugmalarini bosish orqali chiqib ketish mumkin? A) [Ctrl]+[F3] B) [Alt] C) [Ctrl]+[Alt]+[Del] D) [Alt]+[F4] E)Bundaytugmalarmavjudemas 22.Agar faylni diskka yozmasdan turib tahrirlagichdan chiqishingiz kerak bo`lsa, qaysi tugmani bosasiz? A) Da B) Cancel C) Net D) VIxod E) O.K 23.MS WORD ishga tushgandan keyin ekranda nima hosil bo`ladi? A) MS WORD oynasi B) Menyu satri C) Fayllar 24.MS WORD oynasining eng yuqori qismida nimalar joylashgan? A) sarlavxa satri B) menyu satri C) chizgich 25.WORD tahrirlagichi ishga tushganda kompyuterning o`zi faylga qanday nom beradi? A) PAPKA 1 B) Dokument 1 C) tekst1 D) WORD 1 E) WINDOWS 1 8 – sinf IV – chorak I- variant 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 D B B D B A A C B D C D A B C D B C D C D D A A B 8 – sinf INFORMATIKADAN test savollari VI – chorak II – variant 1. Word –da shriftni tanlash qaysi menyuda ko`rsatilgan? A) Format. B) Fayl. C) Servis. D) Pravka. E) Vstaka. 2. Word da hujjatlarni tahrir qilish qaysi menyuda ko`rsatilgan? A) Fayl B) Servis C) Tablitsa D) Vid E) Format 3. Ma’lumot nechta xossaga ega? A) Kinematik B) Mexanik C) Atributiv, pramatik, dinamik. D) Fakat dinamik E) Atributiv. 4. MS WORD taxrirlagichi qaysi firmaning mahsuloti? A) Hewllett Pakcard B) Computer Expo C) Galaxy training D) Microsoft E) IBM 5. MSWORD taxrirlagichi faqatgina qaysi muhitda ishlay oladi? A) Microsoft B) Windows C) MS DOS D) NORTON COMANDER E) Hewllett Packard 6.Hozirgikunda MS WORD tahrirlagichiningqaysiturlarikengtarqalgan? A) 6.0 va 6.3 B) 5.0 va 6.0 C) 6.0 va 7.0 D) 3.1 va 486 E) 6.5 va 2.0 7.MS WORD ning MS DOS uchun turlari mavjudmi? A) Ha B) Ishlab chikarilmokda C) yakinda ishlab chikiladi D) yo`q E) Umuman yaratib bulmaydi A) Saxifa raqami B) Matn sarlavhasi C) Sahifa nomi bo`lib, sahifaning yuqori va quyida yoziladi D) Oynicha nomi E) Yul boshlovchi komanda 9.MS WORD taxrirlagichidan klaviaturaning qaysi tugmalarini bosish orqali chiqib ketish mumkin? A) [Ctrl]+[F3] B) [Alt] C) [Ctrl]+[Alt]+[Del] D) [Alt]+[F4] E)Bundaytugmalarmavjudemas 10.Agar faylni diskka yozmasdan turib tahrirlagichdan chiqishingiz kerak bo`lsa, qaysi tugmani bosasiz? A) Da B) Cancel C) Net D) VIxod E) O.K 11.MS WORD ishga tushgandan keyin ekranda nima hosil bo`ladi? A) MS WORD oynasi B) Menyu satri C) Fayllar D) Ish maydoni C) Asboblar paneli 12.MS WORD oynasining eng yuqori qismida nimalar joylashgan? A) sarlavxa satri B) menyu satri C) chizgich D) xolat satri E) asboblar paneli 13.WORD tahrirlagichi ishga tushganda kompyuterning o`zi faylga qanday nom beradi? A) PAPKA 1 B) Dokument 1 C) tekst1 D) WORD 1 E) WINDOWS 1 14. … tugmalari orqali sichqoncha o`ng tugmasini buyruqlarini chiqarish mumkin. A. Shift+F7 B. Shift+F9 C. Shift+F8 D. Shift+F10 15. Sahifa o`lchamlarinilarini o`rnatish uchun qaysi buyruqdan foydalanamiz? A. Свойства B. Параметры страницы C. Создать D. Обычный 16.. … tugmalariorqalima`lumotni xotiraga saqlishmumkin. A. Shift+F11 B. Shift+F12 C. Shift+F9 D. Shift+F10 17. … tugmalariorqaliqatorlar orasidagi kenglikni 1,5 birlikda yozishmumkin.! A. CTRL+1 B. CTRL+2 C. CTRL+4 D. CTRL+5 18. … tugmalariorqaliqatorlar orasidagi kenglikni 2 birlikda yozishmumkin. A. CTRL+1 B. CTRL+2 C. CTRL+4 D. CTRL+5 19. … tugmalariorqalibuyruqni yoki amalni bekor qilishmumkin. A. CTRL+Z B. CTRL+Q C. CTRL+Y D. CTRL+T 20. WORD dasuri qanday yuklanadi? A. Пуск – программы – WORDB. Пуск – программы – стандартный – WORDC. Пуск – панелуправления – WORDD.A va C javoblar to`g`ri 21. WORD dasurida jadval hosil qilish uchun qaysi menyudan foydalaniladi? A. Файл B. Вид C. Таблица D. Сервис 22. … tugmalariorqalima`lumotlarni chap chegara bo`ylab tekislashmumkin. A. CTRL+Z B. CTRL+Q C. CTRL+R A. CTRL+D 23.Word da hujjat ekranning hamma joyini egallashi uchun qanday buyruq beriladi? A) Fayl B) Vstavka C) Format D) Vid E) Pravka. 24. Tablitsani avtoformatlash. A) Format. B) Vstavka. C) Tablitsa. D) Fayl. E) Pravka. 25.WORD da maxsus simvollar qo`yish qanday bo`ladi? A) Fayl. B) Format. C) Tablitsa D) Vstavka E) Pravka. 8 – sinf IV – chorak II- variant 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 B C D B C D C D D A A B D B B D B A A C B D C D A 8 – sinf INFORMATIKADAN test savollari YILLIK I – variant 1. Informatika faniga qachon asos solingan? A) XVIII asr boshlarida; B) XIX asr o‘rtalarida; C) XVI asr ikkinchi yarmida; D) XX asr o‘rtalarida. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 2.”Informatika” fanining o‘tmishdoshi (avvalgi nomi ) A) Informatsiyani avtomatlashtirish B) Dokumentalistika C) Avtomatika D) Kibernetika E)Bunday fan bo‘lmagan 3. Qaysi qatorda uzluksiz axborot ifodalangan? A) O‘quvchining informatikadan kundalik baholari haqida axborot; B) Kun yoki tun haqida ahborot; C) 1/X funksiya grafigi; D) Dars jadvalidagi ximiya fanidan mashg‘ulotlar xaqidagi axborot. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 4. Diskret axborotga qaysilar misol bo‘ladi A) Xafta,raqam,tovush B) belgilar, xarflar, vaqt C) raqam, xarflar, fazo D) vaqt, fazo, belgi 5. “O‘zbekiston xaritasi” iborasida necha bayt axborot bor? A) 18 bayt; B) 20 bayt; C) 21 bayt; D) 19 bayt. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 6. Nopozitsion sanoq sistemasi: A) Sondagi raqamlar qiymati turgan o‘rniga bog‘liq bo‘lmagan sanoq sistemasi. B) Sondagi raqamlar qiymati turgan o‘rniga bog‘liq bo‘lgan sanoq sistemasi. C) Ikkilik sanoq sistemasi D) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 7. Axborotlarni qog‘ozga chop etish qurilmasi: A) Printer, grafyasagich B) Displey, diskyuritgich C) Skaner, printer D) Digitayzer, skaner 8. Kompyuterning asosiy qurilmalari: A) Klaviatura, protsessor, display B) Protsessor, xotira, kiritish-chiqarish qurilmasi C) Protsessor, klaviatura, diskyuritgich D) Protsessor, klaviatura, diskyuritgich, printer 9. Birinchi hisoblash vositalari. A) Toshlar B) Abak C) Barmoqlar D) Birka E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 10. Birinchi mexanik hisoblash mashinasini loyixalashtirgan olim A) V.Shikkard B) Leonardo da Vinchi C) Blez Paskal D) G.Leybnits E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 11. Elektron hisoblash mashinalarining birinchi avlodi qaysi davrda yaratilgan? A) 1946-1950 yillar B) 1942-1947 yillar C) 1950-1960 yillar D) 1936-1945 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 12. Elektron hisoblash mashinalarining uchinchi avlodi qaysi davrda ishlab chiqilgan? A) 1933-1943 yillar B) 1955-1960 yillar C) 1960-1970 yillar D) 1945-1955 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 13. … tugmalari orqali hujjatlarni xotirada saqlash mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 14. … tugmalari orqali hujjatlarni qog`ozga chop qilish mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 15. … tugmalari orqali kerakli hujjatlarni xotiradan topish mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 16. … tugmalari orqali WORD dasturidan chiqish mumkin. A. ALT+F4 B. ALT+F5 C. ALT+F5 D. ALT+F7 Mikrosxema. B. Elektrpon vakuumli lampa. 18. To’rtinchi avlod elektron hisoblash mashinasi nima asosida qurilgan? A. Mikrosxema. B. Elektrpon vakuumli lampa C. Integral sxema D.Tranzistorlar qurilmasi. 19.Mikroprotsessor qanday qurilma? A. Ma’lumotlarni ekranga chiqaruvchi. B. Matnlarni yozishda xizmat qiladi. C. Kompyuterlar ishini boshqaruvchi va dasturlar ishini ta’minlovchi. D. Turli ko’rinishdagi ma’lumotlarga ishlov berish. A) Saxifa raqami B) Matn sarlavhasi C) Sahifa nomi bo`lib, sahifaning yuqori va quyida yoziladi D) Oynicha nomi E) Yul boshlovchi komanda 21.MS WORD taxrirlagichidan klaviaturaning qaysi tugmalarini bosish orqali chiqib ketish mumkin? A) [Ctrl]+[F3] B) [Alt] C) [Ctrl]+[Alt]+[Del] D) [Alt]+[F4] E)Bundaytugmalarmavjudemas 22.Agar faylni diskka yozmasdan turib tahrirlagichdan chiqishingiz kerak bo`lsa, qaysi tugmani bosasiz? A) Da B) Cancel C) Net D) VIxod E) O.K 23.MS WORD ishga tushgandan keyin ekranda nima hosil bo`ladi? A) MS WORD oynasi B) Menyu satri C) Fayllar D) Ish maydoni C) Asboblar paneli 24.MS WORD oynasining eng yuqori qismida nimalar joylashgan? A) sarlavxa satri B) menyu satri C) chizgich D) xolat satri E) asboblar paneli 25.WORD tahrirlagichi ishga tushganda kompyuterning o`zi faylga qanday nom beradi? A) PAPKA 1 B) Dokument 1 C) tekst1 D) WORD 1 E) WINDOWS 1 8 – sinf YILLIK I- variant 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 D E B A D A A A C B A C C D A A C A C C D D A A B 8 – sinf INFORMATIKADAN test savollari II-yillik 1. … tugmalari orqali hujjatlarni xotirada saqlash mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 2. … tugmalari orqali hujjatlarni qog`ozga chop qilish mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 3. … tugmalari orqali kerakli hujjatlarni xotiradan topish mumkin. A. CTRL+O B. CTRL+N C. CTRL+S D. CTRL+P 4. … tugmalari orqali WORD dasturidan chiqish mumkin. A. ALT+F4 B. ALT+F5 C. ALT+F5 D. ALT+F7 Mikrosxema. B. Elektrpon vakuumli lampa. 6. To’rtinchi avlod elektron hisoblash mashinasi nima asosida qurilgan? A. Mikrosxema. B. Elektrpon vakuumli lampa C. Integral sxema D.Tranzistorlar qurilmasi. 7.Mikroprotsessor qanday qurilma? A. Ma’lumotlarni ekranga chiqaruvchi. B. Matnlarni yozishda xizmat qiladi. C. Kompyuterlar ishini boshqaruvchi va dasturlar ishini ta’minlovchi. D. Turli ko’rinishdagi ma’lumotlarga ishlov berish. A) Saxifa raqami B) Matn sarlavhasi C) Sahifa nomi bo`lib, sahifaning yuqori va quyida yoziladi D) Oynicha nomi E) Yul boshlovchi komanda 9.MS WORD taxrirlagichidan klaviaturaning qaysi tugmalarini bosish orqali chiqib ketish mumkin? A) [Ctrl]+[F3] B) [Alt] C) [Ctrl]+[Alt]+[Del] D) [Alt]+[F4] E)Bundaytugmalarmavjudemas 10.Agar faylni diskka yozmasdan turib tahrirlagichdan chiqishingiz kerak bo`lsa, qaysi tugmani bosasiz? A) Da B) Cancel C) Net D) VIxod E) O.K 11.MS WORD ishga tushgandan keyin ekranda nima hosil bo`ladi? A) MS WORD oynasi B) Menyu satri C) Fayllar D) Ish maydoni C) Asboblar paneli 12.MS WORD oynasining eng yuqori qismida nimalar joylashgan? A) sarlavxa satri B) menyu satri C) chizgich D) xolat satri E) asboblar paneli 13.WORD tahrirlagichi ishga tushganda kompyuterning o`zi faylga qanday nom beradi? A) PAPKA 1 B) Dokument 1 C) tekst1 D) WORD 1 E) WINDOWS 1 14. Informatika faniga qachon asos solingan? A) XVIII asr boshlarida; B) XIX asr o‘rtalarida; C) XVI asr ikkinchi yarmida; D) XX asr o‘rtalarida. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 15.”Informatika” fanining o‘tmishdoshi (avvalgi nomi ) A) Informatsiyani avtomatlashtirish B) Dokumentalistika C) Avtomatika D) Kibernetika E)Bunday fan bo‘lmagan 16. Qaysi qatorda uzluksiz axborot ifodalangan? A) O‘quvchining informatikadan kundalik baholari haqida axborot; B) Kun yoki tun haqida ahborot; C) 1/X funksiya grafigi; D) Dars jadvalidagi ximiya fanidan mashg‘ulotlar xaqidagi axborot. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 17. Diskret axborotga qaysilar misol bo‘ladi A) Xafta,raqam,tovush B) belgilar, xarflar, vaqt C) raqam, xarflar, fazo D) vaqt, fazo, belgi 18. “O‘zbekiston xaritasi” iborasida necha bayt axborot bor? A) 18 bayt; B) 20 bayt; C) 21 bayt; D) 19 bayt. E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 19. Nopozitsion sanoq sistemasi: A) Sondagi raqamlar qiymati turgan o‘rniga bog‘liq bo‘lmagan sanoq sistemasi. B) Sondagi raqamlar qiymati turgan o‘rniga bog‘liq bo‘lgan sanoq sistemasi. C) Ikkilik sanoq sistemasi D) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 20. Axborotlarni qog‘ozga chop etish qurilmasi: A) Printer, grafyasagich B) Displey, diskyuritgich C) Skaner, printer D) Digitayzer, skaner 21. Kompyuterning asosiy qurilmalari: A) Klaviatura, protsessor, display B) Protsessor, xotira, kiritish-chiqarish qurilmasi C) Protsessor, klaviatura, diskyuritgich D) Protsessor, klaviatura, diskyuritgich, printer 22. Birinchi hisoblash vositalari. A) Toshlar B) Abak C) Barmoqlar D) Birka E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 23. Birinchi mexanik hisoblash mashinasini loyixalashtirgan olim A) V.Shikkard B) Leonardo da Vinchi C) Blez Paskal D) G.Leybnits E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 24. Elektron hisoblash mashinalarining birinchi avlodi qaysi davrda yaratilgan? A) 1946-1950 yillar B) 1942-1947 yillar C) 1950-1960 yillar D) 1936-1945 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmagan 25. Elektron hisoblash mashinalarining uchinchi avlodi qaysi davrda ishlab chiqilgan? A) 1933-1943 yillar B) 1955-1960 yillar C) 1960-1970 yillar D) 1945-1955 yillar E) To‘g‘ri javob ko‘rsatilmaga 8 – sinf YILLIK II- variant 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 C D A A C A C C D D A A B D E B A D A A A C B A C Related posts: Peritonit haqida Ammor ibn Yosir Baqlajonli pirog Elektron hamyonlardan qanday qilib pul yechish mumkin Published in savol Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.