Kitob qanday paydo bo lgan? Birinchi kitob paydo bo lganda

Ilmiy fantastika klassiklaridan biri. Ushbu kitob bir qator mustaqil hikoyalarni birlashtiradi, qisqa, ammo juda ko’p ilgaklar bilan.

Yo‘qolib borayotgan fazilat – kitobsevarlik

Ota-bobolarimizning bilimga, kitobga bo‘lgan mehr-muhabbati ona diyorimizda dunyo tamadduniga, ilmu ma’rifat rivojiga beqiyos hissa qo‘shgan buyuk insonlarning yetishib chiqishiga sabab bo‘lgan. Muqaddas dinimizda xoh erkak bo‘lsin, hox ayol – har bir insonning ilm o‘rganishi farz bo‘lgan. Qur’oni Karim ilk sur’asi “o‘qi” so‘zi bilan boshlanishi, “ilm” so‘zi unda 811 marta jaranglashi bejiz emas. Xalqimiz azaldan bilimga saodatning kaliti, komillika yeltuvchi ko‘prik, insonni yovuzlikdan, xurofatdan asrovchi tumor sifatida qarashgan. Bilimli insonlar el orasida katta obro‘-e’tiborga ega bo‘lishgan. Sohibqiron Amir Temur dunyoviy va diniy bilimlarni chuqur egallagan hukmdor bo‘lish bilan birga ilm ahlini bag‘oyat qadrlagan, ularga yaqindan g‘amxo‘rlik qilgan, sahovatini ayamagan.

Xalq orasida Amir Temur haqida bir rivoyat yuradi. Uning qo‘shinlari Arman zaminidan o‘tib ketayotganda bir monastirga duch kelishibdi. Temur qo‘shinlari darvozalarni ochishni talab qilibdi. Monastrdagilar bunga rozi bo‘lishmasdan o‘rniga katta miqdorda oltin va’da qilishibdi. O‘sha paytlarda urush qoidalariga binoan hayoti saqlab qolingan mag‘lub tomon g‘olib tomonga omonlik solig‘ini to‘lashgan. Monastrdagilarning taklifi Amirga ma’qul kelmapti. Ancha o‘ylanib turib kelgan elchilarga “mayli kimki omonlik istasa, o‘z og‘irligiga teng kitob keltirsin!” deb shart qo‘yibdi. Monastr ahli bu talabni uzoq muhokama qilib, o‘limga rozi ekanliklarini izhor qilibdilar. Bunday qarordan ta’sirlangan Temur “xalqning ma’naviy merosini o‘z jonidan afzal ko‘rgan el yashashga haqli” degan farmon bergan ekan. Bu rivoyatda arman xalqining kitobga bo‘lgan e’tiqodi bilan birga tillodan kitobni afzal ko‘rgan, o‘limga mahkum etilgan dushmanni faqat kitobsevarligi uchun ardoqlab, omonlik bergan Buyuk Amir Temirning ilm ahlini naqadar qadrlaganligi madh etilayotgan.

Buyuk bobokolonimiz qaysi mamlakatni maxf etmasin bilimli insonlarni o‘z himoyasiga olib, ardoqlagan, durdona kitoblarni asrab-avaylab, Samarqandga olib kelgan va jahonda tengi yo‘q temuriylar kutubxonasini barpo etgan. Keyinchalik Mirzo Ulug‘bek tomonidan yanada boyitilgan bu kutubxonaga shaxsan Hoqonning o‘zi mudirlik qilgan.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyevning shu yil 12 yanvardagi “Kitob mahsulotlarini chop etish va tarqatish tizimini rivojlantirish, kitob mutolaasi va kitobxonlik madaniyatini oshirish hamda targ‘ibot qilish bo‘yicha komissiya tuzish to‘g‘risida”gi farmoyishini o‘qib, bu nozik va o‘ta muxim masalaga shaxsan davlat rahbarining e’tiborini yana bir bora his qilganday bo‘ldim. Hujjatda kitob mahsulotlarini chop etish va tarqatish tizimini rivojlantirish, kitob mutolaasi va kitobxonlik madaniyatini oshirish bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar dasturini ishlab chiqish vazifasi qo‘yildi. Endi mutaxassislar yurtimizda aholi o‘rtasida, jumladan yoshlar orasida kitobxonlik madaniyati saviyasinig pasayib ketish sabablarini chuqur taxlil etish asosida uni oshirishga qaratilgan aniq va puxta chora-tadbirlar belgilashlari talab etiladi.

Xo‘sh, o‘sha sabab va shart-sharoitlar nimalardan iborat?

O‘tgan asrning 80-yillaridan boshlangan siyosiy beqarorlik, iqtisodiy tanglik uzoq yillik kitbxonlik an’analariga putur etkazdi. Dafatan savdo rastalarining bo‘shab qolishi, oziq-ovqat mahsulotlari harid qilish uchun uzundan-uzoq navbatlarning paydo bo‘lishi, “qayta qurish”, “oshkorolik”, “demokratiya” deya ko‘chaga chiqqan olomonning jumbushlari kitob do‘konlarining yopilib ketishiga, kutubxonalarning xuvullab qolishiga sabab bo‘ldi. Ustiga ustak “qora qozoni” qaynamay qolgan o‘qituvchilarning “bozor” tomonga og‘ib ketishi, shu davrda ota-onalarning ham “tirikchilik” yo‘liga o‘tishlari kitobxonlik madaniyatiga urilgan birinchi zarba bo‘lgandi. Maktabda, oilada nazoratning susayishi bolalarga o‘z ta’sirini o‘tkazmay qolmadi.

Yangi alifboning joriy etilishi hamma zamonlarda ham bir muddat aholi savodxonligiga salbiy ta’sir ko‘rsatgan. 1993 yilda lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosining joriy etilishi bundan holi bo‘lmadi. Bir necha yillar ichida mamlakat aholisi ikki guruhga – lotin alifbosiga asoslangan o‘zbek alifosini o‘zlashtirayotgan, ammo amaldagi kirill yozuvini bilmaydigan yoshlar va kirill yozuvini puxta egalalagan, biroq lotin yozuviga “uquv”siz katta yoshdagilarga bo‘linib qoldi.

Bu bo‘linish asta sekin kitob olamiga ham o‘z ta’sirini o‘tkazdi. Yoshlar mavjud kitoblarni, gazeta va jurnallarni mutolaa qilolmay, kattalar esa yangi chiqqan adabiyotlarni o‘qiyolmay qiynalib qolishdi.

Va nihoyat kitobxonlikka keyingi “zarba”ni hayotimizga shiddat bilan kirib kelgan telefon, internet kabi voqeliklar berdi. Dastlabki paytlarda ko‘pchilik ular kitoblarning o‘rnini bosishga qodir, degan yanglish fikrda bo‘lishi oqibatida bu yangilik yoshlarning katta qismini o‘z domiga tortib ketishga ulgurdi. Bugun yoshlarku mayli, katta yoshdagilar, hatto otaxon-onaxonlar ham telefondan bosh ko‘tara olmay qolishgani hech kimga sir emas. Oilaning ulug‘lari qo‘liga kitob olmasdan umrini komyuter yonida o‘tkazsa, oldi-qochdi seriallardan bo‘shamasa, yoshlar kitobxonlikni kimdan o‘rgansin. Xalqimizda qush uyasida ko‘rganini qiladi, degan maqol bor.

Xorijiy mamlakatlarga borganimda ataylab kitob do‘konlariga kiraman. Haridorlar ko‘pligidan hayratga tushaman. Qani edi bizda ham kitob do‘konlarimiz shunday gavjum bo‘lsa edi, deb niyat qilaman. Qani edi ota-onalar farzandlarining tug‘ilgan kunlarida quyuq ziyofatlar, horijning turqi otni xurkitadigan beo‘xshov, ammo qimmatbaho o‘yinchoqlari o‘rniga bir dona kitob sovg‘a qilishni o‘rganishsa, qizi tug‘ilgandan boshlab, sandiq-sandiq sarpo yig‘ishdan charchamaydigan onalar uning orasiga jillaqursa bir dona kitobni joylab qo‘ysa yoki horij mebellarini tur-turi bilan topib, qizining uyini bezayotgan do‘lob otalar javonlarga Navoiy bobomizning “Xamsa”sini joylab qo‘ysa! Ba’zida dang‘illama “qasr”da yashovchi tanishlarimnikiga borganimda kitob javonini axtaraman. Hovlida qo‘sha-qo‘sha mashina. billur qandillar. keragidan ortiq horij mebellari. Ammo bir dona ham kitob yo‘q. Hayolimdan bitta mebelning o‘rniga qancha kitob sotib olsa bo‘larkan, degan fikr o‘tadi. Kunda-kunora beriladigan ziyofatlarga ketayotgan millionlarga qancha kitob harid qilsa bo‘ladi?

Kitobga nisbatan oilada munosabat shu ahvolda bo‘lgach, farzandlardan nimani kutamiz? Bola 5-6 soat vaqtini maktabda o‘tkazadi. Qolgan paytda oila davrasida bo‘ladi. Oilada kitobxonlik muhiti bo‘lmas ekan, bolada kitobga mehr uyg‘onmaydi. Ota-onalar, buva-buvilar o‘zlari namuna bo‘lib, qo‘llariga kitob olmas ekan, farandlar o‘z-o‘zidan kitobsevar bo‘lib qolmaydi. Ko‘p yillik tajribamdan shuni angladimki, bolalar ayniqsa ertak va dostonlarga havasmand bo‘lishadi. Ertak aytishni boshlaganimda nevaralarim har qanday mashg‘ulotini (hatto kompyuter o‘yinidan voz kechib) tashlab, yonimga kelishadi. Ertak tugab qolsa, yana-yana aytishimni talab qilishaveradi. Demak, bugunning yoshlari o‘zgarmagan. Ular hamon ertak va dostonlarga o‘ch. Faqat biz kattalar o‘zgarganmiz. Farzandlari bilan kitob mutolaa qilish u yoqda tursin gaplashishga ham vaqt topolmayotgan ota-onalaru, choyxona va “gap”lardan bo‘sholmayotgan bobo-momolar o‘zgarganmiz.

Ayrim ota-onalarning “bolamga kitob o‘qi desam, hech aytganimni qilmayapti!” deb zorlanishlari quloqqa chalinadi. “O‘qi” deyish bilan murodga yetib bo‘lmaydi. Keyingi paytlarda oilalarda ajdodlarimizning kitob mutolaasi an’analari unitilib ketmoqda. Ma’lumki, ota-bobolarimiz azal-azaldan ertalabki nonushta payti, kechki tamadi onlari oila davrasida nafis majlislar qurishgan. Kattalar turli xil rivoyatlar, hikoyatlar so‘zlab, yoshlarga nasihatlar qilishgan, kitob mutolaa qilishgan. Hozir ahvol butunlay boshqacha. Ertalab ota ishga shoshiladi. Ona ham ishga borishi lozim. Bolalar maktabga, bog‘chaga oshiqishadi. Kim o‘tirib, kim tik turgancha, biri oldin, biri keyin nonushta qilib, yumushlariga otilishadi. Kechda ham oilaning barcha a’zolarini bir joyga to‘plab bo‘lmaydi. Ishdan toliqib, kech qaytgan otaning ham, ishdan tashqari uy yumushlari bilan charchab qolgan onaning ham kitob mutola qilish u yoqda tursin, muloqat qilishlariga qo‘llari tegmaydi. Vaholanki, kitob mutolaasi ota-onalar bilan farzandlar o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarni mustahkamlaydi, oila jipsligini ta’minlaydi.

Yoshlarda kitobga mehrni beradigan ikkinchi man’ba – maktab, o‘qituvchilar. Men ko‘p yillar o‘qituvchilar malakasini oshirish institutida dars berganman. Ko‘pincha tinglovchilar – o‘qituvchilardan “siz keyingi paytda qanday badiiy asarni o‘qigansiz” deb so‘rardim. Eng achinarlisi 60 foiz ustozlar keyingi bir yil davomida qanday kitob o‘qiganligini eslay olishmasdi. 30 foizi saviyasi past kitoblarni o‘qishi, faqat 5 foiz tinglovchilar jiddiy adabiyotlarni mutolaa qilishi ma’lum bo‘lardi.

Tinib-tinchimas ijodkor Husan Ibrohimovning Amir Temurning 1356-1370 yillardagi faoliyatini qiyosiy-tanqidiy haqqoniy va to‘laqonli aks ettirgan “Sohibqironni anglash” nomli hujjatli asarini o‘qib yosh Sohibqironni yangidan kashf etganday bo‘ldim. Mutaxassis va atoqli ijodkorlar tomonidan yuqori baholangan ushbu asar muallifning say’-harakati bilan bor-yo‘g‘i 1000 nusxada chop etilgani achinarli holdir. Bunday asarlarni ko‘p ming nusxada nashrdan chiqarib, kutubxonalar va kitob dukonlariga tarqatish soha mutassadilarining sharafli ishi bo‘lishi kerak emasmi?

O‘tgan asrning 50-yillarida ikkinchi jahon urushining qahramoni G.K.Jukov to‘g‘risidagi kitob do‘konlarda sotuvga chiqqanda xaridorlar 1,5-2 km. navbat paydo qilgan ekan. Shu tariqa 100 nusxadagi kitob bir necha kunda sotilib ketgan. 5000 nusxada chop etilgan Muhammad Alining “Ulug‘ saltanat”ning kitob do‘konlarida xaridorini kutib yotganligini ko‘rib, yuragim achishadi.

Olimlar kitob mutolaasining inson aqliy, jismoniy va manaviy kamolatidagi ahamiyatini isbotlab berdilar. Ma’lumotlarga ko‘ra, kitob o‘qish aqliy qobiliyat pasayishining oldini oladi. Olti daqiqa kitob o‘qish bilan mashg‘ul bo‘lish stress holatini 60 foiz kamayishiga olib kelish bilan birga kitobxonning yurak urishi bir maromda bo‘lishini, mushaklar tarangligini bo‘shashtirish jarayonini ham sekinlashtirishini ta’minlarkan. Kitobsevarlarning tan sog‘liqlari boshqalarga nisbatan 33 foiz yaxshiroq bo‘larkan. Bundan tashqari, kitob mutolaasi inson qalbini yumshatishi, uyqusizlikning oldini olishi, tushkunlikdan qutqarishi, hayotdagi maqsadni to‘g‘ri anglab, qiyinchiliklarni yengishga yordamlashishi, ijodkorlik qobiliyatini rivojlantirishi, so‘z boyligini oshirishi va boshqa foydali jihatlarga egaligi isbotlangan. Shu bilan birga kompyuter o‘yinlarining zararli oqibatlari ham bugun hech kimga sir emas.

Shu haqiqatni yoshlar shuuriga singdirish mamlakatimizda kitobxonlik madaniyatini oshirishda eng birlamchi omil bo‘ladi. Kitobning, ilmning foydasi, kompyuter o‘yinlarining zararli tomonlari teleqo‘rsatuvlarda ochib berilishi, multfilmlar mazmuniga singdirilishi, reklamalar mohiyatini tashkil etishi, gazeta-jurnallarda targ‘ib qilinishi lozim. “Donovoy” va “Bilmasvoy”ning sarguzashtlari yordamida bilimli insonlarning jamiyatda ulug‘lanishi va aksincha ilmsizlarning sharmandali basharalari yorqin badiiy bo‘yoqlarda bolalar tafakkuriga singdirish darkor. Ularning ongida ko‘cha-ko‘yda xurmat-e’tibori oshib borayotgan, zafar cho‘qqilari sari ildam odimlayotgan “Donovoy” va el-yurt ichida obro‘-e’tibori tushib, kundan-kunga omadsizlik botqog‘iga cho‘qib borayotgan “Bilmasvoy” siymosini gavdalantirish lozim. Ana shunda yoshlar qalbida ularning biriga cheksiz havas, ikkinchisiga nisbatan nafrat shakllana boradi. Kitobga mehri baland yangi avlod paydo bo‘ladi.

Komil Sindarov, yuridik fanlari doktori

Kitob qanday paydo bo’lgan? Birinchi kitob paydo bo’lganda

Kitob qadimgi buyuk kashfiyotlar – yozuv, qog’oz, siyoh bilan chambarchas bog’liq. Birinchi kitob qanday paydo bo’ldi va ular nimani ifodalab berdi?

So’zning ta’rifi va kelib chiqishi

Ushbu so’zning zamonaviy ma’nosida kitob alohida-alohida sahifalar yoki varaqlardan tashkil topgan alohida turdagi mahsulotdir, bu ma’lumotlarga matn terish yoki qo’lyozma usuli bilan chop etiladi.

Proto-slavyan tilida u “kuniga” deb nomlangan. Ehtimol, bu so’z qadimiy turkiy tillardan olingan. Bu “aylantirish” degan ma’noni anglatadi.

Birinchi kitob qachon paydo bo’ldi? Bu savolning javobi shart bo’lmagan sharoitlarni hisobga olishni talab qiladi. Avvalo, bu yozuvlarni (qog’ozni) yaratish va ma’lumotni (yozuvni) saqlash vositasidir. Faqatgina ko’rinishidan keyin kitob tarixi boshlandi.

Yozish

Kitobda ba’zi ma’lumotlar mavjud. Yozish uchun siz quyidagi shartlarga ega bo’lishingiz kerak: yozuv yozish va yozish uchun materiallar. Qadim zamonlarda inson og’zaki ma’lumotni ishlatgan. Ular oz bo’lsa, bu usul mos edi. Ammo ma’lumot to’plangani uchun uni uzatish va saqlash uchun yangi vositalarni izlash kerak edi. Shunday qilib, inson yozganlarni ixtiro qildi. Endi atrofimizdagi dunyo haqida bilgan har bir narsa yozilishi mumkin va shu bilan kelgusi avlodlar uchun bebaho bilimlarni saqlab qoladi.

Kitob qanday paydo bo’ldi? Bu inson taraqqiyoti tarixidagi eng qiziqarli masalalardan biridir. Bunga javob berish juda qiyin, chunki kitob ko’rinishining asosiy sharti – yozuv, qadimgi Mesopotamiyada va Misrda deyarli bir vaqtning o’zida paydo bo’lgan. Shu bilan birga, olimlar bu masala bo’yicha ustuvor ahamiyatga ega bo’lib, she’rlar yozgan birinchi mamlakat bo’lgan Mesopotamiya (Mesopotamiya) deb hisoblaydilar.

Qadimgi davrlarda nima yozgansiz?

Kitob qanday paydo bo’ldi? Buning ahamiyati juda katta. Har bir tsivilizatsiya ma’lumotni yozish usulini ochib, bilimlarni saqlab qolish uchun turli xil narsalarni qo’llashni boshladi: o’simlik jarohatlari, barglar, loy plankalari, daraxt qobig’i va metall.

Planshetlar eng qadimgi materialdir. Ular ikki turdagi: mum va loydan iborat edi. Ular odatda kuch-quvvat uchun ishdan bo’shatilgan edilar va bundan keyin matnga o’zgartirish kiritish imkoni bo’lmadi. Mumli planshetlar yozuvni o’chirishga va yangisini qo’llashga ruxsat berildi. Qadimgi Mesopotamiyada va Rimda ishlatilgan.

Papirusdan olinadigan yozuvlar qadimgi misrliklar tomonidan birinchi marta ishlatilgan . Keyinchalik, bu qog’oz Fenikeliler tomonidan yozish uchun ishlatila boshlandi va keyinchalik unga yunonlar tomonidan tanishtirildi. Uzoq vaqt davomida yozuvlar yozuvlar uchun juda qulay material sifatida ishlatilgan. Xushbo’ylik tufayli papirus egilmasdi, lekin u javonlarga saqlash uchun qulay bo’lgan uzun chiziqlar bo’lib qo’shilishi mumkin edi. Bundan tashqari, papirus siyohi osongina yuvilib, uni qayta ishlatish mumkin edi.

Birinchi kitob paydo bo’lganida, ilm nimani aytdi?

Qadimgi davrlarda qoyalar, toshlar, hayvonlarning suyaklari va kitoblarda yozilgan yozuvni qidirib bo’lmaydi. Ular matnlar emas, alohida bayonotlar edi. Ammo, arxeologik tadqiqotlar davomida olingan ma’lumotlarga ko’ra, birinchi kitoblarning ko’rinishi qadim zamonlarga tegishli. Tashqi tomondan, ular zamonaviy birodarlaridan juda farq qilishgan.

Birinchi kitoblar miloddan avvalgi III ming yillikda paydo bo’lgan. E. Qadimgi Mesopotamiyada. Yongilgan loy planshetlari yog’och qutilarga o’ralgan, ularning har biri alohida “kitob” ni aks ettirgan. Qadimgi Rimda 2-4 tabletka birlashtirildi va bir nechta “choyshablar” dan bir kod (kitob) olingan.

O’rta asrlarda birinchi kitoblar qanday paydo bo’ldi?

Uzoq vaqt davomida papirus yozuvlari juda keng tarqalgan edi. Biroq ular qisqa umr ko’rishgan va Misrdagi papirusning o’zi ham borib borayotgan noyob o’simliklarga aylangan. Xristianlikning muqaddas matnlar uchun paydo bo’lishi bilan ko’proq bardoshli va oson ishlovchi materiallar kerak edi. Hayvon terisidan tayyorlangan pergament edi. Ko’pincha echki, qo’y va buzoq terilari ishlab chiqarish uchun ishlatilgan. Perchment zararkunandan qo’rqmasdan egilgan bo’lishi mumkin. Vaqt o’tgach, kitoblar undan boshlandi.

O’rta asrlarning dastlabki kitoblari deyarli zamonaviy bo’lmagan. Ular bir nechta sahifalardan tashkil topgan va bir qopqoqqa ega bo’lgan. Bunday kitoblar juda qimmat edi. Bitta hayvonning terisini ishlab chiqarishga, ikki yuz o’ttiz bittaga yaqin terimga va sayyohlar va rassomlarning 2-3 yillik ishi to’xtatildi. Ko’pincha ular qimmatbaho oltin va qimmatbaho toshlar bilan bezatilgan.

Kitob Rossiyada qanday paydo bo’ldi? Mamlakatimizga kelsak, u dastlabki qo’lyozmalar va matnlarning paydo bo’lish tarixi bilan ajralib turadi. XII-XV asrlarda an’anaviy yozish materiallari qayin qobig’i edi. Ular XX asrning boshlarida Veliky Novgorodda juda ko’p sonlarda kashf qilindi.

Beresta arzon bo’lgan arzon material bo’lib, asosan xususiy yozishmalar uchun ishlatilgan. Keyinchalik muhim hujjatlar pergamentga yozilgan.

Kitobni chop etish – bu kitobning ko’rinishidagi yangi sahifadir

Qo’lyozmalar juda qimmatga tushdi va faqatgina juda boy odamlar o’zlarining uylarini hashamatlasha olishlari mumkin edi. O’rta asrlarda savodxonligi bo’lgan insonlar juda kam edi. Asosan, ular rohiblar, olimlar va davlat amaldorlari edi.

VIII asrda Yevropada birinchi universitetlar paydo bo’ldi. Davlatlarga ko’plab ma’lumotli kishilar kerak edi. Lekin talabalar qimmatbaho hajmlarni sotib olish imkoniga ega emas edilar. Ko’p hollarda bu kitob faqat ma’ruzalar o’qigan va tinglovchilarni eslab qolishlari kerak edi.

O’sha vaqtga kelib, yog’ochlar Xitoyda va sharqda ishlatilgan – matoga bosim. Lekin bu usul arzon emas edi, chunki matoning o’zi qimmat edi.

Evropada, XV asrning boshlarida qog’oz kelishi bilan, kitob nashri shrift vositasi yordamida ixtiro qilingan. An’anaga ko’ra, Johann Guttenberg kitoblarni ishlab chiqarishning birinchi usulini kashf etgan. Aslida, harflarning shriftlari turli Evropa mamlakatlarida oldindan qo’llanilgan. Gutenbergning yorqin kashfiyoti bosma matbuotni yaratishdan iborat edi .

Badiiy adabiyotlar paydo bo’lganida, bilimlarni nafaqat imtiyozli sinflar qatorida: zodagonlik, ruhoniylar va ilm-fan vakillari ham tarqatish mumkin edi. Asta-sekinlik bilan mashinaning asbob-uskuna yordamida yaratilgan kitoblar aholining qolgan qismida mavjud bo’ldi.

Birinchi bosma nashr Rusiyada qachon paydo bo’ldi? Bu muhim voqea 1564 yilda sodir bo’lgan. Avval shubhasiz, bunday turdagi filiallar allaqachon mamlakatga kirib, sayyohlar tomonidan emas, balki mashinada yaratilgan. Bunday kitoblar birinchi bosmaxonasi yaratilgan paytda Rossiyada yangilik emas edi.

Rossiyaning birinchi bosmajagi “Apostol” edi – Ivan Fedorov va Piter Mstislavets tomonidan yaratilgan haqiqiy asar.

So’zdan keyin

Kitobning qanday paydo bo’lganligi har doim ham dolzarb bo’lib qoladi va bitta bola uni maktabda yoki uyda so’ramaydi. Ilmga ega bo’lgan kitoblar vaqt o’tishi bilan o’zgaradi. Endilikda ular elektron shaklda tinglanishi yoki o’qilishi mumkin, ammo ular hali ham bizga yaqin.

Hayot davomida o’qishingiz kerak bo’lgan 100 ta tavsiya etilgan kitob

Ko’pchiligimiz uchun imkonimiz boricha yaxshi kitob o’qishni yaxshi ko’ramizYoki biz poezdda sayohat qilayotganimizda yoki yotishdan oldin.

Tarix davomida juda yaxshi qabul qilinganligi, mazmunan boyitilganligi yoki shunchaki ko’ngil ochar ekanligi uchun tavsiya etishga loyiq bo’lgan asarlari yozilgan.

O’qish uchun tavsiya etilgan eng qiziqarli kitoblar ro’yxati

Bugungi maqolamizda siz bo’sh vaqtingizda ulardan zavq olishingiz va yangi narsalarni o’rganishingiz uchun yozilgan eng qiziqarli kitoblar ro’yxatini taklif qilishni taklif qildik.

Beri Psixologiya va aql ular sizga zavq keltirishiga aminmiz. Shuni unutmangki, bir necha hafta oldin biz allaqachon Psixologiya bo’yicha bir nechta kitoblar to’plamini yaratdik. Men ularni shu erda bog’layman:

• “Tavsiya etilgan 25 ta psixologiya kitobi”
• “O’z-o’zini rivojlantirish va o’zini o’zi takomillashtirish bo’yicha eng yaxshi 12 ta kitob”

Shuni aytib, biz tavsiya etilgan kitoblar to’plamini o’rganishni boshlashga tayyormiz. Shunday qilib davom eting! Biz tanlagan sarlavhalarni bilish uchun ushbu satrlarni o’qishni davom ettirish kifoya.

1. Psixologik nuqtai nazardan: aqlning mo”jizalari bo’ylab sayohat (Adrian Triglia, Bertran Regader, Jonathan García-Allen)

• 2016 yil

Ko’p odamlar har hafta bizga psixologiyani o’rganish uchun eng yaxshi asosiy qo’llanma nima ekanligini so’rash uchun yozadilar. Ushbu kitob ushbu ehtiyojni qondirishga qaratilgan. Psixologik jihatdan (Paidós Editions) Xulq-atvor fanining asosiy jihatlarini bilish uchun qo’llanma.

Uning sahifalarida miyamizning ishlashiga oid ko’plab qiziqishlarni ko’rib chiqishdan tashqari, psixologiyaga nisbatan tez-tez uchraydigan shubhalar echiladi. Vundtdan to hozirgi kungacha Zigmund Freyd, Erix Fromm va B. F. Skinner va boshqalarni bosib o’tgan psixologiya tarixini kashf etasiz. Sizga bilim va ijodga to’la 300 sahifada ajoyib psixologiya dunyosiga kirib borish uchun barcha kerakli bilimlar. Biz sizga zavq olish paytida o’rganishni osonlashtiramiz!

Mualliflar ushbu kamtarin veb-saytning yaratuvchilari.

Agar siz uni sotib olmoqchi bo’lsangiz, uni ushbu havola orqali qilishingiz mumkin.

2. Ikki shahar ertagi (Charlz Dikkens)

• Yil: 1859 yil

Britaniyalik yozuvchining ushbu romani Charlz Dikkens 200 milliondan ortiq nusxada sotilgan. Roman Frantsiya inqilobi paytida, ikki shahar o’rtasida joylashgan: London va Parij. Muallif Viktorianizm institutlarini juda tanqid ostiga oladi, garchi roman o’zini inqilob haqidagi har qanday siyosiy yoki falsafiy munozaralardan uzoqlashtirsa ham, muallifning siyosatchilarga beparvoligi va mensimasligi tufayli.

Sizga havolani qoldiraman, shunda uni Amazon-da sotib olishingiz mumkin, bu erda.

3. Yuqori samarador odamlarning 7 odati (Stiven R. Kovi)

• Yil: 1989 yil

Ushbu kitob Stiven R. Kovi Bu biznes dunyosidagi ma’lumotlardan biridir. Uning sahifalarida xalqning eng mashhur urf-odatlari ko’rib chiqilgan bo’lib, ular har kuni o’zlarining yuqori samaradorliklariga ega.

Ushbu nomni ushbu havolani bosish orqali Amazon orqali sotib olishingiz mumkin.

Aytgancha: bizning maqolamizda: “Haqiqatan ham samarali odamlarning 7 odati” biz ushbu asarning eng muhim jihatlarini umumlashtirmoqdamiz, agar siz ushbu kitob haqida ko’proq bilmoqchi bo’lsangiz, havolani bosishingiz kifoya.

4. Shamol bilan ketdim (Margaret Mitchell)

• Yil: 1936 yil

Ushbu kitob Margaret Mitchell Bu tarixdagi eng yaxshi sotuvchilardan biri bo’lib, katta muvaffaqiyati tufayli filmga aylandi. Bu voqea Amerikadagi fuqarolar urushi davrida sodir bo’lib, unda sevgi tarixi va urushdan keyingi Skarlett O’Haraning boshidan kechirgan voqealari hamda o’sha davrdagi qiyinchiliklar haqida hikoya qilinadi.

Ushbu havolani kiritish orqali kitobni sotib oling.

5. Atirgul nomi (Umberto Eko)

• Yil: 1980 yil

Yaqinda vafot etgan ushbu ajoyib roman Umberto Eko Gothic va detektiv romanlari bilan O’rta asrlar xronikasini aralashtirib, 1327 yilda Benediktin abbatligida sodir etilgan qotilliklarga oydinlik kiritish uchun Baskervil Uilyamning detektiv faoliyatiga e’tibor qaratadi.

Uni shu yerdan sotib oling.

6. Urush va tinchlik (Lev Tolstoy)

• Yil: 1869 yil

Rus yozuvchisining ushbu romani Leo Tolstoy bu universal adabiyotning klassikasi. Uning matni Napoleon urushlari davrida 1805 yildan 1815 yilgacha Rossiyadagi turli xil aristokratik oilalar a’zolarining hayotini bayon qiladi. Ushbu hayotning tavsifini Austerlitz kabi janglar bilan almashtiring.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

7. Miya bizga nima deydi: Inson ongining sirlari ochildi (V.S. Ramachandran)

• 2012 yil

Mashhur nevrolog va tadqiqotchi Ramachandran inson miyasi haqidagi so’nggi kashfiyotlarni ko’rib chiqadi va quyidagi kabi savollarga javob beradi: Ba’zi odamlarni boshqalardan ko’ra ko’proq ijodkor qiladigan narsa nima? Autizmga nima sabab bo’ladi va uni qanday aniqlash va davolash mumkin? Shuningdek, u psixologik holatlarni fantom og’rig’i kabi qiziquvchan tarzda ko’rib chiqadi.

Siz uni shu erni bosish orqali sotib olishingiz mumkin.

8. Ko’p razvedka: amaldagi nazariya (Xovard Gardner)

• Yil: 1995 yil

Ushbu kitob Xovard Gardner mashhur psixologiya klassikasi bo’lgan Xovard Gardnerning bir nechta aql-zakovati haqidagi mashhur nazariyani ko’rib chiqadi. Ushbu nazariya shuni ko’rsatadiki, insonlar faqat bir xil aqlga emas, balki har xil aql turlariga ega.

Bu yerni bosish orqali ushbu kitobni oling.

9. Mag’rurlik va xurofot (Jeyn Ostin)

• Yil: 1813 yil

Ushbu roman ikkinchi nashr edi Jeyn Ostin va u o’z davrining haqiqiy klassikasi va barcha davrlarning eng mashhur romanlaridan biriga aylandi. Ushbu jozibali romantik komediya mag’rur janob Darsi, boy va ommabop odam bilan kamtar oilada o’sgan ayol Elizabeth Bennet o’rtasidagi kelishmovchiliklarni muhokama qiladi, chunki ikkinchisining ijtimoiy qatlami tufayli uning oilasi unga uylanmoqchi pul bilan bir odam bilan off.

Uni shu yerdan sotib oling.

10. Borliqning chidab bo’lmaydigan yengilligi (Milan Kudera)

• Yil: 1984 yil

Borliqning chidab bo’lmaydigan yengilligi, ning Milan kundera, bu er-xotinlarning kundalik hayotidagi sevgi, xiyonat, hasad va paradokslar haqidagi hikoya. Ushbu hayajonli roman shunchalik yaxshi tushuntirilganki, o’quvchi hikoyaning bir qismini his qiladi. Tavsiya etilgan kitob.

Uni shu yerdan sotib oling.

11. Dasht bo’ri (Hermann Gessen)

• Yil: 1927

Shveytsariyalik nemis yozuvchisining ushbu asari Hermann Gessen inson holatining qorong’u va fojiali zonasini misol qilib keltiradi. Bularning barchasi uning qahramoni Garri Xoller tomonidan ifodalanadi, u nafaqat insonparvarlik jamiyatini biladi va birdamlikda hech narsani bilmaydi, bu esa uni izolyatsiyaga olib keladi.

Ushbu kitobni bu erdan oling.

12. Sevgi anatomiyasi (Xelen Fisher)

• Yil: 2004 yil

Xelen baliqchi U “Sevgi anatomiyasi” kitobi orqali biz sevib qolsak miyada nima bo’lishini bilishga imkon beradigan sevgi va jozibadorlik biologiyasining mutaxassisi. Sevgi kimyosini batafsil tushuntirib beradigan qiziqarli kitob.

Uni shu yerdan sotib oling.

13. Baxtga sayohat: yangi ilmiy kalitlar (Eduard Punset)

• 2007 yil

Baxtga intilish insoniyatning eng buyuk sarguzashtlaridan biri, lekin u ham katta obsesiyaga aylanishi mumkin. Ushbu kitob ushbu masalaga oid ilmiy dalillarning to’plamidir, ilmiy ommalashtiruvchidan Eduard Punset. Siz buni yo’qotolmaysiz.

Uni shu yerdan sotib oling.

14. Sevgi san’ati (Erix Fromm)

• Yil: 1956 yil

Sotsiolog, psixolog va faylasufning ushbu kitobi Erich fromm Bu haqiqiy badiiy asar. Muallif nuqtai nazaridan muhabbat nazariy tadqiqotlar mahsuli bo’lishi mumkin, chunki bu san’at. Shunday qilib, o’zlashtirishga erishish uchun ham nazariyani, ham amaliyotni puxta anglash zarur.

Ushbu kitobni bu erdan oling.

15. Tez o’ylang, sekin o’ylang (Daniel Kaneman)

• 2011 yil

Ushbu kitob 2011 yilda psixolog tomonidan nashr etilgan Daniel kahneman, Prinston universiteti psixologiya professori (AQSh). Yozuvchi hozirgi psixologiyaning tezisiga asoslanib fikrlashning ikkita uslubiga asoslangan: 1-tizim, tezkor, intuitiv va hissiy, 2-tizim esa sekinroq, aks etuvchi va oqilona. Ushbu qiziqarli ish haqida ko’proq ma’lumotni bizning maqolamizda bilib olishingiz mumkin: “Daniel Kannemanning” Tez o’ylang, sekin o’ylang “kitobiga sharh”.

Va siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

16. Robinzon Kruzo (Daniel Defo)

• Yil: 1719 yil

Robinzon Kruzo – ingliz yozuvchisining taniqli asarlaridan biri Doniyor defo. Nashr qilinganidan beri u muvaffaqiyatli bo’ldi va bugungi kunda ham ushbu janrni sevuvchilarning kitob javonidan mahrum bo’la olmaydigan sarguzasht romanlardan biri bo’lib qolmoqda. Shunday qilib, ochiq dengizda sodir bo’ladigan qiziqarli fe’l-atvor va voqealarga to’la yaxshi kitobdan bahramand bo’lishni istasangiz, mana shu narsa.

Bu erga bosish orqali osongina sotib olishingiz mumkin bo’lgan klassik.

17. Hamlet (Uilyam Shekspir)

• Yil: 1603

Hamlet, ehtimol, bu eng muhim asar Uilyam Shekspir. Ushbu jumboqli fojia sirlarga to’la, unda har bir belgi simulyatsiya rassomi. Hamletning o’zi doimiy o’zgaruvchan mavjudotdir.

Uni shu yerdan sotib oling.

18. Yo’qotilgan vaqtni izlash (Marsel Prust)

• Yil: 1903 yil

Bu klassik asar Marsel proust. Ehtimol, ushbu romanning eng qiziq tomoni u ochib bergan voqea emas, balki muallif buni qanday amalga oshirayotgani. O’zini aks etayotgani va o’qishda qamalib qolgani kabi, o’quvchini o’ziga bog’lab turadigan haqiqiy o’qituvchi.

Agar sizda hali yo’q bo’lsa, uni shu erdan sotib olishingiz mumkin.

19. Uliss (Jeyms Joys)

• Yil: 1922 yil

Bu juda zo’r kitob, ammo uni tushunish qiyin bo’lishi mumkin, chunki u ko’plab bayon uslublarini, shubhasiz uslublarni almashtirib turadi Jeyms Joys. Bu Irlandiyaning Dublin shahrida uning ikki asosiy qahramoni – Bloom va Dedalusning bir kunidir. U doimiy ravishda qadimgi Yunonistonga murojaat qiladi va Uliss haqidagi voqeani eslaydi. Tinchlik bilan o’qilishi kerak bo’lgan chiroyli kitob.

Ushbu kitobni bu erdan oling.

20. Don Kixot de la Mancha (Migel de Servantes)

• Yil: 1605

Don Kixot de la Mancha – mashhur asarini eshitmaganlar kam emas Migel de Servantes. La Manchaning oddiy qo’shnisi Don Kixot de la Mancha, ko’plab ritsarlik kitoblarini o’qiganidan so’ng, Sancho Panza ismli vatandosh bilan birga ritsarga aylanish g’oyasi (boshqalar uchun u aqldan ozgan) haqida hikoya qiluvchi roman. (kim qichqiriq bilan shug’ullanadi). Ikkalasida ham ko’pincha noto’g’ri ketadigan minglab sarguzashtlar mavjud.

Uni shu yerdan sotib oling.

21. Mobi Dik (Herman Melvil)

• Yil: 1851 yil

Xerman melvill U filmga aylangan ajoyib romanlardan birining muallifi. Bu kapitan Ahabning uni aqli buzilishiga olib keladigan, uni mayib qilgan oq kitdan qasos olishni istagan hikoyasidir. Bu uni ovlashga urinib o’lgan butun ekipajni sudrab borishiga olib keladi.

Siz uni shu erni bosish orqali sotib olishingiz mumkin.

22. Yuz yillik yolg’izlik (Gabriel García Markes)

• Yil: 1967 yil

Kolumbiyalik yozuvchining ajoyib asari Gabriel Garsiya Markes. Le Monde (1999) gazetasining yozishicha, bu Kastilian tilida eng ko’p tarjima qilingan va o’qilgan kitob. Darhaqiqat, ushbu gazeta uni asrning eng yaxshi 100 ta kitobining 33-pog’onasiga joylashtirdi.

Ushbu mumtoz adabiyotni shu yerdan sotib oling.

23. Ta’sir: Ishontirish psixologiyasi (Robert Sialdini)

• 2014 yil

Bittasi Robert Sialdini psixologiyaga bag’ishlangan qiziqarli kitob bo’lib, unda odamlarni nima uchun ishontirish va uning sahifalarida mujassamlangan bilimlarni qanday qo’llashni tushuntiradi. Uning ushbu hodisani tadqiq etish bo’yicha 35 yillik tajribasi uning muallifiga ushbu yorqin matnni yozishga imkon berdi.

Uni shu yerdan sotib oling.

24. Geklberri Fin (Mark Tven)

• Yil: 1884 yil

Hackleberry Finn o’z mahallasidagi barcha bolalar tomonidan butparast qilingan, ammo onalar tomonidan bezorilik deb hisoblangan, bu Amerika adabiyotining mumtoz klassikasi, bu matn bizni Missisipi daryosiga joylashtiradi, u erda Xak qullikdan qutulmoqchi bo’lgan qora tanli bola bilan erkinlik izlaydi. Do’stlik va o’spirinlik bilan bog’liq bo’lgan asar. Qalamidan paydo bo’lgan takrorlanmas voqea Mark Tven.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

25. Hissiy aql (Daniel Goleman)

• Yil: 1996 yil

Ajoyib ish Daniel goleman bu minglab psixologlarga ta’sir ko’rsatdi, chunki hissiy aql – bu odamlarning farovonligi va baxt-saodati bilan keng bog’liq tushunchadir.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

26. Hech qachon tugamaydigan voqea (Maykl Ende)

• Yil: 1979 yil

Ulardan yana biri katta ekranda katta muvaffaqiyatga erishdi. Tomonidan yozilgan ajoyib hikoya Maykl Ende unda sehrli kitobni ehtiros bilan o’qigan bosh qahramon Bastian ajdar, gigant va hayvonlar bilan to’la hayoliy dunyoga kirib boradi, u erda u eng hayoliy hayollarda yashaydi.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

27. Ilohiy komediya (Dante Aligeri)

• Yil: 1314

Ushbu ish Dante bu mavjud bo’lgan eng taniqli kitoblardan biridir. Muallif o’quvchini o’limdan keyin sodir bo’lishi mumkin bo’lgan narsalarni sayrga olib boradi. Bularning barchasi jahannam yoki jannat qanday bo’lishini tasavvur qiladigan tasavvur bilan.

Bu erda osongina sotib oling.

28. Kichkina shahzoda (Antuan de Sent-Ekzuperi)

• Yil: 1943 yil

Bu juda yaxshi ish Sent-Ekzuperi, bu o’quvchini uning asosiy xarakteri – bolani izlash orqali hayot, do’stlik, muhabbat va inson tabiatining ma’nosini shubha ostiga qo’yishga olib keladi. Sehr va donolikka to’la ajoyib ish.

Uni ushbu havola orqali sotib olishingizni tavsiya qilamiz.

29. Xobbit (J. R. R. Tolkien)

• Yil: 1937 yil

1937 yildagi ushbu ertakni Uzuklar Rabbi uchun muqaddima deb hisoblash mumkin. Xobbit Smaug ismli buyuk ajdaho kuchida bo’lgan xazinani qidirish haqida. Ushbu asar sehrgar Gandalf va xobbi Bilbo Bagginsni ushbu xazinani tiklashga yordam berishiga ishontirgan bir guruh mitti odamlarning sarguzashtlari haqida hikoya qiladi. Klassik J. R. R. Tolkien.

Agar siz hali o’qimagan bo’lsangiz, ushbu kitobni bu erdan oling.

30. O’n negrito (Agata Kristi)

• Yil: 1939 yil

Yozuvchidan ushbu matn Kristi Agata o’quvchini Buyuk Britaniyaning Devon shahridagi Blek oroliga joylashtiradi. Unda ushbu orolga taklif qilingan o’n kishi haqida hikoya qilinadi, unda amerikalik tomonidan qurilgan va keyinchalik sotilgan bitta qasr mavjud. Mehmonlarning har biri ularni bilaman deb da’vo qilgan shaxsdan xat oladi, ammo hech kim uni aniq eslamaydi. Qasrda bir marta, a ovoz chiqarib U mehmonlarning har birini o’tmishda kimnidir o’ldirganlikda ayblaydi, garchi ularning hammasi buni inkor etishadi va buning oldini olish uchun hech narsa qila olmaganliklarini aytishdi. Mehmonlar birma-bir o’ldiriladi.

Uni shu yerdan sotib oling.

31. Anne Frankning kundaligi (Anne Frank)

• Yil: 1947 yil

Ning kundaligi Anna Frank bu yahudiy qizining o’zining kundalik daftaridan, Ikkinchi Jahon urushi paytida fashistlardan qanday yashiringanligini tushuntirib bergan eng ajoyib matnlardan biridir. Nihoyat, o’sha paytda 13 yoshda bo’lgan qiz bir nechta kontslagerlarda bo’lgan va u erda 1945 yil 12 martda tifusdan vafot etgan.

Agar siz uni o’qishni istasangiz, uni shu yerdan sotib oling.

32. Buyuk Getsbi (F. Skot Fitsjerald)

• Yil: 1925 yil

O’ziniki kabi Frensis Skott Fitsjerald U ba’zida ta’kidlagan: “Buyuk Getsbi” – bu avtobiografik matn bo’lib, u ulug’vor qiyofasi bilan ajralib turadigan, ammo muqarrar dramadan xabar beradi. Bu 29-inqiroz bilan yakunlangan 20-yillardagi Amerika jamiyati nimani anglatishini anglatadi.

Uni shu yerdan sotib oling.

33. Javdar ichidagi ovchi (J. D. Salinger)

Ushbu asar 1945 yilda nashr etilgan. Bu urushdan keyingi davr haqiqatiga duch kelgan Nyu-Yorklik Xolden Koldfielning o’spirin hayoti haqida. Uning e’tirofi maktabdagi muvaffaqiyatsizlikka duch keladigan yigitning hayotini, an’anaviy oilaning qat’iy me’yorlarini va yaqin munosabatlar tajribasini ochib beradi. Ushbu klassikani o’qish kerak J. D. Salinger.

Ushbu klassikani ushbu havolani kiritish orqali olishingiz mumkin.

34. Yerning markaziga sayohat (Jyul Vern)

• Yil: 1864 yil

Ning buyuk sarguzasht romanlaridan biri Xulio Vern, unda qadimiy xaritadan foydalangan holda bir guruh tadqiqotchilar erning markaziga yo’l topadilar, u erda ular turli xil qiyinchiliklarni engib o’tishlari kerak. Va nihoyat ular vulqon otilishi tufayli yana chiqib ketishdi.

Ushbu mumtoz adabiyotni bu erdan oling.

35. Turlarning kelib chiqishi (Charlz Darvin)

• Yil: 1859 yil

Klassik Charlz Darvin bu turli xil tirik mavjudotlarning rivojlanishi haqidagi fikrlash tarzini o’zgartirdi. Unda u o’zining tanlangan tabiiy tanlanish nazariyasini taklif qiladi.

Ushbu mashhur asarni shu yerdan sotib oling.

36. Dorian Greyning surati (Oskar Uayld)

• Yil: 1890 yil

Dorian Greyning surati – u nashr etgan birinchi roman Oskar Uayld, Irlandiyalik yozuvchi. Ushbu asar go’zallik va abadiy yoshlik haqidagi afsonani o’rganib chiqadi va uning qahramoni Dori Grey uning o’rnida uning portreti qarishini istaydi, shunda u shayton bilan ahdga aylanadi.

Uni ushbu havola orqali sotib oling.

37. Keksa odam va dengiz (Ernest Xeminguey)

• Yil: 1952 yil

Buyuk Xeminguey U sabr-toqatning aksi bo’lgan bu hayajonli voqeani bizga qoldirdi, chunki u 84 kun davomida bitta baliqni ushlamay o’tkazgan va har doim zabt etishni istagan o’ljasini baliq tutish uchun dengizga qaytmoqchi bo’lgan keksa baliqchi Santyago haqida hikoya qiladi. . Ushbu asar tufayli u 1954 yil adabiyot bo’yicha Nobel mukofotini oldi.

Ushbu o’qish qo’llanmasini Xeminguey ijodi bo’yicha tavsiya qilamiz.

38. Jinoyat va jazo (Fyodor Dostoevskiy)

• Yil: 1866 yil

Rus yozuvchisining buyuk asarlaridan biri Fyodor Dostoevskiyo’z sahifalarida axloqiy mavzuni o’zida mujassam etgan, chunki u qashshoqlikdan qutulish uchun keksa sudxo’rni o’ldirgan va talagan yosh talaba bilan shug’ullanadi. Bu isrofgarchilikka ega bo’lmagan haqiqiy psixologik roman.

Uni shu yerdan sotib oling.

39. Dekartning xatosi (Antonio Damasio)

• Yil: 1994 yil

1994 yilda nashr etilgan ushbu matn ilmiy va falsafiy adabiyotlarning ajoyib kitobidir va Dekartning xatosi nima? Aql va tanani mustaqil ravishda mavjud deb o’ylash. Kartezyen g’oyasini rad etish uchun, Antonio Damasio his-tuyg’ular va his-tuyg’ular nafaqat insonning aql-idrokida muhim ahamiyatga ega, ammo prefrontal korteksdagi shikastlanishlar insonni samarali qarorlarni qabul qila olmasligiga olib keladi.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

40. Yer ustunlari (Ken Follet)

• Yil: 1989 yil

Bu mohirlik bilan o’ylab topilgan tarixiy roman Ken Follet, hech kim sog’inmasligi kerak. Bu sevgi, illuziyalar, ambitsiyalar va adolatsizlik va xiyonat aralashgan hikoya va bu adabiy badiiy asar emasligiga qaramay, Follet o’quvchilarni qanday qilib o’ziga jalb qilishni biladi.

Bu erda eng ko’p sotilganni sotib oling.

41. Mockingbirdni o’ldiring (Harper Li)

• Yil: 1960 yil

20-asr Amerika adabiyotining yana bir klassikasi, u o’quvchilarni o’ziga jalb qila oldi. Bu ajoyib tasvirlangan xurofot, mahalla mojarolari va irqchilik kabi mavzular bilan shug’ullanadi Harper Li. Unda rangli fuqarolar uchun deyarli hech qanday kafolatlar bo’lmagan sud tizimi fosh etiladi.

Uni shu yerdan sotib oling.

42. Yomon baxtsizliklar (Viktor Gyugo)

• Yil: 1862 yil

Bu Viktor Ugo o’n to’qqizinchi asrning eng mashhur romanlaridan. Ushbu asar o’quvchini Vaterloo jangi va undan keyingi voqealarga joylashtiradi: Napoleonning qulashi va Frantsiya inqilobi va har doim Jan Valjan xarakterini inobatga olgan holda har xil obrazlar va ularning hikoyalari atrofida aylanadi.

Ushbu ulkan ishni ushlang, ushbu havolani kiriting.

43. Echki bayrami (Mario Vargas Llosa)

• 2000 yil

Echki festivali ko’plab eng yaxshi ishlarga bag’ishlangan Mario Vargas Llosa, zamonaviy klassikaga aylangan. Dominikan diktatori, El Chivo laqabli general Trujillo bilan bog’liq voqea.

Vargas Llosaning ushbu kitobini shu erni bosish orqali oling.

44. Atributsiz odam (Robert Musli)

• Yil: 1940 yil

Ushbu buyuk asar 1930-1942 yillarda yozilgan va yozuvchining vafoti bilan to’xtatilgan, Robert Musli. Ushbu ko’ngilochar romanning asosiy qahramonlari: Ulrix, atributlarsiz odam, idealist matematik, Leona va Bonadea, har ikkala atributsiz odamni sevadiganlar, Diotima, o’zi kabi bema’ni ayol; va Arnxaym, atributlarga ega odam, millioner. Ularning barchasi ushbu matnni istisno qiladi.

Uni shu yerdan sotib oling.

45. Bovari xonim (Gyustav Flober)

• Yil: 1856 yil

Ushbu matn Gyustav Flober uni frantsuz burjuaziyasi tanqid qildi va sudda yakunlandi. Hikoya Charlz Bovari bilan turmush qurgan yosh ayol Emma haqida. U uni sevadi, lekin tushunmaydi yoki qoniqtirmaydi. Shunday qilib, qiz o’z sevgisiga bo’lgan ehtiyojni boshqa erkaklar bilan qondirishga intiladi, ammo ularning hech biri bilan umidlarini qondira olmaydi.

Ushbu klassikani bu erda sotib oling.

46. ​​Middlemarx (Jorj Eliot)

• Yil: 1871 yil

Middlemarch: Viloyatlardagi hayotni o’rganish – bu roman Jorj eliot, Meri Anne Evansning taxallusi. Middlemarx roman 19-asrda adabiyotning zamonaviy modeliga aylanganining yorqin namunasidir. Ushbu matn Middlemarchning xayoliy shahridagi uch xil belgi haqida hikoya qiladi.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

47. Qizil pavilyonda tush (Cao Xueqin)

• Yil: 1791

Tarixda eng ko’p sotilgan kitoblardan biri va bu ulkan go’zallik matni. XIII asrning boshlarida yozilgan, imperatorlik Xitoyining ulug’vorligida, katalogga kiritish qiyin, ammo o’quvchilarni hayratga soladigan asar. Cao Xueqin bizning chegaralarimizni kengaytirish uchun muhim mualliflardan biridir.

Uni shu yerdan sotib oling.

48. Graf Monte-Kristo (Aleksandr Dyuma)

• Yil: 1845 yil

Ushbu matn yosh dengizchi va halol va sodda odam Edmond Dantesning hayoti haqida. Go’zal Mercedesga uylanish rejasini tugatgan eng yaqin do’sti tomonidan xiyonat qilinganidan so’ng, u aybsiz bo’lishiga qaramay, qorong’u fitnaga aralashgan. Shunga qaramay, u hujayradan qochib, o’zini adolatsiz ravishda hukm qilganlardan qasos olish uchun sayyoradagi eng boy odamga aylandi. Ushbu kitobni o’tkazib yubormang Aleksandr Dyuma.

Ushbu havolani kiritib, ushbu kitobni oling.

49. Lolita (Vladimir Nabokov)

• Yil: 1955 yil

Rus yozuvchisining buyuk asarlaridan biri Nabokov, 1955 yilda birinchi marta nashr etilgan. Hikoya 12 yoshli o’gay qiziga havas qilgan odam haqida. Ziddiyatli, ammo juda muvaffaqiyatli bo’lgan voqea.

50. Jarayon (Franz Kafka)

• Yil: 1925 yil

Ushbu ramziy roman Frants kafka u tabiatan ekzistensialistikdir. Bu hibsga olinganidan keyin o’zini adolatsiz ayblovdan himoya qilishga uringan Yozef Kning sud jarayoni haqida.

1 evrodan kamiga siz uni shu erdan sotib olishingiz mumkin.

Va shuningdek . Gulliverning sayohatlari (Jonathan Swift)

• Yil: 1726 yil

Ushbu kitob Jonathan Swift u birinchi bo’lib 1726 yilda nashr etilgan va bir necha tillarga tarjima qilingan xalqaro miqyosda tan olingan klassikaga aylandi. G’alati mamlakatlarga etib borgan avantyuristning sayohatlari haqida. Ushbu hayoliy voqea ham filmga aylandi.

Siz uni bu yerdan bepul yuklab olishingiz mumkin.

51. Zanzibar haqida hamma narsa (Jon Brunner)

Ilmiy fantastika va ijtimoiy-siyosiy fikrlarga boy kitob uzoq bo’lmagan kelajak qanday bo’lishi mumkinligi haqida. Aholining haddan tashqari ko’payishi oqibatlari va uning inson psixologiyasiga ta’siri haqida gapiradigan ikkita asosiy syujet.

Amazon haqida ko’proq ma’lumot.

52. Ishoqning beshikli (Anxel Vagenstayn)

Yagona yahudiy fuqarosi hayotiga bag’ishlangan noyob roman, bu saytni deyarli tark etmayapti, siz 20-asrning birinchi yarmida beshta turli mamlakatlarning fuqarosi bo’lasiz. Sabab, albatta, urush va siyosiy beqarorlik bilan bog’liq, ammo bu hammasi katta dramaturgiya emas. Ishoq Beshiktoshi urush dahshatlari va qirg’in haqidagi rivoyatni hazil, hazil va noziklik lahzalari bilan birlashtirgan.

Uni shu yerdan sotib oling.

53. Pulpa (Charlz Bukovskiy)

Charlz Bukovskiyning eng kulgili romanlaridan biri. Albatta, bu hamma tomoshabinlarga mos kelavermaydi.

Ushbu kitobni ushbu havola orqali sotib olishingiz mumkin.

54. Amerika xudolari (Nil Geyman)

Nil Gaymanning taniqli asarlaridan biri. Unda folklor, tarix, qiziqarli syujet yoki katta miqdordagi fantaziya aralashgan. Bundan tashqari, bir necha oydan so’ng u teleserialning premyerasini boshlaydi.

Uni shu yerdan sotib oling.

55. Mars xronikalari (Rey Bredberi)

Ilmiy fantastika klassiklaridan biri. Ushbu kitob bir qator mustaqil hikoyalarni birlashtiradi, qisqa, ammo juda ko’p ilgaklar bilan.

Ushbu veb-saytda mavjud.

56. Hi-Fi (Nik Xornbi)

Sevgi haqida roman, 30 yoshidagi ekzistensial inqirozlar, musiqa va umuman hayot. Bu film 2000 yilda suratga olingan.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

57. Men mushukman (Natsume Soseki)

Yaponiya adabiyotidagi eng mashhur romanlardan biri, bu kitobda mushuk nuqtai nazaridan ko’rinadigan yaxshi hazil va odob dozasi mavjud.

Uni shu yerdan sotib oling.

58. G’azab uzumlari (Jon Staynbek)

Bu Amerika adabiyotini namoyish etadigan kitoblar orasida va ajablanarli emas. 1930 yillardagi ocharchilikning yorqin va maftunkor portreti, dehqonlar qashshoqlik sharoitida mamlakatning katta ishlab chiqarish texnikasiga qo’shilish uchun ketishga majbur bo’lganlarida.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

59. Ubik (Filipp K. Dik)

Ilmiy fantastika buyuk klassiklaridan yana biriva shu bilan birga, mavjudlik va hayot bilan o’lim o’rtasidagi bog’liqlik haqida qiziqarli falsafiy mulohazalarni o’z ichiga olgan sirli roman.

Qo’shimcha ma’lumot ushbu havolada.

60. Mening hayotim yomon chizilgan (Gipi)

Grafik roman formatiga o’tish uchun biz yozishga asoslangan kitoblarning tonikasini buzamiz. Bu Gipi vinyetlardan foydalanadigan kitob (rangli va oq-qora ranglarda) qahramonning hissiy olamining eng nozik nuanslarini noyob tarzda etkazish. Juda tavsiya etiladi.

61. Dhalgren (Samuel R. Delany)

Eksperimental adabiyot unda siz ajoyib va ​​batafsil ilmiy fantastika dunyosini o’rganishingiz mumkin.

Uni shu yerdan sotib oling.

62. Chempionlar nonushta (Kurt Vonnegut)

Ushbu muallifning eng taniqli asarlaridan biri, uning hikoya qilish usuli bilan tajribasi bilan ajralib turadi va kinoyadan doimiy foydalanish.

Uni shu yerdan sotib oling.

63. Kiberiad (Stanislav Lem)

Agar afsonalarning soddaligi va soddaligi hazil bilan va ulkan texnologik yutuqlarga to’la koinot va o’rganishga tayyor sayyoralar bilan birlashtirilgan bo’lsa-chi? Ushbu aralashmaning natijasi Cyberíada-ga o’xshaydi.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

64. Yovvoyi detektivlar (Roberto Bolaño)

Bolononing eng to’liq va qizg’in kitoblaridan biri, bir necha hafta davomida adashib qolishi mumkin bo’lgan tajriba va mulohazalarni katta soddalik bilan tushuntiradigan yozuvchi.

Qo’shimcha ma’lumot ushbu havolada.

65. 1984 yil (Jorj Oruell)

Ilmiy fantastika janridagi ma’lumotnomalardan biri, markaziy hokimiyat shaxslar hayotining barcha tafsilotlarini kuzatib boradigan halokatli ijtimoiy-siyosiy kontekstni tavsiflaydi. Ushbu xayoliy koinot Oruellning avtoritar kapitalizm ustun bo’lgan davlatlarni tanqidiga asoslanadi.

Uni shu yerdan sotib oling.

66. Jasur yangi dunyo (Aldous Xaksli)

Distopiya fyuchersiga bag’ishlangan ilmiy fantastika asarlarining yana biri, hozirgi zamonni boshqa janr klassikasiga qaraganda yaxshiroq tasvirlaydi deyishadi: 1984 yil.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

67. Qarovchilar (Alan Mur)

Alan Murni yuqori darajaga ko’targan grafik romanlardan biri. Bu erda super qahramonning qiyofasi buzilgan, vinyetka bilan to’ldirilgan sahifalarga qaraganda ko’proq kinoteatrga o’xshash rivoyat orqali uni insonparvarlashtirish va tadqiq qilish.

Bu yerdan oling.

68. Bahorni kuting, Bandini (Jon Fante)

Ushbu yozuvchining eng taniqli kitoblaridan biriva Charlz Bukovskiyni ilhomlantirgan adabiyot namoyishlari. Unda otasi beva ayol bilan yashash uchun qanday qilib o’z ishini e’tiborsiz qoldirayotganini ko’rgan quyi sinf bolasining hikoyasiga bag’ishlangan.

69. Sarvning soyasi cho’zilgan (Migel Delibes)

Yo’qotish, iste’fo va o’lim haqidagi roman, asta-sekin yoshi ulg’ayayotgan bola nuqtai nazaridan aytilgan.

Uni ushbu havoladan sotib oling.

70. Tasvirlangan odam (Rey Bredberi)

Rey Bredberining qisqa hikoyalarining yana bir ajoyib to’plami. Qisqa vaqt ichida qiziqarli narsalarni o’qishni istaganlar uchun tavsiya etilgan kitoblardan biri.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

71. Barglar uyi (Mark Z. Danielewski)

O’ziga xos kitob, unda maket va turli xil shriftlardan foydalanish hikoyalarni aytib berishga xizmat qiladi.

Uni ushbu havola orqali sotib oling.

72. Ahmoqlarning fitnasi (Jon Kennedi Tul)

Uning muallifi aql-idrok va hazilga to’la ushbu romanning nashr etilishini ko’rmagan, chunki dastlab barcha noshirlar qo’lyozmani rad etishgan. Yuhanno vafot etganidan bir necha yil o’tgach, o’g’lining kitobini nashr etgan uning onasi edi. Ko’p o’tmay, ushbu asar Pulitser mukofotiga sazovor bo’ldi.

Uni Amazon orqali sotib oling.

73. Quyon yili (Arto Paasilinna)

Erkak kishi o’zining moddiy va professional aloqalaridan uzoqlashishga qaror qiladi yaqinda do’sti bilan Finlyandiyaning eng vahshiy va eng vahshiy qismida yashash uchun borish: uning yo’lini kesib o’tgan quyon.

Uni shu yerdan sotib oling.

74. Los-Anjelesga yo’l (Jon Fante)

Fantening yana bir romani yosh Bandinining hayotiga bag’ishlangan. Unda qahramon boshidan kechirgan yoshlar va qashshoqlik to’qnashuvi bilan bog’liq voqealar bayon qilingan.

Ushbu havolada mavjud.

75. Naychalar metafizikasi (Amélie Nothomb)

Amélie Nothombning taniqli romanlaridan biri. Unda muallifning Yaponiyada o’tgan bolaligi aks etgan voqealar, u yashagan ko’plab tajribalarga hamroh bo’lgan.

76. Alef (Xorxe Luis Borxes)

Ushbu kitob Borxesning ulkan tasavvurlari va zukkoliklari namunasidir, bu fantaziyani metafizika bilan aralashtirib yuboradigan, u aytadigan barcha hikoyalar, aslida, tushlar kabi ko’rinadi.

Uni shu yerdan sotib oling.

77. Etrusk tabassumi (Xose Luis Sampedro)

Sampedro so’zlab bergan boboning sevgisi. Yaxshi yozilganidek hissiyotli kitob.

Ushbu havolada mavjud.

78. Solaris (Stanislav Lem)

Ushbu muallifning ikki marta filmga tushirilgan eng taniqli kitobi. Turli xil hayot shakllari o’rtasidagi aloqaning imkonsizligini o’rganadigan ilmiy fantastika va falsafa.

Ushbu havolada mavjud.

79. Niebla (Migel de Unamuno)

20-asr boshlarida Ispaniyada eksperimental adabiyot. Hikoya hikoyaning bir qismiga aylanadigan roman.

Uni shu yerdan sotib oling.

80. Tunnel (Ernesto Sbato)

Lotin Amerikasidagi buyuk adabiyot asarlaridan biri, shuningdek, 20-asrda yozilgan eng chuqur va murakkab romanlardan biri.

81. Qaytagan paqir (Tom Sharp)

Hazilga asoslangan sof adabiyot, qiziqarli vaqt o’tkazishni istaganlar uchun tavsiya etilgan kitoblardan biri.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

82. ko’ngil aynish (Jan-Pol Sartr)

Ekzistensializm noyob romanda mujassam bo’lgan unda orzu ohang va falsafa birlashadi.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

83. Xotini shlyapa deb adashtirgan erkak (Oliver Saks)

Ushbu nevrologning eng yaxshi tanilgan haqiqiy hikoyalaridan biri. Ushbu kitobda asab kasalliklari bo’lgan odamlarning hayotini odatdagidan farqli ravishda ko’rishga majbur qilgan tajribalari haqida so’z boradi.

Kitobni bu erdan sotib olishingiz mumkin.

84. Sandman (Nil Gayman)

Nil Gaymanning yana bir asari, bu holda vinyetalar shaklida, bu tushlarning timsoli bo’lgan Morfey haqida hikoya qiling.

Uni ushbu havoladan sotib oling.

85. Leviyatan (Pol Auster)

Uning qo’lida bomba portlaganda vafot etgan odam haqidagi voqea, uni tanigan va tezda AQSh razvedka xizmatlari tomonidan tergov qilinadigan kishi tomonidan aytilgan.

Uni shu yerdan sotib oling.

86. Yura Parki (Maykl Krixton)

Yura parki romani filmdan juda farq qiladi, va filmda deyarli ishora qilinmaydigan bir qator qiziqarli akslarni o’z ichiga oladi.

Uni shu yerdan sotib oling.

87. Oliver Tvist (Charlz Dikkens)

Har bir yangi avlod tomonidan ko’rib chiqilishi kerak bo’lgan klassik. G’arbning sanoatlashuvi davrida o’zlarini qanday yashash tarziga singdirmoqchi bo’lgan odamlar uchun tavsiya etilgan kitob.

88. Asterios Polyp (Devid Mazzuchcheli)

Bu holda yana bir grafik roman hayot tarzini o’zgartirishga majbur bo’lgan o’rta yoshli me’morning hayotiga qaratilgan Uyingiz yonayotganida

Uni ushbu havola orqali sotib oling.

89. Valden Dos (B. F. Skinner)

Bu romanda bixeviorizmning buyuk rahbarlaridan birining falsafasi aks etgan bu aslida odamlar o’zlarini o’zgartirish uchun yashash muhitini o’zgartiradigan ijtimoiy tashkilot modeli orqali olib boriladigan ekskursiya.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

90. Mobi Dik (Herman Melvil)

Dengiz odamining ulkan sperma kitiga qarshi va qotillik uchun qulayligi haqidagi voqea. Amerika adabiyotining buyuk klassiklaridan biri.

Uni shu yerdan sotib oling.

91. Iliada (Gomer)

Troyan urushi tarixi bu Evropadagi eng muhim tsivilizatsiyalardan biri haqidagi mifga aylandi.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

92. Vabo (Albert Kamyu)

Albert Kamyuning eng muhim kitoblaridan biri, El Extranjero bilan birga (shuningdek, juda tavsiya etiladi).

Uni Amazon-ga ushbu havola orqali sotib oling.

93. Jeyn Eyr (Sharlotta Bronte)

Keyinchalik boyituvchi hayot kechirishga harakat qiladigan ayolning hikoyasi chuqur puritanik jamiyatda ruxsat etilganidan.

Uni shu yerdan sotib oling.

94. Ming bir kecha (Xorxe Luis Borxes)

Borxesning aytishicha, ushbu hikoya barcha hikoyalarni o’z ichiga oladiva ular abadiy fraktal tuzilish sifatida bir-birini o’z ichiga olganligi.

Uni shu yerdan sotib oling.

95. Agar bu erkak bo’lsa (Primo Levi)

Fashistlar Germaniyasining kontslagerlari dahshati 20-asrning eng ta’sirli kitoblaridan birida birinchi bo’lib rivoyat qilingan.

Uni shu yerdan sotib oling.

96. Yo’qotilgan jannat (Jon Milton)

Odam Ato va Momo Havoning Adan bog’idan chiqarib yuborilishini tushuntiruvchi rivoyat she’ri. Xristianlik nuqtai nazaridan yaxshilik va yomonlikning tabiati, vasvasalar va ularning odamlarga qanday ta’sir qilishi haqida mulohazalarni o’z ichiga oladi.

Uni shu yerdan sotib oling.

97. Tom Soyerning sarguzashtlari (Mark Tven)

Mark Tvenning yana bir ajoyib kitobi ham kambag’al bolaning hayotiga bag’ishlangan… Garchi bu holda qahramon yashashga majbur bo’lgan hayotdan (eng tom ma’noda) qochadi.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.

98. Don Xuan Tenorio (Xose Zorrilla)

Ispan adabiyotining klassik romantik dramasi unda muhabbat shashka janjallari bilan aralashgan.

Siz uni ushbu havola orqali sotib olishingiz mumkin.

99. Intellekt nima? IQ-dan ko’p aql-idrokka (Adrian Triglia, Bertran Regader, Jonatan Gartsiya-Allen)

Psixologiyada ushbu juda muhim kontseptsiyaning barcha jihatlari haqida ma’lumot olish uchun El Paísda nashr etilgan ajoyib kitob.

Ushbu havola orqali oling.

100. Xarakterning korroziyasi (Richard Sennett)

Sotsiologiya professori Richard Sennett bizning shaxsiyatimiz kapitalizm dinamikasiga patologik jihatdan qanday moslashishi haqida gapiradi.

Siz uni shu yerdan sotib olishingiz mumkin.