Amir Olimxon saroyida raqqosalik qilgan, 11 yoshida majburan turmushga uzatilgan aktrisa — Maryam Yoqubova haqida
Песня Из Мультика Адамс
Якубова, Марьям
Информация должна быть проверяема, иначе она может быть удалена. Вы можете отредактировать статью, добавив ссылки на авторитетные источники в виде сносок. Эта отметка установлена 2 января 2021 года.
Марьям Якубова (узб. Maryam Yoqubova ; 1909—1987) — советская узбекская актриса, Народная артистка Узбекской ССР (1955).
- 1 Биография
- 1.1 Детство
- 1.2 Театральная жизнь
- 3.1 Роли в театре
- 3.2 Узбекский музыкальный театр
- 3.3 Театр имени Мукими
- 3.4 Театр имени Хамзы
- 3.5 Роли в кино
Биография
Детство
Родилась 19 октября 1909 года в Бухаре. В возрасте 6-7 лет с тетей — певицей и танцовщицей Халирхон Керкиги (родившаяся в г. Керки) — попала на торжества во дворец эмира бухарского, где, понравившись матери эмира, была вынуждена провести при ней более двух лет. Якубова мечтала вернуться домой к матери, и одна из жен эмира устроила ей побег. Но вскоре 32-летняя мать умерла при родах, оставив пятерых детей. Отец уехал, забрав среднего сына, двух братьев отдали в интернат, а 9-летнюю Якубову с младшей сестрой забрала состоятельная тётя в Самарканд. Когда ей исполнилось 12 лет тётя отдала Якубову замуж за дальнего родственника из Шахрисабза, где она была вынуждена батрачить с утра до вечера, чтобы прокормить большую семью мужа. Через два года она сбежала. В 1924 году с группой молодежи из Узбекистана поехала в Москву на учебу.
Театральная жизнь
В Москве Якубова училась в Коммунистическом университете трудящихся Востока, а также на частных кинокурсах режиссера Бориса Чайковского. В 1929, вернувшись в Ташкент, была принята в труппу театра им. Хамзы. В 1932 году была направлена на стажировку в театр им. В. Э. Мейерхольда. По возвращении работала в узбекском музыкальном драматическом театре имени Свердлова, где исполняла роли Рузвон (К.Яшен, «Гульсара») и Мехинбону (Хуршид, «Фархад и Ширин»). В 1939 году в связи с реорганизацией театра перешла во вновь созданный театр музыкальной драмы и комедии им. Мукими, где проработала до 1941 года. На сцене этого театра ею были созданы такие образы, как графиня Диана в «Собаке на сене» Лопе де Вега, Коракыз и Сваха во «Влюбленных» Б. Халила. В театре им. Мукими впервые была поставлена бессмертная комедия классика узбекской литературы Хамзы «Проделки Майсары», и Марьям Якубова является первой исполнительницей заглавной роли. В 1941 году Якубова была вновь приглашена в театр имени Хамзы, где проработала до выхода на пенсию. На сцене этого театра ею был создан ряд замечательных образов в пьесах узбекских, русских и зарубежных авторов: Гертруда в «Гамлете», Эмилия и Бьянка в «Отелло», Капулетти в «Ромео и Джульетте» Шекспира, Хонзода в «Бае и батраке», Мастура в «Холисхон» Хамзы, Анна Андреевна в «Ревизоре» Гоголя и множество других. Кино являлось неотъемлемой частью в жизни актрисы. Ойпошшо, сыгранная Марьям Якубовой в фильме Шухрата Аббасова «Об этом говорит вся махалля», и Узбекойим в «Минувших днях» Юлдаша Агзамова вошли в золотой фонд узбекского кино. Эти роли сделали Марьям Якубову одной из самых популярных кинозвёзд республики. Радио также являлось важной составляющей в её жизни. С момента основания узбекского радио актриса активно участвовала в различных передачах — литературно-драматических, юмористических, театральных.
Скончалась 2 февраля 1987 года в Ташкенте, похоронена на центральной аллее Бухарско-еврейского кладбища на массиве Аллон [1] .
Звания и награды
- орден Красной Звезды
- два ордена «Знак Почёта» (18.03.1959 и ?)
- медаль «За трудовое отличие» (1951) [2]
- Народная артистка Узбекской ССР (1955)
- Почётные Грамоты Президиума Верховного Совета Узбекской ССР
Творчество
Роли в театре
- Мать — «Худжум» Вл. Яна, Чулпана (реж – Камал III).
- Холджон, Рокия — «Халима» Г. Зафари.
- Зайнаб — «Арслан» А. Фитрата.
- Дильбар, Юнус Пансад — «Икки коммунист» К. Яшена (реж. М. Уйгур, худ. П. О. Рябчиков).
- Хосият — «Вредители хлопка» У. Исмаилова (реж. О. Г. Девишева, худ. П. О. Рябчиков).
- Шарофат — «Бузуклик армугони».
- 1931 Дуняша — «Приговор» С. Левитиной (реж. В. А. Демсорт, худ. П. О. Рябчиков).
- Скирина — «Принцесса Турандот» Гоцци (реж. В. С. Канцель, Р. Н. Симонов, О. Н. Басов, худ. П. О. Рябчиков).
- Паскуале — «Овечий источник» Лопе де Вега (реж. О. Г. Девишев, худ. А. Романов).
- Жена Тимура — «История заговорила» 3. Сайда, Н. Сафарова (реж. М. Уйгур, Я. Бабаджанов, худ. Г. Л. Лозовский).
- Сен-фур — «Бомбей» Эс. Хабиба (реж. А. Б. Делижев, Б. С. Романовский).
Узбекский музыкальный театр
- Рузвон — «Гульсаpa» К. Яшена, М. Мухамедова, муз. Т. Джалилова (реж. М. Таджизаде, худ. Ш. Шарахимов).
- Мехин Бану — «Фархад и Ширин» Ш. Хуршида, муз. Т. Джалилова (реж. М. Мухамедов).
- (1936 г., 1937 г. — 2-й, 3-й варианты муз. Т. Джалилова, В. А. Успенского, Г. А. Мушеля, С. П. Цвейфеля; реж. Э. Юнгвальд-Хилькевич, А. Хидоятов, дир. М. Ашрафи, худ. В. Л. Афанасьев).
- Джахан хола, Зебо — «Аршин мал алан» У. Гаджибекова (реж. Ф. А. Ковалев, дир. Н. Н. Миронов, Т. Садыков, худ. Ш. Шарахимов).
- Джанка — «Ер таргын» Е. Г. Брусиловского (реж. Э. Юнгвальд-Хилькевич, дир. М. Ашрафи. худ. В. А. Афанасьев).
Театр имени Мукими
- Майсара — «Проделки Майсары» Хамзы (пост. М. Миракилова, реж.
- А. Бабаходжаев, дир. М. Л. Полонский, худ. Е. И. Мороз).
- Диана — «Собака на сене» Лопе де Вега (пост. Л. А. Брошкевич, реж. Ф. Умаров, худ. Е. И. Мороз).
- Коракиз, Сваха — «Ошиклар» («Влюбленные») Б. Халила (реж. Ф. Умаров, худ. X. Икрамов).
- Толкичик отын — «Козихона» («Судейская») Г. Гафурова (реж. Ф. Умаров, худ. X. Икрамов).
Театр имени Хамзы
- Гульджан — «Холисхон» Хамзы (пост. Я. Бабаджанов, худ. X. Икрамов).
- Аристократка — «Человек с ружьем» Н. Погодина (реж Я. Бабаджанов, худ. И. Я. Вальденберг, Д. В. Ушаков).
- Бьянка, Эмилия — «Отелло» Шекспира (реж. М. В. Ладыгин, М. Уйгур, худ. С. М. Миленин).
- Г-жа Пернель, Эльмира — «Тартюф» Мольера (пост. Н. В. Ладыгин, худ. С. М. Миленин).
- Рокия отын – «Хамза» К. Яшена, А. Умари (реж. Я. Бабаджанов, худ. X. Икрамов).
- Настя — «Олеко Дундич» А. Г. Ржешевского, М. Каца (реж. Ш. Каюмов, худ. X. Икрамов)
- Секретарь — «Полет орла» И. Султанова (реж. И. Н. Берсенев, А. Тур-дыев, худ. С. М. Миленин).
- Холджон — «Она» («Мать») Уйгуна (реж. А. Турдыев, худ. X. Икрамов).
- Королева Изабела — «Овечий источник» Лопе де Вега (реж. Ш. Каюмов, худ. И. Я. Вальденберг, Д. В. Ушаков)
- Ойниса — «Рискованная шутка» Уйгуна (реж. А. Турдыев, худ. X. Икрамов)
- Попова — «Медведь» А. П. Чехова (реж. Е. Г. Амонтов)
- Огудалова — «Бесприданница» А. И. Островского (реж. Е. Г. Амонтов, худ. С. М. Миленин).
- Султанбегим — «Джалалетдин» М. Шейхзаде (реж. М. Уйгур, А. Турдыев, С. Алимов, Н. Рахимов, худ. С. М. Миленин).
- Кормилица — «Алишер Навои» Уйгуна, И. Султанова (реж. М. Уйгур, худ. С. М. Миленин).
- Джурахон — «Мухаббат» Ш. Туйгуна (реж. А. Турдыев, худ. X. Икрамов).
- Русская женщина — «Песня жизни» Уйгуна (реж. М. Уйгур, худ. X. Икрамов).
- Забелина — «Кремлевские куранты» Н. Погодина (реж. П. В. Ладыгин, худ. С. М. Миленин).
- Хонзода, Пошшо-ойим — «Бай и батрак» Хамзы (реж. Я. Бабаджанов, худ. X. Икрамов).
- Арина Пантелеймоновна — «Женитьба» Н. В. Гоголя (пост. Ш. Каюмов, худ. X. Икрамов)
- Фаттихон — «Новбахор» Уйгуна (реж. Д. Абидов, А.Турдыев, худ. X. Икрамов).
- Бека-ойим — «Честь семьи» Г. Мухтарова (реж. М. Уйгур, Н. В. Ладыгин, худ. С. М. Миленин).
- Полозова — «Московский характер» А. Софронова (реж. Н. В. Ладыгин, худ. С. М. Миленин).
- Гертруда — «Гамлет» Шекспира (реж. Н. В. Ладыгин, М. Уйгур, реж. Т. Ходжаев, худ. С. М. Миленин).
- Ишон-ойим — «Хамза» К. Яшена. А. Умари (пост. Я. Бабаджанов, худ. X. Икрамов).
- Фатами — «Из искры» Ш. Дадиани (пост. Н. В. Ладыгин, худ. С. М. Миленин).
- Анна Петровна — «Генерал Рахимов» К. Яшена (реж. Я. Бабаджанов, худ. X. Икрамов).
- Секретарь Ленина — «Незабываемый 1919-й» Вс. Вишневского (реж. Н. В. Ладыгин, худ. X. Икрамов).
- Холнисо — «Янги ер» А. Каххара (реж. Я. Бабаджанов, худ. X. Икрамов).
- Гульчехра — «Заря Востока» Н. Сафарова (реж. Я. Бабаджанов, худ. С. М. Миленин).
- Рудакова — «Хикмат» Туйгуна (реж. Т. Ходжаева, худ. X. Икрамов).
- Капулетти — «Ромео и Джульетта» Шекспира (реж. А. О. Гинзбург, худ. И. Я. Вальденберг, Д. В. Ушаков).3,,
- Анна Андреевна — «Ревизор» Н. В. Гоголя (реж. и худ. А. О. Гинзбург).
- Рашель — «Васса Железнова» М.Горького (реж. Р. Батыров, худ. С. М. Миленин).
- Баронесса — «Любовь Яровая» Тренева (реж. А. О. Гинзбург, М. Уйгур, худ. С. М. Миленин, X. Икрамов).
- Кормилица — «Легенда о любви» Н. Хикмета (реж. А. О. Гинзбург, М. Уйгур, худ. С. М. Миленин, X. Икрамов).
- Тургуной — «Священная кровь» Айбека, инсц. Т. Ходжаева (реж. Т. Ходжаев, худ. X. Икрамов).
- Ферхундэ — «Первый день праздника» Н. Хикмета (реж. Т. Ходжаев, худ. X. Икрамов).
- Феклуша — «Гроза» Островского (реж. А. О. Гинзбург, худ. С. М. Миленин).
- Малика — «Настоящая любовь» А. Якубова (реж. Т. Ходжаев, худ. X. Икрамов).
- Колокольникова — «Персональное дело» А. Штейна (реж. Т. Ходжаев, худ. С. М. Миленин).
- Мастура — «Холисхон» Хамзы Хаким-заде Ниязи (реж. Ш. Магзумова, худ. X. Икрамов).
- Хеменкори, Нобинкали — «Дочь Ганга» А. Гинзбурга, инсц. романа Р. Тагора «Крушение» (реж. А. О. Гинзбург, худ. X. Икрамов).
- Насима — «Ходжи эфенди женится» М. Камала (реж. А. Турдыев, худ. X. Икрамов).
- Хуснихола — «Алжир, родина моя!» А. Гинзбурга, инсц. романа М. Диба «Большой дом» (реж. А. О. Гинзбург, худ. X. Икрамов).
- Очилхон — «Хуррият» Уйгуна (реж. Т. Ходжаев, худ. В. А. Рыфтин).
- Войницкая — «Дядя Ваня» Чехова (реж. И. В. Радун, худ. С. М. Миленин).
- Анна Ивановна — «Черные птицы» Погодина (реж. А. О. Гинзбург, худ. Г. Э. Юнгвальд-Хилькевич).
- Тетя Люба — «Хозяин» Соболева (реж. А. Кабулов, худ. Г. Э. Юнгвальд-Хилькевич).
- 1963 «Намус» — Ширванзаде.
Составитель — кандидат искусствоведения В. П. Дьяченко
Роли в кино
- 1925 — Инородка — «Ледяной дом». Кинофабрика «Межрабпом-Русь».
- 1934 — Журналистка — «Родные». Кипопоезд им. Ворошилова, реж. Пиотровский.
- 1934 — Дама Треф– «Дама Треф». Кипопоезд им. Ворошилова, реж. Пиотровский.
- 1953 — Хонзода — «Бай и батрак». Киностудия «Узбекфильм», реж. Л. Файзиев.
- 1954 — Адылова — «Новоселье». Киностудия «Узбекфильм», реж. А. Бек-Назаров.
- 1955 — Судья — «Сестры Рахмановы». Киностудия «Узбекфильм», реж. К. Ярматов.
- 1958 — «Очарован тобой» Дама с зонтиком — «Очарован тобой». Киностудия «Узбекфильм», реж. Ю. Агзамов.
- 1960 — Ойпошшо — «Об этом говорит вся махалля». Киностудия «Узбекфильм», реж. Ш. Аббасов.
- 1961 — Нобинкали — «Дочь Ганга». Киностудия «Узбекфильм», реж. X. Ахмедов,
- 1963 — Замира — «Любит — не любит?». Киностудия «Таджикфильм», реж. А. Хамраев.
- 1964 — Турсунова — «Трудный путь». Киностудия «Узбекфильм», реж. X. Ахмеров.
- 1965 — Мать — «Прозрение». Киностудия «Узбекфильм», реж. Ш. Аббасов.
- 1968 — посетительница музея — «Сыны Отечества». Киностудия «Узбекфильм», реж. Л. Файзиев.
- 1969 — Малохат — «Белый рояль». Киностудия «Таджикфильм», реж. М. Махмудов.
- 1969 — Узбек-ойим — «Минувшие дни». Киностудия «Узбекфильм», реж. Ю. Агзамов.
- 1969 — Майсара — «Проделки Майсары». Студия «Узбектелефильм».
- 1978 — Директор гостиницы. — «Стрельба дуплетом». Киностудия «Таджикфильм», реж. М. Арипов.
- 1978 — Жена полицейского — «Огненные дороги». Киностудия «Узбекфильм», реж. Ш. Аббасов.
- 1981 — Марьям-ana — «Три дня и два года». Киностудия «Узбектелефильм», реж. С. Ахмедходжаев.
- 1984 — Бабушка — «Невеста из Вуадиля». Киностудия «Узбекфильм».
Память
- В честь Марьям Якубовой названа одна из улиц г. Ташкент
- Раз в пять лет проводится выставка её семейных реликвий в музее.
Примечания
- ↑Якубова Марьям
- ↑Архивированная копия(неопр.) . Дата обращения: 10 марта 2022.Архивировано 26 февраля 2022 года.
Amir Olimxon saroyida raqqosalik qilgan, 11 yoshida majburan turmushga uzatilgan aktrisa — Maryam Yoqubova haqida
O‘zbekiston xalq artisti Maryam Yoqubova “Boy ila xizmatchi”, “O‘tkan kunlar”, “Mahallada duv-duv gap”, “Maftuningman” kabi o‘lmas kino va spektakllarda yaratgan yuzlab obrazlari bilan tomoshabinlar qalbidan joy olgan. Ammo o‘zbek kino va teatrining yirik namoyandasi bosib o‘tgan hayot hamda ijod yo‘lidagi mashaqqatlar, muvaffaqiyatlar barchaga birdek ma’lum emas. “Daryo” shu maqsadda Maryam Yoqubovaning hayot va ijod yo‘liga nazar tashlashga qaror qildi.
Buxorolik Oyxon
Maryam Yoqubova 1909-yilning 19-oktabr kuni Buxoro shahrida ishchi oilasida dunyoga keladi. Uch o‘g‘ildan keyin (ikki nafar akasi go‘dakligida nobud bo‘ladi) tug‘ilgan qizaloqqa Oyxon deb buvisining ismini qo‘yishadi.
Maryamning bolaligi va o‘smirligida olingan suratlar Foto: Shaxsiy arxivdan
Otasi Qo‘qonda paxta zavodida yuk tashuvchi, paxta bo‘yicha mutaxassis bo‘lib ishlaydi. Oila boshi Buxoroga — yaqinlari davrasiga faqat bayramlardagina kelar, tashkil etiladigan kurashlarda hamisha polvon sifatida ishtirok etardi. Onasi eronlik bo‘lib, ziyoli oila farzandi, o‘qish-yozishni bilar, hatto o‘lkaning qonun-qoidalaridan ham yaxshi xabardor edi.
Qizaloq doira chalib, raqs tushishni juda yaxshi ko‘rardi. San’atga qiziqishi kuchliligi sabab dadasidan doira va kavush olib berishini ko‘p so‘rardi.
Dutor chalayotgan Maryam Foto: Shaxsiy arxivdan
Maryamning otasi vaqt o‘tgan sari Qo‘qonda uzoq qolib ketadigan odat chiqaradi, pul ham jo‘natmaydi. Shu bois volidasi odamlarning turli arzlarini yozib berish bilan shug‘ullana boshlaydi. Keyin to‘qish va to‘r ro‘mollarni yamashni o‘rganib oladi. Lekin ayolning topganlari besh kishilik katta oila ro‘zg‘origa yetmaydi.
Oila shu tariqa Buxoroda ancha vaqt yashaganidan so‘ng hozirgi Navoiy viloyatidagi Karmana shahriga ko‘chib o‘tadi.
Jajji raqqosa
Maryamning Halirxon ismli xolasi Buxoro amiri saroyida taniqli raqqosa va qo‘shiqchi sifatida dong taratadi. Xolasinikiga mehmonga borgan qizaloq unga ergashib, afsonaviy Arkka boradi. Maryam o‘shanda yetti yoshda edi.
Maryamning o‘smirlik davri Foto: Shaxsiy arxivdan
Xolasining saroy mehmonxonasida Xorazm, Qo‘qon xonlarining xotinlari oldida qo‘shiq aytib, raqs tushishini ko‘rgan jiyan bu manzaradan hayratga tushadi. Amir Olimxonning volidasi Eshon oyi “Bu qizcha o‘yinga tushishni biladimi?”, deya Maryamga ishora qiladi. Halirxon savolga “Yo‘q”, deb javob berar-bermas, qizaloq “Ha, bilaman”, deb yuboradi.
Xola jiyanining raqsga tushishni bilishi haqida xabari yo‘qligini aytib, o‘zini oqlashga kirishadi. Ammo Eshon oyi uning so‘zlariga parvo ham qilmaydi. Saroy bekasi qizchaning qornini to‘ydirib, kiyimlarini almashtirishni, u birozdan so‘ng o‘ynab berishini aytadi.
Maryam Yoqubova Foto: Shaxsiy arxivdan
Tushlikdan keyin Maryam mehmonlar qarshisida raqs tushadi va amir onasining mehrini qozonadi. Eshon oyi “Endi mening qizim bo‘lasan!”, deb qizaloqni saroyda olib qoladi. Halirxon esa uyiga jiyanisiz bir o‘zi qaytadi.
Maryam saroy bekasi bilan birga yashay boshlaydi. Qizaloq saroyda raqqosalikdan tashqari, Eshon oyining yelkalari-yu bo‘ynini uqalovchiga ham aylanadi.
U xolasi Halirxonni faqat katta bayramlarda uzoqdan ko‘rardi, xolos. Unga yaqinlashishiga qo‘yishmasdi.
Saroydan qochish.
Maryam saroyda Amir Olimxonning xotinlaridan biri Oyimsho bilan inoqlashib qoladi, undan boshqa hech kimga ishonmasdi. Oyimsho qizaloqning saroydan qochishiga yordam qilishni va’da bergani uchun Maryam uning ayrim maxfiy vazifalarini ham bajarib turardi. Sirli topshiriqlarni amalga oshirish davomida taniqli davlat arbobi, O‘zSSR Xalq Komissarlari Kengashining birinchi raisi Fayzulla Xo‘jayev bilan tanishib qoladi va uning uyiga tez-tez maktub olib boradi.
Maryam Yoqubova Foto: Shaxsiy arxivdan
Kunlardan bir kuni saroyda Oyimsho haram og‘asi bilan o‘pishib turgani haqida gap-so‘zlar tarqaladi. Saroy xonimlarining bir necha nafari o‘ylab topgan bu bo‘htonga Eshon oyi va Amir Olimxon ishonib, qattiq g‘azablanishadi hamda Oyimshoni sarbozlar qo‘liga topshirishni buyurishadi.
Maryam Yoqubova hamkasblari — Ikroma Boltayeva, Sora Eshonto‘rayeva, Zaynab Sadriyeva, Toshxon Sultonova va boshqalar davrasida. 1954-yil Foto: Shaxsiy arxivdan
Shundan so‘ng amir kanizaklaridan biri orqali yaqin orada Maryamni xotinlikka olish rejasi borligini onasiga yetkazadi. Eshon oyi bu gapni eshitgach, “Amirga aytinglar, buning hech ham iloji yo‘q. Birinchidan, u hali juda yosh. Ikkinchidan, uni qiz qilib olganman, mening yagona yupanchim”, deya qarshilik ko‘rsatadi. Bu javobdan Amirning jahli chiqadi. Bir necha kun mobaynida ona-bola bu masalada muzokara olib boradi. Buni eshitgan Maryam kuchli sarosimaga tushadi.
“O‘tkan kunlar” filmidagi O‘zbekoyim obrazidagi Maryam Yoqubova Foto: Shaxsiy arxivdan
O‘sha kunlarda Oyimsho bilan do‘stona munosabatda bo‘lgan amirning Feruza ismli xotinlaridan biri Maryamga Arkdan chiqib ketishiga yordam berishini aytadi. Qizaloq bir necha kundan keyin tunda, hamma uxlagan paytda Begijon haramog‘asi hamrohligida saroydan xolasining uyiga qochadi.
Yarim kechasi eshigining oldida jiyanini ko‘rgan Halirxon vahimaga tushib, qo‘rqib ketadi. U o‘sha zahotiyoq Maryamni Samarqanddagi opasinikiga yuborishga qaror qiladi. Qizaloq, taxminan, tungi soat uchlarda poyezdda Samarqandga ketadi.
Maryam ukasi bilan Foto: Shaxsiy arxivdan
Sakkiz nafar farzandi bilan beva qolgan xolasi Maryamni iliq qarshi olmaydi. Uning uyida o‘n kun yashagan jiyan yaqinlar sog‘inchi sabab poyezd orqali oilasi bag‘riga qaytadi.
O‘n bir yoshli kelinchak
Oradan uch yil o‘tib, ota hovlisiga qaytgan Maryam uy ichkarisida onasining og‘ir ahvolda yotganini ko‘rib, yig‘lab yuboradi. Ular quchoqlashib, ko‘rishgach volidasi “Endi sening isming Maryam, Oyxonni esingdan chiqar”, deydi.
“Mahallada duv-duv gap” filmidan kadr Foto: Shaxsiy arxivdan
Qizaloq saroyda yurgan vaqtida otasi Qo‘qondagi ishidan bo‘shab, Karmanaga qaytib kelgan bo‘ladi. Xonadon bekasi tuzalib, oyoqqa turganidan keyin butun oila mehnat qila boshlaydi. Lekin ularning tinch hayoti uzoq davom etmaydi. Amirlik hududidagi notinchlik sabab harbiylar aholiga o‘zlari bilan hech narsa olmasdan uylaridan chiqib ketishlarini buyuradi. Ko‘plab oilalar singari Maryamning yaqinlari ham vagonlarga o‘tkazilib, Samarqandga jo‘natiladi.
Maryamning yoshlik davri, dugonalari bilan Foto: Shaxsiy arxivdan
Maryamning katta xolasi ularni uyiga olib ketadi. U ayol juda boy bo‘lsa-da, oila uning xonadonida bir oycha yashab, boshqa uyda ijarada yashay boshlaydi. Ona homilador bo‘lishiga qaramay, ro‘zg‘or tebratish uchun turmush o‘rtog‘i bilan teng harakat qiladi. Ammo u oy kuni yaqinlashgach, o‘lik bola tug‘adi, o‘zi esa qiynalib, o‘ttiz ikki yoshida hayotdan ko‘z yumadi. Ota sakkiz yoshli o‘g‘lini olib, shahardan bosh olib chiqib ketadi.
Milliy bosh kiyim — do‘ppi kiygan Maryam Yoqubova Foto: Shaxsiy arxivdan
Maryam va singlisi xolasining qo‘lida qoladi, oiladagi qolgan o‘g‘il farzandlar bolalar uyiga joylanadi. Bir necha oydan keyin xola Maryamni Andijondagi amakisinikiga yashashga jo‘natadi. Qizaloqni amakisining xotini qovoq uyib kutib olarkan, “Sakkiz jonga bir tiyin yo‘q, sen to‘qqizinchisisan, amaking olti oydan beri qamoqda”, deydi. Bu gapdan keyin Maryam Samarqandga — xolasining uyiga qaytishga majbur bo‘ladi.
“O‘tkan kunlar” filmidan kadr Foto: Shaxsiy arxivdan
Xola o‘n bir yoshli jiyanini qashqadaryolik Hayot ismli yigitga majburan turmushga uzatadi. Shahrisabzda uch yil yashagan Maryam eri safarga ketganidan foydalanib, qo‘shni o‘qituvchi ayol ko‘magi bilan kelinlik uyini tark etadi.
Moskvaga yo‘l.
Yana Samarqandga qaytgan Maryam u yerda akasi Rafiqjon bilan ko‘rishadi va ikkisi Buxorodagi xolasi Halirxonning uyiga borib, boshidan kechirgan barcha voqealarni hikoya qiladi. Singlisining Moskvada o‘qish orzusi borligini eshitgan Rafiqjon uni Fayzulla Xo‘jayevning huzuriga olib boradi. Paranjini yechgan Maryamni ko‘rgan Fayzulla Xo‘jayev xursand bo‘lib ketadi. Qizaloq unga ham ko‘rgan-kechirganlarini aytib beradi. Fayzulla Xo‘jayev Maryamning tanlovini qo‘llab-quvvatlab, bir guruh yoshlar qatorida Moskvaga o‘qishga yuboradi.
Moskvaga o‘qishga yuborilgan bir guruh o‘zbek yoshlari. Maryam Yoqubova ikkinchi qatorda chapdan ikkinchida Foto: Shaxsiy arxivdan
Salkam bir yil davomida rus alifbosini, yozish va muloqot qilishni, gazeta va kitob o‘qishni o‘rganadi. Shundan keyingina uni Moskvadagi Sharq mehnatkashlari universitetining birinchi kursiga qabul qilishadi. Bir yildan keyin u o‘qishini o‘zbek ishchilar fakultetiga ko‘chiradi.
Keyinchalik O‘zbek maorif instituti nomini olgan ishchilar fakultetida teatr-studiya faoliyat yuritadi. Maryam u yerda Mannon Uyg‘ur, Yetim Bobojonov, Abror Hidoyatov, Sora Eshonto‘rayeva, Toshxon Sultonova kabi iqtidorli yoshlar bilan tanishadi. Studiyaning bu o‘quvchilari bir necha yil o‘tib, o‘zbek madaniyatining g‘ururiga aylanadi.
Moskvadagi kursdoshlar davrasida. Maryam Yoqubova ikkinchi qatorda chapdan uchinchida Foto: Shaxsiy arxivdan
U san’atga qiziqishi tufayli kinotexnikumga ham hujjat topshiradi va imtihondan yuqori baho oladi. Kunduzi ishchilar fakultetida, kechqurunlari kinotexnikumda o‘qiy boshlaydi.
Maryam Yoqubova Moskvada o‘qib yurganida Maksim Gorkiy, Romen Rollan, Vladimir Mayakovskiylar bilan suhbatlashadi. Erining qarindoshlari tomonidan pichoqlangan Tursunoy Saidazimovaning yaqin dugonasi, sirdoshi bo‘ladi, bosmachilar-milliy ozodlik harakati kurashchilari tiriklayin qumga ko‘mgan, darralagan, tilini kesib tashlagan Mayna Hasanovaga ayrim yumushlarini bajarishga yordamlashadi.
Moskvada tahsil olayotgan bo‘lajak aktrisa. Maryam birinchi qator o‘rtada Foto: Shaxsiy arxivdan
1928-yili kinoaktrisa diplomini olgach, Fayzulla Xo‘jayev Maryamni barcha o‘zbek iqtidorli yoshlari qatori Germaniyaga o‘qishga ham yubormoqchi bo‘ladi. Lekin u rad etib, Toshkentga qaytish niyatini borligini aytadi.
Uchta teatrda charxlangan aktrisa
Oliy o‘quv yurtini tamomlab, 1929-yili Toshkentga qaytgan Maryamni Tojikistondagi Dushanbe teatriga ishga taklif qilishadi. Ammo u Dushanbega borishdan voz kechadi. So‘ngra tanishlarining taklifi bilan Hamza teatrida ishlashga qaror qiladi. Uni teatrda Mannon Uyg‘ur, Obid Jalilov, Yetim Bobojonov, Abror Hidoyatov kabi aktyorlar quchoq ochib kutib oladi.
Maryam Yoqubova hamkasbi, Armaniston xalq artisti Frunzik Mkrtchyan bilan Foto: Shaxsiy arxivdan
Maryam Yoqubova teatrdagi ilk rolini Uyg‘un sahnalashtirgan “Halima” musiqali dramasida ijro etadi. Bir yildan keyin ko‘chma O‘zbek davlat ishchi teatri tashkil etiladi va Maryam ham o‘sha teatr truppasida ijodini davom ettiradi. “Paxta kushandalari”, “Ikki kommunist” kabi sahna asarlarida ishtirok etadi.
Buyuk san’at darg‘alari davrasida. Maryam Yoqubova chapdan ikkinchida Foto: Shaxsiy arxivdan
Ko‘cha teatr tarqatilib yuborilgach, Hamza teatrining asosiy tarkibiga o‘tadi. Teatr rahbarlari uni Moskvaga, Meyerxold nomidagi teatrga malaka oshirishga yuboradi. Rossiyadan qaytib, 1933–1939-yillarda Sverdlov nomli musiqa teatri (hozirgi Alisher Navoiy nomidagi davlat akademik katta teatri)da Komil Yashinning “Gulsara”sida Ro‘zvon, Xurshidning “Farhod va Shirin”da Mehinbonu, “Arshin mol-olon”da Zebo obrazlarini yaratadi.
Maryam Yoqubova Foto: Shaxsiy arxivdan
1939–1941-yillarda Muqimiy nomidagi musiqali drama va komediya teatrida qizg‘in faoliyat olib boradi. Teatrdagi ijodi davomida yaratgan epchil, xushchaqchaq va dono Maysara obrazi uni elga tanitadi. Aktrisa “Maysaraning ishi”dagi Maysara rolining birinchi ijrochisiga aylanadi.
Maryam Yoqubova Foto: Shaxsiy arxivdan
1941-yilda Hamza teatriga ishga taklif etiladi. Mashhur ijodiy jamoadagi ko‘p yillik faoliyati jarayonida “Gamlet”, “Boy ila xizmatchi”, “Xolisxon”, “Revizor” singari yuzlab spektakllarda turli xarakterdagi rollarni muvaffaqiyatli ijro etadi. U ijodda erkinlik, soddalik, oddiylik va samimiyatni juda qadrlardi.
Kino olamidagi betakror rollar
Kino san’atida ham samarali ijod qilgan Maryam Yoqubova talabalik paytidanoq filmlarda suratga tushadi. Uning ekrandagi debyuti 1925-yilda suratga olingan “Muz uyi” kinosida epizodik rol bo‘ladi. “Mosfilm” mahsulotlari hisoblangan “Tug‘ishganlar”, “Tref xonim” badiiy filmlarida ham o‘z mahoratini sinovdan o‘tkazadi.
“Mahallada duv-duv gap” filmidan kadr Foto: Shaxsiy arxivdan
1953-yilda “O‘zbekfilm” kinostudiyasida yaratilgan “Boy ila xizmatchi” filmidagi Xonzoda obrazi birinchi katta roli bo‘lib, shu ijrosi orqali xalqqa taniladi. Shundan keyin “Opa-singil Rahmonovalar”, “Maftuningman”, “Gang daryosining qizi”, “Qalbingda quyosh”, “Sevgi afsonasi”, “Ali Bobo va qirq qaroqchi” singari filmlarida ham rollar o‘ynaydi.
Maryam Yoqubova hamkasblari davrasida Foto: Shaxsiy arxivdan
Shuhrat Abbosovning “Mahallada duv-duv gap” filmidagi Oyposhsha roli aktrisani elga yanada mashhur qiladi. Yo‘ldosh A’zamov tomonidan 1969-yilda suratga olingan “O‘tkan kunlar”dagi O‘zbekoyim roli aktrisaning shoh obrazi sifatida tarixga kiradi.
Maryam Yoqubova Foto: Shaxsiy arxivdan
Maryam Yoqubova ijodida radioning o‘rni alohida ahamiyatga ega. U O‘zbekiston radiosi tashkil bo‘lgan birinchi kunlardan to umrining so‘nggigacha turli radiopostanovkalar va radiojurnallarda faol qatnashadi. “Oqshom ertaklari”dagi eshittirishlari orqali minglab bolajonlarning sevimli ertakchi buvisiga aylanadi.
Shaxsiy hayot
O‘n bir yoshida xolasi tomonidan majburan turmushga uzatilib, uch yildan so‘ng kelinlik uyidan qochib ketgan Maryam Yoqubovaning hayotiga 1930-yil haqiqiy sof, chin muhabbat kirib keladi. Hamza teatrining milliy cholg‘u asboblari orkestrining musiqiy rahbari Mirvohid Mirkarimov bilan turmush quradi. 1931-yilning 4-iyunida o‘g‘li Sulaymon dunyoga keladi. Aktrisaning onasi va qaynonasi yo‘qligi bois 11 kunlik chaqalog‘ini viloyatma-viloyat ijodiy safarlarda o‘zi bilan birga olib yurishga majbur bo‘ladi.
Maryam Yoqubova o‘g‘li Sulaymon va qizi Tamara bilan. 1946-yil Foto: Shaxsiy arxivdan
Bir necha yildan keyin urush boshlangach, Mirvohid Mirkarimov frontga jo‘naydi. Oradan hech qancha vaqt o‘tmay, uning Ukrainadagi Fyodorovka qishlog‘ida halok bo‘lgani haqida shumxabar keladi.
Maryam Yoqubova 1941-yili yaqin dugonasi Nazmining akasi Jo‘ra Jalolovga turmushga chiqadi. Sog‘lig‘i tufayli urushga bormagan harbiy yigit san’atni tushunmasdi. 1942-yilda juftlik farzand ko‘radi va aktrisa qizi qadrdon dugonasi Tamaraxonimga o‘xshab yurishini niyat qilib, unga Tamara deb ism qo‘yadi.
Maryam Yoqubova qizi Tamara bilan. 1960-yillar Foto: Shaxsiy arxivdan
Vaqt o‘tgan sari Jo‘ra Jalolov aktrisaga taqiqlar qo‘ya boshlaydi, ya’ni teatrdagi ishini yig‘ishtirib, farzandlarini tarbiyalab, uyda o‘tirishini talab qiladi. U juda rashkchi bo‘lib, Maryam Yoqubovaga bo‘lsa-bo‘lmasa, to‘pponchasini o‘qtalardi.
Uydagi notinchlik, rashk ustidagi janjallar sabab aktrisa umr yo‘ldoshi bilan ajrashishga qaror qiladi. Shu tariqa sakkiz yillik nikohga nuqta qo‘yiladi. Oila darz ketganidan keyin ham Jo‘ra Jalolov aktrisani uzoq vaqtgacha tinch qo‘ymaydi. Shundan keyin Maryam Yoqubova dugonasi Nazmi bilan maslahatlashib, sobiq erini uylab qo‘yishadi. Asta-sekin ko‘p farzandli otaga aylangan Jo‘ra Jalolov aktrisani butkul yodidan chiqaradi.
Maryam Yoqubova hamkasblari davrasida, keksalik davri Foto: Shaxsiy arxivdan
Maryam Yoqubovaning o‘zbek kino va teatr san’ati ravnaqi yo‘lidagi xizmatlari munosib e’tirof etilib, 1955-yil O‘zbekiston xalq artisti unvoni bilan taqdirlanadi.
Afsonaviy san’atkor 1987-yilning 2-fevralida Toshkent shahrida vafot etadi.
Materialni tayyorlashda Maryam Yoqubovaning “Davrim va davram” kitobidan foydalanildi
Maryam Yoqubova Haqida Марям Ёкубова Хакида – Скачать mp3 бесплатно
Для вашего поискового запроса Maryam Yoqubova Haqida Марям Ёкубова Хакида мы нашли 24 песни, соответствующие вашему запросу. Теперь мы рекомендуем загрузить первый результат Maryam Yoqubova Haqida Марям Ёкубова хакида который загружен Razniy Uz размером 5.94 MB, длительностью 4 мин и 31 сек и битрейтом 192 Kbps.
Обратите внимание:
Перед загрузкой вы можете послушать любую песню, наведите курсор и нажмите «Слушать» или «Скачать» для загрузки mp3-файла высокого качества. Первые результаты поиска – с YouTube, которые будут сначала преобразованы, после чего файлы можно загрузить, но результаты поиска из других источников могут быть сразу же загружены в MP3 без какого-либо преобразования.
Слушают сейчас
Maryam Yoqubova Haqida Марям Ёкубова Хакида
Кафель Speed Up
Альфина Азгамова Тонге Урам
То Что Между Нами Akmal
Osman Nowruzow Dostum
Я Со Своей Дури Тебя Поцелую
Own Paradise Lxaes
Aşkım Çox Sevirem Men Seni
Овивеве Ови Бе Бе
Я Тебя Искала Столько Раз
Новые Чувашские Песни 2023
Песня Из Мультика Адамс
Арабская Песня Переведена Я Очень Скучаю По Нему И Всегда Буду Скучать
Мистер Тыква Mp4
Serious Understanding Doom Chill Lo Ca H Песня
Шайни Мы Вдвоём Накуренные Хуйней Speed Up
Моргенштерн Вот Так Remix Xuligan
Jisoo Flower Sped Up
Скачивают
Stray Kids Maniac M V
Staffорд63 А Жизнь Пацанская
Григорий Лепс Рюмка Водки На Столе 2002
Never Dull In My Mind Ft Crystal Waters
Вечная Любовь Вечная Любовь Китайская Песня
Cash Cash Tongue Twister Feat Bim
Mr Oizo Positif Official Audio
Alok Alan Walker Headlights Feat Kiddo Official Lyric Video
Joy Is Crying From Super Why Sound
Xan X Dark Side Slowed Reverb
Aaron Smith Dancin Krono Remix Official Video Ft Luvli
Harder Better Faster Whopper Animation
Romantica Lestmor Solitude Official Audio
Псы Попадут В Рай
The Way Of The Tears Exclusive Nasheed Muhammad Al Muqit
Daddy Yankee Warm Up Remix By Dj Francis
Kyle Broflovski Edit Fine Lemon Demon South Park Southpark Kyle Kylebroflovski Edit
Shahriyor Davlatov Pushaimon 2017 Шахриёр Давлатов Пушаймон 2017
Copyright ©Mp3crown.org 2019
Все права защищеныНа нашем музыкальном сайте вы можете бесплатно прослушать и скачать любимые, новые и популярные mp3 песни в хорошем качестве. Быстрый поиск любой композиции!
Почта для жалоб и предложений: [email protected]
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.