Homiladorlikning dastlabki belgilari

Homilani ko’tarish — bo’lajak ona oldida turadigan katta mas’uliyatdir. Bolaning sog’lom rivojlanishi uchun ayol har qanday yomon odatlardan voz kechishi, ovqatlanish va turmush tarziga e’tibor berish kerak.

Homiladorlik belgilari — dastlabki alomatlari, tanadagi o’zgarishlar haqida

Yangi hayotning paydo bo’lishi — bu ayol organizmni tomonidan mukammal tarzda boshqariladigan universal mexanizm. Afsuski, ayolning reproduktiv tizimi homiladorlikning dastlabki belgilarini urug’lanishdan keyin darhol yetkazib bera olmaydi. Ushbu holatni faqat homilani ko’tarishning turli bosqichlarida yuzaga keladigan xarakterli belgilar orqali bilib olish mumkin. Homiladorlik alomatlari qanday bo’lishi hamma ayollarda biroz yoki tubdan farq qilishi mumkin.

Har bir ayol tanasining individualligini hisobga olgan holda, homiladorlik belgilari turlicha bo’lishi mumkin. Ba’zi ayollarda homiladorlikni ko’rsatadigan dastlabki belgilar mavjud bo’lsa, boshqalari o’zlarining sog’lig’ida o’zgarish sezmaydilar.

• 1 Homiladorlikning dastlabki belgilari
• 2 Homiladorlikni dastlabki bosqichlarida aniqlash muhimligi
• 3 Boshlang’ich belgilari qachon kuzatila boshlashi mumkin?
• 4 Homiladorlikning ikkinchi darajali belgilari
• 5 Ovulyatsiyadan so’ng homilador bo’lish mumkinmi
• 6 Emizish davrida homiladorlik belgilari
• 7 Yolg’onchi belgilar
• 8 Homiladorlikning noto’g’ri kechishi
• 9 Urug’lantirishdan keyingi birinchi kunlarda
• 10 Homiladorlikni dastlabki bosqichlarida aniqlash
• 11 Homiladorlik davrida ham hayz ko’rish mumkinmi
• 12 Dastlabki belgilar kuzatilganda

Homiladorlikning dastlabki belgilari

Ayol homiladorligini qancha barvaqt aniqlasa, maxsus tekshiruvdan o’tish uchun shuncha ko’proq vaqti bo’ladi. Homiladorlikning birinchi kunida hech qanday belgilar kuzatilmaydi.

Urug’lanish vaqtidan boshlab kelajakdagi onaning tanasida bir qator gormonal va boshqa o’zgarishlar boshlanadi. Barcha organlar va tizimlar gormonlar o’zgarish ta’siriga uchraydi. Agar tanangizni to’g’ri tinglay olsangiz, urug’lantirishdan keyin homiladorlikning dastlbki alomatlarini aniqlash osonroq bo’ladi.

Homiladorlik haqida so’zlaydigan birinchi alomatlarni quyidagi belgilar orqali aniqlash mumkin:

1. Hayzning bo’lmasligi. Ushbu belgi har bir ayolga ma’lum, u homiladorlik mavjudligining dastlabki belgisidir. Tuxum hujayrasi urug’lantirilganda hayz davrining ushlanib qolishi kuzatiladi, chunki oldin rad etilgan endometriy endi xomilaning to’liq rivojlanishi uchun zarurdir. Biroq hayzning kechikishi ishonchli belgi sifatida qaralmasligi kerak, chunki hayz ko’rishning yo’qligi ko’pincha reproduktiv tizim kasalliklari, stress va gormonal patologik o’zgarishlar bilan bog’liq bo’lishi mumkin. Hayzning kechikishi homiladorlikning dastlabki kunlarida o’ziga xos boshqa ko’rinishlar bilan hamroh bo’lishi kerak.
2. Ko’krak bezlarining kengayishi va og’rig’i. Ayol ko’kragi organizmidagi gormonal o’zgarishlarga juda sezgir. Homiladorlikning boshlanishida ko’krak hajmining biroz kattalashishi, siyna sezgirligining ortishi va ularning og’rishi kuzatiladi. Ko’p hollarda areola (ko’krakning pigmentiv sohasi) hududida ilgari yaqqol aniqlanmagan bo’rtmachalarning o’sishi kuzatiladi.
3. Tez-tez siydik chiqarish. Homiladorlikning dastlabki belgilaridan biri siydik chiqarishga bo’lgan chaqiriqning tez-tez namoyon bo’lishidir. Ushbu belgi OXG (odam xorionik gonadotropini) ishlab chiqarishning ortishi fonida shakllanadi. Siydik chiqarishga undash hatto qovuqning oz miqdorda to’lganligida ham bezovta qilishi mumkin. Asosan kechasi kuzatiladi. Bundan tashqari, hayz siklining ushlanishi bo’ladi.
4. Ta’m hohishidagi o’zgarish. Gormonlar darajasining oshishi ta’mga bo’lgan hohishning o’zgarishiga olib keladi. Ayollar ilgari hush ko’rmagan oziq-ovqat mahsulotlari bu davrga kelib tanovul qilish hohishini uyg’ota boshlaydi va aksincha. Bundan tashqari, ayol og’zida metall ta’mini sezishi mumkin.
5. Charchoq va uyquchanlik. Bu belgisi ko’pincha birinchi homiladorlikda yuzaga keladi. Organizmdagi modda almashinuvi jarayonlarning kuchayishi va tezlashishi charchoq hissi, uyquchanlik va dam olish istagi paydo bo’lishiga olib keladi. Ishlab chiqariladigan progesteron gormonini organizmga tinchlantiruvchi va tasalli beruvchi ta’sir ko’rsatadi. Charchoq hissi ayollarga kun bo’yi hamrohlik qiladi.
6. Ko’ngil aynishi. Ushbu belgining ko’rinishi homiladorlikning 1,5 oyi uchun xosdir. Ba’zan ushbu alomat homiladorlikning yigirmanchi kuni paydo bo’ladi. Ba’zi ayollar ko’ngil aynishini yanada oldinroq his qilishadi. Bu belgini ishonchli belgilardan biri deb atash mumkin emas, chunki ko’ngil aynish hissi oshqozon-ichak, yurak-qon tomir va markaziy asab tizimi kasalliklariga xosdir. Faqat boshqa alomatlar bilan birgalikda ko’ngil aynishi homiladorlikning rivojlanishini ko’rsatadi.

Ishonchli tashxis qo’yish uchun mutaxassisning fikrini hisobga olish muhimdir. Tibbiy konsultatsiya jarayonida homiladorlikning dastlabki belgilari qaysi kuni rivojlanishi va qanday qilib ularni ajratish mumkinligini bilib olishingiz mumkin.

Homiladorlikni dastlabki bosqichlarida aniqlash muhimligi

Har bir ayol homiladorlikni ilk belgilari qanday ekanligini bilishi muhimdir. Bu muhimlik quyidagi sabablarga bog’liq:

• Homilaning patologik (bachadondan tashqari) shakllanishining yuqori xavfi;
• Rivojlanishning dastlabki bosqichlarida homilaning genetik kasalliklarini tashxislash imkoniyati;
• Tibbiy sabablarga ko’ra homiladorlikni to’xtatish imkoniyati.

Agar homilador ayolda tug’ishga yo’l qo’ymaydigan surunkali kasalliklari mavjud bo’lsa, dastlabki bosqichlarda homiladorlikning tugatilishi ayolning salomatligi va hayotini saqlab qolishi mumkin. Vaziyatni erta tashxislash Daun sindromi kabi genetik patologiyalarni oldini olish imkonini beradi.

Boshlang’ich belgilari qachon kuzatila boshlashi mumkin?

Bu masala bo’yicha har bir ayol organizmining individualligini hisobga olish lozim. Homiladorlikning dastlabki belgilari tuxum urug’lantirilgan paytdan boshlab 8-10 kun ichida kuzatilishi mumkin. Ushbu davr organizmning gormonal o’zgarishlarga nisbatan sezgirligiga qarab o’zgarishi mumkin.

Tibbiy amaliyotda ayollar homiladorlikni 5-kunidayoq payqashgani uchragan. Albatta bu yerda o’z vujudlariga diqqat bilan quloq soladigan va ularning ahvolida eng kichik o’zgarishlarni his qiladigan ayollar haqida gap bormoqda. Homiladorlikning 20-kunida belgilar aniqroq ko’rinishga ega bo’ladi.

Ayollar o’z vaziyatini faqat ishonchli alomatlar paydo bo’lgandan keyin tasdiqlashlari mumkin. Urug’lantirishning birinchi kunidayoq ishonchli belgilar aniqlanmaydi.

Homiladorlikning ikkinchi darajali belgilari

Vaziyatni homiladorlikning dastlabki belgilari tasdiqlashi mumkin, bu ayolning gormonal fonida o’zgarishini ko’rsatadi. Bunday belgilarning ko’rinishi ishonchli ma’lumotlarga tenglasha olmaydi, biroq ularni e’tiborini ham chetda qoldirib bo’lmaydi. Ularga:

Tana bazal haroratining ko’tarilishi

Ayol hayz siklini muntazam kuzatib turganda, u tananing bazal (tinch holatida, uyqu vaqida, ertalablari) haroratining 37 darajagacha ko’tarilishini aniqlashi mumkin. Ushbu ko’rsatkichning o’zgarishi progesteronning yuqori darajasi bilan tushuntiriladi.

Tos sohasidagi og’irlik hissi

Urug’lantirish holatida tos a’zolarini qon bilan ta’minlashda o’zgarishlar sodir bo’ladi. Buning oqibatida ayol og’irlik va siqish hissini sezishi mumkin.

Uyqusizlik

Charchoq hissi ko’pincha asabiy taranglik va uyqusizlik bilan almashib turadi. Gormonal o’zgarishlar ayolning hissiy holatiga ta’sir qiladi. Bo’lajak onalar uxlab qolishlari qiyin kechishi mumkin.

Qorinning pastki qismi og’rig’i

Ushbu alomat ektopik homiladorlik yoki bola tushishi shakllanishida o’zini namoyon qilishi mumkin. Agar homiladorlikning boshlanishi o’z-o’zidan to’xtasa, qorinning pastki sohasida og’riq sindromi va qindan qon ketishi bilan ajralib turadi.

Dumg’aza sohasida og’riq

Urug’lantirish boshlanishi bilan dumg’aza mintaqasida tortuvchi og’riq bo’lishi mumkin. Bundan tashqari, bu alomat buyrak kasalligini ko’rsatishi ham mumkin.

Bosh og’rig’i

Gormonal fonning o’zgarishi neyrologik alomatlar bilan birga keladi. Vaziyatda bo’lgan ayolda o’z-o’zidan bosh og’rig’i rivojlanishi mumkin.

Ishtahaning oshishi

Homiladorlik davrida modda almashinuvi jarayonlarning tezlashishi ishtahaning oshishiga olib keladi.

Hid va ta’m sezishining kuchayishi

Agar ayol oldinlari ba’zi hidlarga e’tibor bermagan bo’lsa, homiladorlik paytidan boshlab u ulardan nafratlanishi mumkin. Xuddi shu narsa ba’zi mahsulotlarning ta’miga nisbatan ham kuzatiladi.

Asabiylik, kayfiyatning o’zgarishi

Ko’pgina homilador ayollar emotsional beqarorlik va to’satdan yuz beradigan ruhiy tushkunlikdan shikoyat qilishadi.

Implantatsion qon ketish

Homiladorlikning dastlabki bosqichlarida ayol qinidan qonli ajralmalar ajralib turishi mumkin, bu esa bachadon devoriga urug’lantirilgan tuxumni birikishini ko’rsatadi.

Hazm qilishdagi buzilishlar

Homiladorlikning ikkilamchi belgilari sifatida qusish, qabziyat (ich qotishi) yoki diareya (ich ketishi), kekirish ko’rinishi mumkin.

Tana vaznining o’zgarishi

Homiladorlikda organizm rivojlanayotgan homilani zarur oziq moddalari bilan ta’minlashga intilganida, ayol tana vaznining ortishi qayd etilishi mumkin.

Bachadonda sanchishlar

Homiladorlikning bu alomati juda kam uchraydi, chunki har bir ayol ham uni seza olmaydi. Bachadon bo’shlig’idagi mahalliy o’zgarishlar sanchish hissini keltirib chiqarishi mumkin.

Isitma va varaja hissi

Ushbu alomat organizmning termoregulyatsiyasi buzilishi bilan hech qanday aloqasi yo’q. Isitma va varaja qilish gormonal muvozanat yo’qolishi fonida yuzaga keladi.

O’tirish holatida bezovtalik

Ushbu belgi kichik tosdagi qon oqimining kuchayishi bilan bog’liq.

Yuz, qo’llar va oyoqlarning shishishi

Bunga sabab tanada suyuqlikning ushlab turilishidir.

Yuzdagi o’zgarishlar

Agar ayol ilgari teri bilan bog’liq muammolarni boshdan kechirmagan bo’lsa, homiladorlik paytida yuz sohasida akne (ugri) paydo bo’lishi mumkin. Bu gormonal fonning o’zgarishlari tufayli sodir bo’ladi.

Gormonal fonning o’zgarishi qon tomirlarning tonusiga ta’sir qilib, ularni kengayishlarga moyil qilib qo’yadi. Natijada yuz qizarishi kuzatiladi.

Qorin damlanishi

Gormonlar miqdorining oshishi ichak muskullarining bo’shashib qolishiga hissa qo’shadi. Natija esa meteorizm kuzatiladi.

Ko’krakdagi o’zgarishlar

Urug’lantirishidan boshlab, ayol tanasi chaqaloqni emizish uchun tayyorlana boshlaydi. Xarakterli venoz (vena qon tomirlari) naqshlarining paydo bo’lishi sut bezlarini laktatsiya (emizish) uchun tayyorlanishini nazarda tutadi.

Bundan tashqari siyna atrofidagi terining qorayishi — emizish uchun tayyorgarlikning yana bir alomatidir.

Qorinning oq chizig’i pigmentatsiyasining o’zgarishi

Homilador ayollarda xarakterli pigmentar «yo’lakcha» hosil bo’ladi, u kindikdan chov suyagining yuqori qismigacha cho’ziladi.

Gemorroyning yomonlashishi

Agar ayol homiladorlikdan oldin gemorroy kasalligiga chalingan bo’lsa, endida kasallik og’irlashishi mumkin.

Boldir mushaklarining tortishishlari

Oyoqlardagi tortishishlar — modda almashinuvidagi o’zgarishlarni ko’rsatuvchi ikkinchi darajali belgidir.

Qon bosimi pastligi

Ko’pincha, bo’lajak onalar qon bosimining oshishiga moyil bo’lishadi, ammo bu ko’rsatkichning pasayishi ham homiladorlikni ko’rsatishi mumkin.

Immunitetning pasayishi

Homiladorlik ba’zi muammolarsiz davom etishi uchun ayol tanasida immunitetning pasayishi yuz beradi. Tez-tez shamollash va O’RVI hollari ham homiladorlik alomati sifatida xizmat qilishi mumkin.

Mahalliy immunitetning pasayishi natijasida kandidoz kabi zamburug’li kasallik rivojlanishi mumkin.

Ovulyatsiyadan so’ng homilador bo’lish mumkinmi

Tuxum hujayra chiqganidan keyin 2 kun o’tib ayol muvaffaqiyatli urug’lanish uchun barcha imkoniyatlarga ega.
Ovulyatsiya haqida batafsil→

Emizish davrida homiladorlik belgilari

Agar yosh ona yangi tug’ilgan chaqaloqni tabiiy oziqlantirish (emizish) bilan shug’ullansa, u holda yangi homiladorlik to’g’risida quyidagi belgilar xabar berishi mumkin:

• Ona suti sifat ko’rsatkichlarining o’zgarishi. Homiladorlik paytida gormonal fonning o’zgarishi ona suti sifatiga ta’sir qiladi. Ko’pincha bolalar bunday sutni iste’mol qilishdan bosh tortishadi;
• Sut bezlarida sut miqdorini kamayishi;
• Bolani ovqatlantirishda noxush tuyg’ular. Homiladorlik sut bezlarining o’zgarishiga olib keladi. Ayollar ko’kraklari qattiqlashadi, siynalar dag’allashadi va og’riqli bo’ladi.

Ushbu alomatlardan tashqari, umumiy holsizlik, uyquchanlik va hissiy tanglik belgilari ham mavjud. Homiladorlikning dastlabki kunlarida ushbu belgilar emizuvchi ayollarda biroz farq qilishi mumkin.

Yolg’onchi belgilar

Ro’yxatda keltirilgan alomatlar har doim yangi hayotning tug’ilishini ko’rsatmaydi. Homiladorlikning ikkilamchi belgilari turli xil organlar va tizimlarning surunkali kasalliklar alomatlari bo’lishi mumkin. Vaziyatni tasdiqlash yoki rad etish uchun faqat homiladorlikning ishonchli alomatlariga ega bo’lish, shuningdek, tibbiy ko’rikdan o’tish mumkin.

Homiladorlikning noto’g’ri kechishi

Quyidagi belgilar homiladorlikning patologik holatini ko’rsatadi:

• Ayolni o’ng va chap yonbosh sohada bezovta qiladigan yuqori darajadagi og’riq sindromi;
• Og’riq bilan birga qindan kuchli qon oqishi;
• Homiladorlikning kutilgan belgilarning kechikishi.

Ushbu alomatlar quyidagi asoratlarning rivojlanishini ko’rsatishi mumkin:

• Ektopik (bachadondan tashqari) homiladorlik;
• Spontan abort (homila tushishi);
• Homila rivojlanishining kechikishi.

Urug’lantirishdan keyingi birinchi kunlarda

Ayol jinsiy hujayralarining urug’lanishidan so’ng uning bo’linishi va embrionga aylanishi boshlanadi. Bundan tashqari, tuxum, bachadon naychasidan bachadon bo’shlig’iga ko’chib o’tadi va shilliq qavatiga implantatsiyani amalga oshiradi. Ushbu davrda homiladorlik belgilari yo’q bo’lishi mumkin.

Homiladorlikni dastlabki bosqichlarida aniqlash

Maxsus tashxis usullari gestatsion davrning 5-kuni dayoqhomiladorlikni ishonchli tarzda aniqlay oladi. Homiladorlikning 3 kunida uni aniqlash deyarli mumkin emas.

Homiladorlikka test

Ekspress-testlar urug’antirishdan keyin darhol homiladorlik belgilarini aniqlay olmaydi. Buning sababi shuki, xorionik gonadotropin (OXG) darajasi asta-sekin o’sib boradi va erta davrlarda normal miqdorda saqlanib qoladi. Homiladorlik tekshiruvining ishonchli natijasi urug’lantirishdan 14 kun o’tgach olinishi mumkin.
Homiladorlik testi haqida batafsil→

Ginekologik tekshiruv

Homiladorlik ginekologik tekshiruvlar natijasida tasdiqlanishi mumkin bo’ladi. Klinik ko’rsatkichlarga quyidagilar misol bo’la oladi:

• Bachadon hajmining kattalashishi va u konsistentsiyasining o’zgarishi;
• Tashqi jinsiy a’zolar rangi o’zgarishi;
• Bachadon bo’g’zining yumshalishi;
• Bachadon harakatchanligining ortishi;
• Bachadonning siljishi.

Ushbu beshta ko’rsatma tuxum hujayralarining joylashtirilishini ko’rsatadi.

OXG darajasining oshishi

Ushbu ko’rsatkichni aniqlash uchun laborator qon tekshiruvi o’tkaziladi. Maksimal tahlil ma’lumotlari homiladorlikning 13-14 kunida kuzatiladi. Gormonning ko’payishi reproduktiv tizim organlari kasalliklari va ektopik homiadorlikda ham yuz beradi.

Ultratovushli tekshiruv (UTT)

Dastlabki bosqichlarda homiladorlikni aniqlashning axborot usuli ultratovush tekshiruvi (UZI) hisoblanadi. Homiladorlikni urug’lantirishdan 3 hafta o’tgach tasdiqlashi mumkin. Tadqiqot abdominal yoki transvaginal sensor yordamida amalga oshiriladi. UTT dan tashqari, hayz davrining 20-kunida homiladorlikning belgilari ekspress usullar yordamida aniqlanadi.

Homiladorlik davrida ham hayz ko’rish mumkinmi

Tibbiy amaliyotda «rangli homiladorlik» kabi tushuncha mavjud. Bu degani, homilador ayol urug’lantirishdan keyin ham odatiy hayz ko’rishga duch keladi, bu tuxum urug’lantirilgan kundan boshlab birinchi 3-4 oy davom etishi mumkin. Bu holat homila tushib qolish xavfini keltirib chiqaradigan bachadondan qon ketishi bilan bog’liq emas. Rangli homiladorlik davrida og’riq sindromining pasayishi yoki kuchayishi, shuningdek qon ketishining kamayishi kuzatiladi.
Homiladorlikda hayz ko’rish to’g’risida batafsil→

Dastlabki belgilar kuzatilganda

Homiladorlikning dastlabki belgilari paydo bo’lgan vaqtda ayollar konsultatsiyasiga murojaat qilish kerak. Agar tashxis tasdiqlansa va ayol homiladorlikni davom ettirmoqchi bo’lsa, u ro’yxatdan o’tkaziladi.

Homilani ko’tarish — bo’lajak ona oldida turadigan katta mas’uliyatdir. Bolaning sog’lom rivojlanishi uchun ayol har qanday yomon odatlardan voz kechishi, ovqatlanish va turmush tarziga e’tibor berish kerak.

Homiladorlikning dastlabki belgilari

Homiladorlikning asosiy belgisi paydo bo’lishidan oldin – hayz ko’rishning kechikishi, tanadagi o’zgarishlar sezilmaydigan tarzda sodir bo’ladi. Ammo, kimdir uchun ular birinchi oydan oldin ham sezgir bo’ladi. Ushbu o’zgarishlar embrionni himoya qilishga, uning rivojlanishini qo’llab-quvvatlashga qaratilgan. Avvalo, homiladorlik uchun mas’ul bo’lgan ba’zi gormonlar sinxronlashtiriladi: estrogen, hCG (inson xorionik gonadotropini), progesteron. Ular kelajakdagi embrion, uning muvaffaqiyatli shakllanishi uchun qulay ozuqa muhitini yaratish uchun kerak.

Homiladorlikning birinchi belgilari qachon paydo bo’ladi?

Ko’p hollarda ayollar homiladorlik faktini olti haftagacha sezmaydilar. Biroq, bu individual masala bo’lib qoladi va ma’lum bir shaxsga mos kelmasligi mumkin. Ba’zida ayol deyarli kontseptsiya paytidan boshlab tanadagi o’zgarishlarni sezishi mumkin, ba’zida hayz ko’rishning yo’qligi homiladorlikni ko’rsatadi. Bu, odatda, er-xotin bolani rejalashtirayotganda, uni uzoq vaqt kutayotganda sodir bo’ladi, buning natijasida barcha o’zgarishlar seziladi. Bepushtlik va bolani homilador qilish qiyin bo’lgan kasalliklardan davolanayotganlar homiladorlik haqida darhol bilib olishadi. Ammo tasodifiy homiladorlik eng boshida sezilishi mumkin.

Er-xotin juda uzoq vaqt davomida homilador bo’lishga harakat qilganda, ba’zan yillar davom etadi, ikkala hamkor ham homiladorlik testi, hatto eng aniq holatda ham, salbiy bo’lishi mumkinligini tushunadi. Ko’pchilik homilador bo’lishga uzoq urinishlardan so’ng, hayz ko’rish boshlanganda yoki test homiladorlik yo’qligini ko’rsatsa, paydo bo’ladigan umidsizlikni yaxshi biladi. Shuni esda tutish kerakki, kontratseptiv vositalarni qabul qilish tugaganidan keyin bir yil o’tgach, homilador bolish mumkin.

Quyida keltirilgan homiladorlik belgilari hamma uchun bir hil emas. Ba’zilar barcha dastlabki belgilarni darhol boshdan kechirishlari mumkin, boshqalari esa umuman boshdan kechirmasligi mumkin. Homiladorlikning dastlabki bosqichlarida ko’plab ayollar fiziologik va psixologik nuqtai nazardan hech narsa sezmaydilar. Ammo bu jarayon qandaydir noto’g’ri ekanligini anglatmaydi. Hech qanday xavf yo’q, homila rivojlanishi bunga bog’liq emas.

Jismoniy o’zgarishlar

• O’tkazib yuborilgan hayz davri. Hayz ko’rishning kechikishi ko’pchilik uchun homiladorlikning birinchi alomatidir. Odatda hayz ko’rish ovulyatsiyadan bir yarim-ikki hafta o’tgach sodir bo’ladi, aniq vaqt odamning tsiklining davomiyligiga bog’liq. Homiladorlik davrida yengil davom etadigan holatlar mavjud, ammo bu kamdan-kam uchraydi. Hayz ko’rishda biroz kechikish odatiy holdir, ammo agar u ikki haftadan ko’proq davom etsa, u holda siz shifokor bilan uchrashishingiz kerak.
• Ta’bni o’zgarishi. Homiladorlikning bu erta alomati bilan oziq-ovqatlarga nisbatan murosasizlik va yoqtirmaslik, ayol ilgari sevgan, zavq bilan iste’mol qilgan oziq ovqat maxsulotlarini endi butunlay qabul qilolmaslik xolati paydo bo’ladi. Qarama-qarshi variant mavjud: ilgari noqulaylik tug’dirgan, oziq-ovqat, hid, ta’mi yoqmagan narsani iste’mol qilishning tushunarsiz istagi. Bu istaklar bu holatda tanaga zarur bo’lgan elementlarning yetishmasligini ko’rsatishi mumkin. Ammo bu haqda tashvishlanishga hojat yo’q. Tana ham, bola ham ona uchun juda ko’p miqdordagi elementlarni saqlaydi, ammo bu homilaning rivojlanishi bilan bog’liq muammolar mavjudligini ko’rsatmaydi. Istaklar ba’zan butunlay kutilmagan bo’lishi mumkin: asal va tuzlangan bodring, xantalli sut, bo’r. Agar ayol chekuvchi bo’lsa, unda sigaretalar ham yoqtirmaslik va ko’ngil aynishiga olib kelishi mumkin, ham tutun, ham chekish jarayonidagi ta’mga extiyoj ham bolishi mumkin. Og’izda g’alati ta’m paydo bo’lishi mumkin, nordon, metall, undan qutulish deyarli mumkin emas. Hatto tish pastasi yoki og’iz yuvish vositasi ham yordam bermaydi. Ochlik, ko’ngil aynishi, bezovtalik, oziq-ovqat intoleransi to’rtinchidan o’n ikkinchi haftagacha paydo bo’ladigan homiladorlikning eng keng tarqalgan belgilaridan biridir. Ba’zilar uchun bu ikkinchi haftada, kimdir uchun – keyingi bosqichlarda boshlanishi mumkin, chunki homiladorlik belgilari juda individualdir.
• Xushbo’y hidlarga nisbatan sezgirlikning oshishi. Hid hissi juda og’irlashadi, buning natijasida homilador ayol ilgari his qilmagan odatiy hidlar, zaif hidlar yoki noxush hidlar endi qattiq ko’ngil aynish, rad etish, bosh aylanishi sabab bo’ladi. Tovuq, mol go’shti kabi xom go’sht chidab bo’lmas darajada jirkanch, bezovta qiluvchi, g’azablantiradigan hidga ega bo’lishi mumkin. Tanish ovqatni odatiy pishirish ham hidlar tufayli noqulaylik tug’dirishi mumkin.
• Charchoq. Doimiy charchoq holati rivojlanadi, hech qanday kuch yo’q. Bu dastlabki bosqichlarda o’zini namoyon qiladigan eng dastlabki belgilardan biridir. Ushbu o’zgarishlar immunitetning tabiiy pasayishi tufayli yuzaga keladi, bu homilaning to’g’ri rivojlanishi uchun zarurdir. Bunday vaziyatda uyda yukni kamaytirish, ishlarni taqsimlash, dam olish va tiklanish uchun yetarli vaqt ajratiladigan jadvalni tuzish yaxshiroqdir. Faollikni oshiradigan moddalarni o’z ichiga olgan qahva, energetik ichimliklar va boshqa shunga o’xshash mahsulotlarni ichish mumkin emas. Ular maksimal ikki-uch soat davomida energiya keltiradilar, lekin ular tananing resurslarini sezilarli darajada yo’qotadilar, bu esa yanada ko’proq charchoq va bezovtalikka olib keladi. Bu his-tuyg’ular homilador ayolning gormonal fonidagi o’zgarishlar tufayli paydo bo’ladi, masalan, progesteron gormoni sezilarli darajada oshadi. Ammo homiladorlik davrida yomon holat davom etmaydi. Keyingi davrda tana asta-sekin yangi holatga o’rganadi, normal salomatlik qaytadi, keyin avvalgidek bir xil rejimda xarakatlanish qilish mumkin bo’ladi.
• Tez-tez siyish istagi. Quviqda eng kichik ta’sirga javob beradigan nervlar mavjud. Homilador ayollarda bachadon ichida homila o’sishi tufayli kattalashadi. Natijada, siydik pufagiga ta’sir qiladi, hojatxonaga borish odatdagidan ko’ra tez-tez bo’lishi mumkin. Ushbu alomatning namoyon bo’lishi erta bosqichda, homiladorlikning beshinchi yoki oltinchi haftasida, hayz ko’rishning kechikishi tufayli bu haqda allaqachon ma’lum bo’lganda sodir bo’lmaydi. Ammo tananing individual xususiyatlaridan kelib chiqqan holda, bunday alomat homiladorlikning boshida, erta paydo bo’lishi mumkin. Progesteron siydik pufagiga ham ta’sir qiladi, uning ohangini sezilarli darajada kamaytiradi, bu esa ushbu organning fiziologiyasini o’zgartiradi.
• Libidoning ortishi. Doimiy hayajon va yaqinlik istagi muvaffaqiyatli kontseptsiyaning dastlabki belgilaridan biridir. Bu homiladorlik gormonlari darajasining o’zgarishi bilan bog’liq. Ko’pincha homiladorlik testini o’tkazish yoki shifokorni ko’rishdan oldin ayolning pozitsiyasini ko’rsatishi mumkin. Keyingi bosqichlarda gormonlar normal holatga qaytadi, ularning muvozanatiga xos bo’lgan barcha belgilar yo’qoladi, shu jumladan libidoning ortishi.
• Pastki qorindagi og’riqlar, qorindagi shishlar. Bu alomatlar homiladorlikning boshida deyarli barcha homilador ayollarda paydo bo’ladi, bu erta alomatdir. Hodisalar tos bo’shlig’ida qon aylanishining kuchayishi, embrionni bachadon devoriga biriktirish jarayonida yuzaga keladi. Xolat odatda toqat qilinadi, deyarli sezilmaydi, og’ir noqulaylik, noxushlik tug’dirmaydi. Ammo agar o’tkir xolatdagi kuchli og’rig’i bo’lsa, unda siz shifokorni ko’rishingiz kerak, chunki bu ektopik homiladorlik yoki abort belgisidir. Agar og’riq qonning chiqishi bilan birga bo’lsa, u holda ayolga shoshilinch tibbiy yordam, kasalxonaga yotqizish kerak. Shishish va gaz hosil bo’lishi parhez yoki muddati o’tgan mahsulotlar bilan hech qanday aloqasi yo’q, bu homiladorlikning normal belgisidir vaqt bilan o’tadi. Bunday holda siz shifokorni ko’rishingiz yoki tez yordam chaqirishingiz shart emas.
• Ko’krakdagi o’zgarishlar – sanchiqli og’riq. Sut bezlariga teginish katta noxushlik va og’riq, noqulaylik tug’dirishi mumkin, ba’zida og’iz suti ko’krakdan chiqariladi. Ko’krak hajmi kattalashadi, ko’krak uchlari qoramtir rangga aylanadi, bu juda erta bosqichlarda homiladorlikning alomatidir. Jismoniy mashqlar, yugurish, sport yoki hatto eng oddiy mashg’ulotlar paytida ko’krak qafasi og’riydi. Ushbu davrda ko’krakka bosilmaydigan, faol sportni istisno qiladigan, cho’zish va yoga bilan shug’ullanmaydigan keng ichki kiyim kiyish tavsiya etiladi. Kiyim yumshoq va yoqimli bo’lishi kerak, tor emas, shunda sut bezlariga ta’siri minimal bo’ladi.
• Haroratning oshishi. Bu rektal tarzda o’lchanadigan bazal haroratni anglatadi. Homiladorlikning boshlanishida ayolning gormonlaridagi o’zgarishlar tufayli o’zgarishi mumkin. Ovulyatsiyani bazal harorat orqali aniqlash mumkin. Homiladorlik davrida bazal harorat o’zgarmaydi, homiladorlikning butun boshlanishi davomida doimiy bo’lib qoladi, bu uning odatdagi tsiklik o’zgarishlariga xos emas. To’g’ri ko’rsatkichni olish uchun siz rektal tana haroratini to’g’ri o’lchashingiz kerak: ertalab, uyg’onganingizda qabul qilingan harorat to’g’ri bo’ladi, yotoqdan chiqmagan xolatda. Stress natijani buzishi mumkin, siz xotirjam kayfiyatda yotishingiz kerak, yotishdan oldin homilador ayolni kuzatayotgan shifokor tomonidan tasdiqlangan dori-darmonlarni qabul qilishingiz mumkin.

Hissiy o’zgarishlar.

To’satdan kayfiyat o’zgarishi.

Dastlabki alomatlardan biri. Ertalab juda maqbul, quvnoq yoki hush kayfiyat bo’lishi mumkin. Ammo kechqurun u tezda pasayadi, boshqalarga g’azab, norozilik, jaxl paydo bo’ladi. Agar ayol homilador bo’lsa, unda bu bipolyar buzilishning alomati emas, balki tanadagi gormonlar muvozanati. Ular barqarorlashgunga qadar, his-tuyg’ular juda tez o’zgaradi, bir lahzada baxtdan qayg’uga, quvnoq kayfiyatdan juda bezovta va g’azabga o’tadi. Ko’pincha, kayfiyat o’zgarishi butun homiladorlik uchun saqlanib qoladi, tug’ruqdan keyin ruhiy holat butunlay normal holatga qaytadi. Ba’zilar uchun bu ikkinchi trimestrda o’tib ketadi, lekin dastlabki bosqichlarda paydo bo’ladi. Qarindoshlar va do’stlarga asabiy taranglikni oldini olish uchun sizning ahvolingizni, sezgirligingizni tushuntirish muhimdir. Agar haddan tashqari his-tuyg’ular og’ir noqulaylik tug’dirsa, unda siz shifokor bilan maslahatlashib, homilador ayollar uchun ruxsat etilgan sedativ dori-darmonlarni buyurishini so’rashingiz kerak.

Tanadagi o’zgarishlarni sezish.

Ba’zilar uchun bu shunchaki noaniq so’zlar bo’lib, tanada biror narsa aniq o’zgargan va ba’zi jarayonlar sodir bo’ladi, tanadagi hislar o’zgaradi. Ba’zida ayollar embrionning bachadon devoriga o’rnatilganligini aniq aytishadi, bu kontseptsiyadan keyin sakkizinchi o’ninchi kuni sodir bo’ladi. Ko’pincha hissiyotlar psixologik xususiyatga ega bo’lib, ayol muvaffaqiyatli kontseptsiya haqida aniq bilishi mumkin. Homiladorlikning boshida ham, keyingi bosqichlarida ham ayol tanasida o’zgarishlarni sezadi.

Homilador ekanligingizni qanday tushunish mumkin?

TEST

Eng boshida, bir haftalik davrni yengishdan oldin, test natijalarni ko’rsatmaydi yoki ular shubhali bo’ladi. Kontseptsiyadan beri juda oz vaqt o’tdi, tanadagi tub o’zgarishlar sodir bo’lishga vaqt topolmadi. Agar siz hali ham birinchi haftada testdan o’tishga harakat qilsangiz, natija salbiy bo’ladi. Bu sizni chalkashtirib yuboradi va homilador bo’lishga muvaffaqiyatsiz urinish haqida tashvishlantiradi yoki o’z vaqtida istalmagan homiladorlik haqida sizni xabardor qilmaydi. HCG (chorionik gonadotropin) tahlili ham aniq javob bermaydi, moddaning tebranishlari homiladorlikni aniqlash uchun juda kichikdir. O’n kun kutish, testdan o’tish va tahlil qilish yaxshiroqdir, bu holda natijalar to’g’ri bo’ladi.

Ultratovush diagnostikasi

Ultratovush diagnostikasi, shuningdek, test homiladorlikni dastlabki bosqichda aniqlay olmaydi. Ko’pgina qo’shimcha funktsiyalarga ega bo’lgan eng ilg’or uskunalar bunday kichik embrionni tasavvur qila olmaydi. Ektopik homiladorlik xavfi yoki shubhasi bo’lgan, shoshilinch tibbiy aralashuvni talab qiladigan ayollar uchun ultratovush diagnostikasi tavsiya etiladi. Bunday hollarda ginekolog ayolni ultratovush diagnostikasi uchun yuborishi mumkin

Homiladorlikning dastlabki belgilari va alomatlari

O’tkazib yuborilgan hayz muddati ko’pincha mumkin bo’lgan homiladorlikning birinchi taniqli belgisidir, ammo erta homiladorlikning boshqa belgilari va alomatlari ham mavjud. Ba’zi bir nozik belgilar birinchi haftada paydo bo’ladi va undan ko’pi birinchi o’tkazib yuborilgan hayzdan bir necha hafta oldin aniq bo’lishi mumkin.

Shuni yodda tutingki, hamma ayollarda ham barcha alomatlar mavjud emas yoki ularni bir xil tarzda boshdan kechirishmaydi. Birinchi trimestrdagi homiladorlik belgilarining ayrimlari quyidagi slaydlarda muhokama qilinadi.

O’tkazib yuborilgan davr

Ko’pgina ayollar homiladorlikning dastlabki belgisi deb biladigan birinchi belgi – o’tkazib yuborilgan hayz muddati (amenore). Ba’zi ayollar odatdagidan engilroq davrlarni boshdan kechirishlari mumkin, shuningdek, ular kontseptsiyadan 1-2 hafta o’tgach paydo bo’lishi mumkin.

O’tkazib yuborilgan hayz muddati homiladorlikdan tashqari boshqa holatlarga ham olib kelishi mumkin, shuning uchun bu har doim ham aniq belgi emas.

Ko’krak shishishi, yumshoqlik va og’riq

Menstrüel hayz ko’rishga o’xshash ko’krak kengayishi, sezgirlik yoki og’riq homiladorlik boshida paydo bo’lishi mumkin. Ko’krak to’la yoki og’ir bo’lib tuyulishi mumkin va ko’krak (areola) atrofini qoraytirishi mumkin. Qorin bo’shlig’ining o’rtasidan pubik sohaga o’tuvchi linea nigra deb nomlangan qorong’u chiziq paydo bo’lishi mumkin. Siz homilador bo’lganingizdan keyin birinchi yoki ikkinchi haftada ko’krak qafasidagi yumshoqlik yoki shishishni sezishingiz mumkin.

Tong kasalligi qachon boshlanadi?

“Ertalab kasallik” – bu ko’ngil aynish va gijjalar, odatda homiladorlikning boshida ertalab keladi. Bu odatda homiladorlikning ikki-sakkizinchi haftalari orasida sodir bo’ladi. Bu biroz noto’g’ri, chunki ko’ngil aynishi va qayt qilish har qanday vaqtda yuz berishi mumkin. Estrogen darajasidagi o’zgarishlar ko’ngil aynish rivojlanishida muhim rol o’ynashi mumkin deb o’ylashadi.

Homiladorlikning yana bir erta belgisi oziq-ovqat istagi yoki nafratlanish bo’lishi mumkin. Ayollarda ma’lum bir taomni iste’mol qilish g’ayrioddiy istagi paydo bo’lishi mumkin, hatto ilgari u yoqtirmagan yoki u ilgari yaxshi ko’rgan ovqatidan butunlay qaytishi mumkin. Bu odatiy holdir va odatda oziq-ovqatdan nafratlanish birinchi trimestr oxirida susayadi.

Charchoq va charchoq

Homiladorlik paytida ayolning tanasida qo’shimcha progesteron uning charchoq va charchoqni his qilishi mumkin va uxlashga ehtiyoj ortadi. Ikkinchi trimestrda energiya darajasi odatda yana ko’tariladi.

Qon quyilishi homiladorlikning dastlabki belgisimi?

Homiladorlik paytida progesteronning ko’payishi, shuningdek, qorin bo’shlig’i, to’yinganlik va gazni keltirib chiqarishi mumkin. Birinchi trimestrda kilogramm o’sishi odatda minimal bo’ladi, ammo shish va suyuqlikni ushlab turish sizni har oyda odatdagidan bir funtdan ko’proq yutgan kabi his qilishi mumkin.

Tez-tez siyish

Tez-tez siyish istagi homiladorlikning olti xaftaligidan boshlanadi, bu odamning chorionik gonadotrofin (hCG) gormoni tufayli tos suyagi mintaqasida qon oqimining ko’payishiga olib keladi va siyishga undaydi. Keyinchalik homiladorlik paytida kattalashgan bachadonda o’sayotgan bola siydik pufagiga bosim o’tkazib, siyishga intilish kuchayishi mumkin.

Homiladorlikdagi bazal tana harorati

Homilador bo’lishga umidvor bo’lgan ko’plab ayollar bazal haroratni (24 soatlik tana haroratining eng past darajasi, odatda uyg’onganidan keyin ertalab birinchi narsa) jadvalini tuzishadi. Tana bazal harorati odatda ovulyatsiya atrofida ko’tariladi va keyingi hayz davrigacha davom etadi. Agar tana bazal harorati undan yuqori bo’lsa, bu homiladorlikni ko’rsatishi mumkin.

Homiladorlik uchun niqob (melazma)

Birinchi trimestrda peshonangiz, burun ko’prigingiz, yuqori labingiz yoki yonoq suyaklaringiz terisi qorayishi mumkin. Bu ko’pincha “homiladorlik maskasi” deb nomlanadi va tibbiy atamasi melazma yoki xloasma. Bu qorong’i terisi bo’lgan ayollarda va oilada melazma bilan og’rigan ayollarda ko’proq uchraydi.

Erta homiladorlikning kayfiyati o’zgaradi

Homiladorlik paytida gormonlar darajasining tez o’zgarishi kayfiyatning o’zgarishi va stressni his qilish uchun javobgar bo’lishi mumkin. Yangi homilador ayollar hissiyot, xavotir yoki tushkunlikni his qilishlari va yig’layotgan sehrlari bo’lishi mumkin. Birinchi trimestrda kayfiyatning yomonlashishi, ikkinchisida biroz pasayishi va uchinchi trimestrda homiladorlik tugashi bilan qaytishi mumkin.

Homiladorlikning bosh og’rig’i

Homiladorlikning boshida bosh og’rig’i tez-tez uchraydi. Ular kontseptsiyadan ko’p o’tmay boshlanadigan gormonal o’zgarishlarning kuchayishi tufayli yuzaga kelishi mumkin. Yoki ular burun tiqilishi keltirib chiqaradigan sinus bosh og’rig’i bo’lishi mumkin, bu ham erta homiladorlikning alomati bo’lishi mumkin.

Qon ketish, dog’lanish yoki bo’shatish (leykore)

Homilador ayollarning taxminan 15% dan 25% gacha homiladorlikning boshida engil qon ketishi yoki dog’lanish kuzatiladi. Ushbu alomat kontseptsiyadan bir hafta o’tgach boshlanishi mumkin. Shuningdek, tos suyagi tekshiruvi, Pap testi yoki jinsiy aloqadan keyin engil qon ketishi mumkin. Bu tez-tez uchraydi va odatda unga taalluqli emas, garchi qon ketishi keyinchalik homiladorlik paytida paydo bo’lsa, bu jiddiy bo’lishi mumkin.

Homiladorlik davrida ingichka, sutli va qindan ajralish odatiy holdir va bu sizning homiladorligingiz har kuni sodir bo’lishi mumkin. Bunga “leykoreya” deyiladi va bunga tanangiz hozirda ishlab chiqaradigan ortiqcha estrogen sabab bo’ladi. Ushbu oqindi oq yoki tiniq bo’lishi mumkin va u yumshoq hidga ega bo’lishi yoki umuman yo’q bo’lishi mumkin, bularning barchasi normaldir. Bu homiladorlikning zaruriy yon ta’siridir, shuning uchun leykoreya uchun tibbiy davolanish yo’q. Biroq, bu ba’zi ayollar uchun qayg’uli bo’lishi mumkin. Panty laynerlari yordam berishi mumkin. Ammo yuqtirishga olib kelishi mumkin bo’lgan tamponlardan saqlaning.

Kabızlık

Ko’p homilador ayollar ich qotib qolishadi. Ehtimol, ba’zi mutaxassislarning fikriga ko’ra homilador ayollarning 35% dan ortig’i ushbu noqulaylikni rivojlantiradi. Buning sababi homiladorlik keltirib chiqaradigan gormonal o’zgarishlar, shu jumladan progesteronning ko’payishi bo’lishi mumkin.

Agar ich qotib qolsangiz, shifokor sizga ko’proq suyuqlik ichish, ko’proq tola iste’mol qilish va narsalarni harakatga keltirish uchun etarli jismoniy mashqlar qilishni buyurishi mumkin. Ammo agar ushbu xavfsiz vositalar natija bermasa, shifokor ko’rsatmasi bilan siz homiladorlik paytida xavfsiz bo’lgan boshqa foydali muolajalarni topishingiz mumkin, masalan, laksatiflarning ayrim turlari. Homiladorlik paytida shifokorning tavsiyasi bo’lmasdan hech qanday dori ichmang.