O‘zbekiston havo yo‘llari“ MAK: Boeing 787 Dreamliner samolyotlari sotilmaydi

2010 yilning 1 dekabrida Airbus kompaniyasi A320 rusumidagi samolyotni takomillashtirish va A320neo samolyotlarini ishlab chiqarish to‘g‘risida rasman e’lon qilgandi.

“O‘zbekiston havo yo‘llari”ning yangi samolyoti qanday imkoniyatlarga ega?

«O‘zbekiston havo yo‘llari» MAK ixtiyoridagi ushbu aerobus zamonimizning eng yangi avialaynerlaridan biri hisoblanadi.

Tas-IX

YouTube

Jahon aviabozorida Boeing kompaniyasining 737 Max rusumli samolyoti bilan raqobatlashuvchi layner CFM International LEAP-1A yoki Pratt & Whitney PW1100G dvigatellari bilan ta’minlanishi mumkin.

Avialayner saloni

Airbus A320neo layneri ikki toifali komponovkada ishlangan. Samolyot bortida biznes toifada 12 ta o‘rin, ekonom toifada 138 ta o‘rin mavjud (Airbus kompaniyasining rasmiy saytiga ko‘ra maksimum sig‘im 180 o‘rindan oshishi mumkin).

Uchoqda ko‘proq o‘rindiqlar joylashtirish yoki o‘tish uchun keng yo‘lak ochish imkoniyati mavjud.

Airbus kompaniyasi odatda o‘z samolyotlarida standart salon rejasini taklif etadi. Standartga ko‘ra avialaynerning salon rejasi quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi:

Airbus A320neo A320 rusumidagi «akasining» takomillashtirilgan davomchisi hisoblanadi.

Avialaynerning ekonomik va ekologik jihatlari takomillashtirilishi bilan birga uning salonidagi qulayliklarga ham alohida e’tibor qaratilgan.

Samolyot salonida mukammal filtrlash tizimi o‘rnatilgan. Salondagi havo har 2 daqiqada butunlay almashtiriladi. Salonni yoritish uchun esa maxsus zamonaviy diodlar ishlatiladi.

Neo modeli salonining o‘ziga xos jihati bu – biznes toifa qismdan ko‘ra ekonom-toifa qismga ko‘proq e’tibor qaratilganidadir. Ekonom-toifa yo‘lovchilari uchun oldindagi o‘rindiqlarga planshet va smartfonlar uchun alohida qulay podstavka (taglik), rozetka va USB-port o‘rnatilgan. Eski avlod avialaynerlarida rozetkalar o‘rindiqlarning ost qismida o‘rnatilgan va ko‘pchilik yo‘lovchilar odatda uni payqamay kelgan.

Tavsifiy ma’lumotlar (sig‘im, o‘lcham va og‘irlik)

Airbus A320neo laynerining uzunligi — 37,6 m;
Bo‘yi — 11,8 m;
Qanotlar kenglik qamrovi — 122,4 kv.m;
Qanotlar uzunligi — 35,8 m;
Parvozdagi maksimal og‘irligi — 73,5-78 ming kg;
Yoqilg‘isiz maksimal og‘irligi — 62,8-64,3 ming kg;
Maksimal qo‘nish og‘irligi — 64,5-66 ming kg;
Tijoriy yuk uchun maksimal og‘irlik — 16,6 ming kg;
Yoqilg‘i baklari sig‘imi — 23,7-26,5 ming l;
O‘rindiqlar soni — 180;
O‘rindiqlar soni (ekonom va biznes toifalarda) — 150;
Salon uzunligi — 27,5 m;
Salon kengligi — 3,7 m.
Maksimal yuk bilan parvoz masofasi — 6850 km;
Maksimal tezligi — 890 km/s;
Maksimal kreyser tezligi — 830 km/s;
Parvozning maksimal balandligi — 12 ming m;
Dvigatellari: CFMI Leap-1A, PW1100G-JM.

Ishlab chiqarish tarixi

2010 yilning 1 dekabrida Airbus kompaniyasi A320 rusumidagi samolyotni takomillashtirish va A320neo samolyotlarini ishlab chiqarish to‘g‘risida rasman e’lon qilgandi.

Ilk parvoz 2014 yilning 25 sentyabrida Tuluzadagi «Blanyak» aeroportidan amalga oshirilgan.

2016 yilning 21 yanvarida ushbu rusumdagi avialayner ilk bor Lufthansa aviakompaniyasi tomonidan foydalanishga topshirilgan.

Loyiha davomida aerobus o‘zining asosiy raqobatchisi Boeing’ning 737MAX rusumli samolyotini ortda qoldirish maqsadini ilgari surgan. Aerobus konstruksiyasida kompozitsion materiallar va turli alyuminiy quymalardan foydalanilgani hisobiga tejamkorligi oshgan.

“O‘zbekiston havo yo‘llari“ MAK: Boeing 787 Dreamliner samolyotlari sotilmaydi

Xorij internet saytlari, ijtimoiy tarmoqlarda “O‘zbekiston havo yo‘llari“ milliy aviakompaniyasi zamonaviy Boeing 787 Dreamliner samolyotlarini sotuvga qo‘yganligi haqida xabarlar tarqaldi. O‘zA keng muhokama qilinayotgan ushbu masalaga oydinlik kiritish maqsadida milliy aviakompaniya matbuot xizmati bilan bog‘landi.

“O‘zbekiston havo yo‘llari” milliy aviakompaniyasi (Uzbekistan Airways)dan ma’lum qilinishicha, MAK samolyotlar parkini unifikatsiyalash va takomillashtirish, ekspluatatsiya xarajatlarini kamaytirish, xizmat muddati 15 yildan ortiq bo‘lgan havo kemalarini realizatsiya qilishni rejalashtirgan.

Xususan, Il-76TD (5 dona) (chiqqan yili 1982—1992); Il-114-100 (7 dona) (chiqqan yili 1999—2013) va kompleks trenajyor KTS Il-114; Boeing – 757-200 (2 dona) (chiqqan yili 1999); Boeing – 767-3CBER (2 dona) (chiqqan yili 2003- 2004); Boeing – 767 VSF (2 dona) (chiqqan yili 1996) sotuvga qo‘yilgan.

Qayd etish kerak, samolyotlar flotini to‘xtovsiz yangilash zarurati xalqaro tajriba hisoblanadi. Jahonning yetakchi aviakompaniyalari samolyotlardan o‘rtacha 15—20 yil foydalanadi. Bu esa, yo‘lovchilar tomonidan aviakompaniyalar xizmatlarini tanlash, parvozlarning xavfsiz va muntazamligini ta’minlash va texnik xizmat ko‘rsatish bo‘yicha xarajatlarni kamaytirishga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.

“Ijtimoiy tarmoqlardagi bo‘layotgan muhokamalarning uch muhim jihati quyidagilar:

1) Yuqorida keltirilgan ro‘yxatga tushmagan, Boeing 787 Dreamliner samolyotlarini sotish joriy rejaga kirmagan;

2) Manbada ko‘rsatilgan va ijtimoiy tarmoqlarda muhokama qilinayotgan samolyotlarning narxi ham haqiqatga mos kelmaydi. Shuni nazarda tutish kerakki, muayyan samolyot modelining narxi konfiguratsiyasiga qarab bir-biridan farq qilishi mumkin. Masalan, “O‘zbekiston havo yullari” MAK ekspluatatsiyasidagi Boeing 787 samolyotlarining narxi ancha past bo‘lib, 115 million AQSh dollaridan boshlanadi.

3) Hozirgi yangi, zamonaviy samolyotlar narxini e’tiborga oladigan bo‘lsak, yangi samolyotlarni sotib olish, asosan kredit mablag‘larini jalb qilish yoki lizing orqali amalga oshirilishi mumkin.

“Uzbekistan Airways aviakompaniyasi jahondagi boshqa istalgan aviakompaniya kabi, o‘z kredit majburiyatlariga ega. Hozirgi vaqtda kredit majburiyatlari bo‘yicha to‘lovlar aviakompaniyaning o‘z shaxsiy mablag‘lari hisobidan to‘la ravishda va o‘z vaqtida amalga oshirilayapti”, deyiladi MAK xabarida.

Boeing samolyotlari narxi qancha?

Ularning asosiy qismi Airbus va Boeing kompaniyasi mahsulotidir.

Foto: iStock

Statistik ma’lumotlarga qaraganda, xususiy samolyot egalarining soni yil sayin oshib bormoqda. Knight Frank The Wealth Report prognozlariga ko’ra, 2017−2022-yillarda ultraboy insonlarning soni 43% ga ortadi va ularning boyligi $50 mlndan ko’tarilib boradi. Spot dunyodagi eng qimmat xususiy samolyotlar TOP-5 ligini to’pladi.

1.Air Force One ($660million)

Sayyoradagi eng taniqli samolyotlardan biri eng qimmat ekanligi ajablanarli emas. Air Force One — bu Boeing kompaniyasining 747−200B rusumli samolyotidir.

U tibbiyot kvartirasi (operatsiya xonasi bilan), konferensiya zali, ikkita oshxona va ko’plab yotoqxonalar bilan to’liq jihozlangan. Bularning barchasi 3 ta pastki va 4000 kvadrat metrga yoyilgan. Shuningdek, Donald Tramp 2019-yilda rang sxemasi va interyer dizayni bo’yicha qayta ishlangan.

Bundan tashqari, Air Force One jismoniy va elektron jihatdan mustahkamlangan. Buning ustiga uni havoda yonilg’i bilan to’ldirish mumkin va har doim ikkita qiruvchi samolyot kuzatib boradi.

2.Airbus A380 ($600million)

Hozirgacha ishlab chiqarilgan eng qimmat samolyot Saudiya shahzodasi Al-Valid Bin Talal al-Saud uchun o’zgartirilgan Airbus A380 samolyoti bo’lgan. To’liq narxi noma’lum bo’lsa-da, uning narxi taxminan 500−600 million dollarni tashkil etadi.

Nimalar mavjud: Ko’plab pianinolar bilan jihozlangan kontsert zali, barchasi oltin bilan bezatilgan, taxta xonasi, turk hamomchasi. Agar bu yetarli bo’lmasa, shahzoda o’zining Rolls Roysni hashamatli parkda saqlashi mumkin. Shuningdek samolyot avtomatik ravishda Makka tomon buriladigan namozxonani o’z ichiga oladi.

3.Airbus A340−300 (350-$500 million)

Uchinchi eng hashamatli samolyot Forbes reytingida 97-o’rinda turgan Alisher Usmonovdan boshqa hech kimga tegishli emas. Dastlab u samolyot uchun 238 million dollar to’lagan bo’lsa-da, uni o’ziniki qilish uchun hech qanday mablag’ini ayamadi. Afsuski, samolyot tafsilotlari o’ta sir saqlanadi, ammo dabdabali ichki makon bilan bir qatorda tungi klub ham bor.

4.Boeing 747−8 VIP $367 million

Boeing 747−8 VIP samolyotiga Dreamliner laqabi berilgan. Ushbu model deyarli 5000 kvadrat metr foydali maydonga ega. Ushbu xususiy egasi uchun ular uni mehmonxona, ovqatlanish, dam olish joylari va hatto ofis zonasi bilan jihozlashdi.

Ushbu Boeing samolyoti narxiga qaramay, dizayni jihatidan juda minimalist va uning yotoq xonasi ko’plab besh yulduzli mehmonxonalardan qolishmaydi.

5. Airbus ACJ350 $326 million

Airbus ACJ350 samolyoti $326 million turadi. Lufthansa Technik tomonidan ishlab chiqarilgan maxsus interyer qo’shimcha bo’lib, qo’shimcha $500 mlngacha bo’lishi mumkin. Ushbu samolyot o’zini osmondagi ikkinchi uy kabi his qiladi, sayohatchilar esa bortdagi kurortlar, xususiy ofislar, to’liq yotoq xonalari, bolalar o’yin xonalaridan bahramand bo’lishlari mumkin.

Samolyotning old qismi oilaviy makonga bag’ishlangan, VIP hammom va yotoq xonasi, shuningdek, dam olish joyi va ofis mavjud. O’rta qismida mehmonlar uchun dam olish xonasi dam olish va farovonlikni ta’minlaydi. Rasmiy ovqatlanish joyi sakkiz kishiga mo’ljallangan va to’liq oshxona hashamatli taomlarning turlarini qo’llab-quvvatlaydi.

Boshqa xususiy samolyotlar:

Gulfstream G700 — $75 million
Bombardier Global 7000 — $73 million
Gulfstream G650ER $71.5 million
Bombardier Global 8000 — $66 million
Embraer Linage 1000e — $53 million
Bombardier Global Express $47.7 million
Gulfstream G500 — $44 million
Gulfstream IV — $38 million
Embraer Praetor 600 — $20 millionni tashkil etadi.